Wystawę wielkich mistrzów sztuki m.in. Henri Matisse'a, Paula Gauguina i Pabla Picassa otwarto w piątek w nowojorskim Muzeum Żydowskim. Prezentowane prace pochodzą ze zbiorów sióstr Clariber i Etty Cone z Baltimore; po ich śmierci przekazano je Muzeum Sztuki w Baltimore.
W ramach ekspozycji pt. "Collecting Matisse and Modern Masters: The Cone Sisters of Baltimore" (Kolekcjonowanie Matissa i współczesnych mistrzów: siostry Cone z Baltimore) prezentowanych jest ponad 50 obrazów, rzeźb, fotografii, biżuterii i tkanin wypożyczonych z Muzeum Sztuki w Baltimore. Poza pracami Henri Matisse'a, Pabla Picassa i Paula Gauguina, można obejrzeć także dzieła Camille'a Pissarra, Eugene'a Delacroix, Auguste'a Renoira, Vincenta van Gogha oraz Gustave'a Courbeta.
Na wystawie, czynnej do 25 września, nie brak listów i egzotycznych eksponatów. Jest wśród nich turecki pas, hinduski welon, płaszcz buddyjskiego mnicha, bransolety z kości słoniowej oraz koronki chantilly.
Kolekcja dr Claribel Cone (1864-1929) oraz Etty Cone (1870-1949) ma interesującą historię. Córki zamożnej rodziny niemiecko-żydowskich imigrantów osiadłych w Baltimore, otrzymały staranne wykształcenie i podróżowały po świecie. Ich smak artystyczny kształtowały paryskie spotkania z pisarką Gertrudą Stein, a także jej bratem Leo. Przygodę ze sztuką rozpoczęły w 1905 r. Uczęszczały na salony, odwiedzały pracownie awangardowych, nieznanych wówczas szerzej artystów i kupowały ich prace.
Siostry miały bliskie kontakty zwłaszcza z Picassem i Matissem, który nazywał je "moimi dwiema paniami z Baltimore". Stein poświęciła im wiersz "Dwie kobiety". W czasie kiedy ani Matisse, ani Picasso nie zaznali jeszcze sławy, dawały upust swej pasji, nabywając dzieła składające się na jedną z najwspanialszych kolekcji gromadzącej m.in. niemal 500 obrazów pierwszego z nich.
W trakcie wypraw po Europie, Azji i Afryce kobiety kupowały także tkaniny i wyroby rzemiosła artystycznego. W swych rezydencjach w Baltimore zebrały blisko trzy tysiące obrazów, rzeźb, grafik, a także dywanów i mebli. Były tam też szale, różnorakie tkaniny oraz biżuteria.
Po śmierci sióstr ich niezwykła kolekcja znalazła się w Muzeum Sztuki w Baltimore. Zmarła jako druga, Etta Cone, podarowała także placówce w testamencie 400 tysięcy dolarów na budowę pawilonu.
Powstałe w roku 1904 nowojorskie Muzeum Żydowskie jest prestiżową instytucją obrazującą cztery tysiące lat żydowskiej kultury. Organizuje wystawy i programy edukacyjne. Posiada w swych zbiorach 26 tys. obrazów, rzeźb, fotografii, eksponatów archeologicznych oraz zbiorów audio-wizualnych.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ cyk/ son/
