(dalsze wypowiedzi Mohameda, opinia Amnesty International, inne szczegóły)
23.2.Londyn (PAP/Reuters,EFE,AFP,wł.) - Binyam Mohamed, który przyleciał w poniedziałek do Wielkiej Brytanii po zwolnieniu z więzienia w Guantanamo, zarzucił rządowi amerykańskiemu zorganizowanie jego tortur.
Organizacja obrony praw człowieka Amnesty International wyraziła ulgę i zadowolenie z powrotu Mohameda do Wielkiej Brytanii.
30-letni Mohamed, który był przetrzymywany w Guantanamo przez cztery lata, opublikował po zwolnieniu oświadczenie za pośrednictwem swoich adwokatów.
"Przeżyłem rzeczy, których sobie nie wyobrażałem w najczarniejszych koszmarach" - oświadczył Mohamed, który ma obywatelstwo etiopskie i prawo pobytu w Wielkiej Brytanii.
Jak zaznaczył, został "uprowadzony z jednego kraju do drugiego" i był "torturowany średniowiecznymi metodami, a wszystko to zostało zorganizowane przez rząd Stanów Zjednoczonych". Pod wpływem tortur - jak zaznacza - przyznał się do działalności, z którą nie miał nic wspólnego.
"Jestem szczęśliwy, że Binyam Mohamed wrócił dziś do Wielkiej Brytanii po zwolnieniu z Guantanamo" - oświadczył po jego przylocie brytyjski minister spraw zagranicznych David Miliband. Jak dodał, jest to skutek intensywnych zabiegów brytyjskiego rządu.
W swym oświadczeniu Mohamed oskarżył także rząd brytyjski o współdziałanie przy jego torturowaniu. "Najgorszy moment przeżyłem wtedy, gdy zdałem sobie w Maroku sprawę, że ludzie, którzy mnie torturują, dostają pytania i materiały od wywiadu brytyjskiego" - zaznaczył w oświadczeniu.
Po aresztowaniu w Pakistanie Mohamed był przesłuchiwany przez funkcjonariusza MI5, z którym - jak zaznaczył - rozmawiał swobodnie, licząc na pomoc z jego strony, ale jej nie uzyskał. Amerykanie odmówili ujawnienia, gdzie przebywał, zanim trafił na Kubę.
Mohamed został zatrzymany w kwietniu 2002 r. w Pakistanie, gdzie - jak twierdzą jego adwokaci - był przetrzymywany blisko cztery miesiące i torturowany przez funkcjonariuszy pakistańskiego wywiadu w obecności przedstawiciela brytyjskiego wywiadu. W lipcu 2002 r. przewieziono go - jak utrzymują te same źródła - do Maroka, gdzie ponownie był torturowany przez 18 miesięcy. Władze Maroka zaprzeczają jednak, by przetrzymywano go na terytorium tego kraju.
Mohamedowi zarzucano, że został przez Al-Kaidę przeszkolony w Afganistanie i Pakistanie i szykował się do zdetonowania w środkach amerykańskiej komunikacji "brudnej bomby". Wszystkie zarzuty przeciw niemu jednak wycofano i nigdy nie był sądzony.
Dyrektorka brytyjskie sekcji Amnesty International Kate Allen zaapelowała o przeprowadzenie niezależnego dochodzenia ws. domniemanej roli brytyjskich służb specjalnych w tajnym programie uprowadzania muzułmanów podejrzewanych o terroryzm i przewożenia ich do krajów, w których stosowano tortury. Według AI Mohamed powinien również otrzymać zadośćuczynienie za ponad sześć lat przetrzymywania bez wyroku sądowego.
"To wstyd, że Binyam był przetrzymywany przez te wszystkie lata bez sądu i musiał uciec się do strajku głodowego, aby zwrócić uwagę na swoje cierpienie" - powiedziała Allen. Z początkiem 2009 r. Mohamed przez miesiąc prowadził głodówkę i w ocenie prawników był bliski śmierci głodowej.
"Teraz należy przede wszystkim zapewnić mu pomoc medyczną, ale potrzebujemy także odpowiedniego, niezależnego śledztwa w sprawie ukrywania jego torturowania, a także szeroko rozpowszechnionej praktyki nielegalnych i tajnych zatrzymań" - dodała Allen.
Prawnik Mohameda Clive Stafford Smith oświadczył, że jest "absolutnie przekonany", iż jest on niewinny. Wezwał każdego, kto ma w tej sprawie odmienne zdanie, by je przedstawił i uzasadnił.
Mohamed zapowiedział, że nie spotka się po powrocie z prasą, ponieważ "nie czuje się na siłach, ani fizycznie, ani psychicznie". W oświadczeniu zaapelował, by pamiętać o innych ofiarach tortur i działać na rzecz ich uwolnienia. Zapewnił, że nie szuka odwetu, tylko prawdy, by nikt w przyszłości nie musiał przechodzić tego, co on.
Sprawą Mohameda zajęła się prawnicza organizacja charytatywna Reprieve, która skierowała sprawę do sądu przeciwko brytyjskiemu rządowi. Ten jednak odmówił odtajnienia niektórych dokumentów.
Minister Miliband zapowiedział, że powrót Mohameda do W. Brytanii nie oznacza, iż będzie on mógł pozostać w kraju na stałe, ponieważ jego status imigracyjny trzeba będzie zweryfikować m.in. pod względem zagrożenia dla publicznego bezpieczeństwa.
Mohamed jest pierwszym więźniem zwolnionym z Guantanamo po objęciu urzędu przez prezydenta Baracka Obamę. Obecnie w Guantanamo przebywa około 240 mężczyzn. Około 50 z nich prowadzi ostatnio strajk głodowy. (PAP)
mw/ kar/ asw/
3132 3421 3293
