Ekspozycja The Book Lovers w galerii EPA Project Space na Manhattanie zainaugurowała cykl imprez poświęconych twórcom traktującym powieść jako formę artystyczną. Zgromadzono tam m.in. prace Polaków łączących działalność literacką z plastyczną, czy filmową.
Wystawa prezentuje 140 tomów pochodzących z kolekcji antwerpskiego Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MHKA) a także rysunki, grafikę oraz filmy wideo. Organizatorzy nie ukryli książek w gablotach, lecz zachęcają do zapoznania się z nimi i dostarczają nawet w celu ich przeglądnięcia gumowe rękawiczki.
Inicjatorami projektu są kuratorzy: hiszpański artysta wizualny David Maroto oraz Joanna Zielińska z Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka" w Krakowie.
Jak wyjaśniają organizatorzy The Book Lovers, projekt ma na celu znalezienie odpowiedzi na pytania: czy literatura stała się nowym narzędziem dla artystów wizualnych? Czy można mówić o nowym zjawisku w sztuce współczesnej - a jeśli tak, to czy jest ono nawiązaniem do sztuki konceptualnej, estetyki relacyjnej Baurriauda, czy może zupełnie odrębną formą wyrazu? Jak to zjawisko wpływa na kwestię autorstwa oraz zmianę praktyki artystycznej?
Joanna Zielińska powiedziała PAP, że rozpoczęty przed dwoma laty projekt poświęcony powieściom napisanym przez artystów wizualnych jest pierwszym tego typu badaniem. Nikt się tym wcześniej nie zajmował. Niezależnie od zgromadzonych książek, których kolekcja jest uzupełniana, powstała też internetowa baza danych. Opisuje ona relacje między każdą z tych książek, a praktyką artystyczną.
Pośród eksponowanych dzieł są m. in. "Pożegnanie jesieni" Stanisława Ignacego Witkiewicza, "Sklepy cynamonowe" i "Sanatorium pod klepsydrą" Brunona Schulza, "Fotograf" Wojciecha Bruszewskiego, "Pamiętnik dziadka" Marii Stangret Kantor, "Sailor" Normana Leto oraz "Kurtyzana i pisklęta" Krzysztofa Niemczyka.
Z zagranicznych zgromadzono m.in. książki Salvadora DalĄ, Andy Warhola, Richarda Prince'a, Tima Etchellsa, Josepha Kosutha, Yayoi Kusamy, Toma McCarthy'ego, Roee Rosena i Julii Weist.
Galeria EPA Project Space przedstawia także prace wizualne, w tym grafiki, rysunki, grafiki i filmy twórców pochodzących z różnych krajów, którzy pracują nad książkami i jednocześnie przenoszą to na działania artystyczne.
"Książka służy tym twórcom do stworzenia historii, która jest potem rozwijana w postaci wizualnej. Różnią się tylko sposobem budowania narracji wokół książek" - powiedziała PAP Joanna Zielińska.
Pośród przykuwających oryginalnością uwagę jest m.in. animacja-wideo urodzonego we Francji, wychowanego w Wielkiej Brytanii i mieszkającego w Ameryce Alexandre Singha "The Marque of the Third Stripe". Lektorka czyta jego powieść, fikcyjną historię założyciela firmy Adidas, a każde słowo ma stworzony przez autora odpowiednik graficzny.
Jill Magid napisała na zlecenie władz holenderskich książkę "18 Spies" nawiązującą do misji tamtejszych służb specjalnych (AIVD). Tekst oparty na wywiadach z 18 agentami został ocenzurowany. Pisarka prezentuje na nowojorskiej ekspozycji niektóre z tych fragmentów na rozwieszonych na ścianach stronach.
The Book Lovers zaprezentuje w Nowym Jorku do 9 marca jeszcze różne wywiady, instalacje i performance.
Wystawę, która powstała przy współpracy Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku, Mondriaan Fund, oraz konsulatów generalnych RP, Hiszpanii, Izraela i Szwecji zobaczy w późniejszym terminie publiczność De Appel w Amsterdamie oraz Cricoteki w Krakowie.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ jm/
