Minister spraw zagranicznych William Hague w piątkowej wypowiedzi dla BBC zasygnalizował przeprowadzenie dochodzenia w celu ustalenia, czy brytyjskie tajne służby były zamieszane w stosowanie tortur po 11 września 2001 r.
Od ustaleń międzykoalicyjnych zależeć będzie, jaki mandat otrzyma komisja bądź osoba odpowiedzialna za dochodzenie, choć przypuszcza się, że dochodzenie powierzy się sędziemu zawodowemu lub w stanie spoczynku.
W ocenie komentatorów krok ten odczytywany jest jako odcięcie się Hague'a od działań jego poprzednika Davida Milibanda, który twierdził, że MSZ (reprezentujący przed sądem tajne służby) nie ma niczego do ukrycia.
"Jeżeli w trakcie dochodzenia wyjdzie na jaw, że brytyjski kontrwywiad (MI5) jest winien współsprawstwa, to wówczas starania Milibanda o wybór na lidera Partii Pracy bardzo się skomplikują" - sądzi portal politics.co.uk.
Zarzuty, że brytyjskie służby wiedziały o stosowaniu tortur wobec domniemanych terrorystów i przymykały na nie oko, wyszły na jaw w związku ze sprawą byłego więźnia Guantanamo Binyama Mohameda, który twierdzi, że za wiedzą MI5 był torturowany w Pakistanie, Maroku, Afganistanie i w Guantanamo, ponieważ w śledztwie stawiano mu pytania, które mogły pochodzić tylko od MI5.
Mohamed, Etiopczyk mieszkający stale w W. Brytanii, został aresztowany w 2002 r. w Pakistanie i zwolniony z Guantanamo w ub.r.
Sąd wysokiej instancji nakazał MSZ opublikowanie otrzymanych od CIA materiałów odnoszących się do traktowania Mohameda w orzeczeniu z października 2009 r., które podtrzymał 10 stycznia br. Bez uzyskania wglądu w te materiały Mohamed nie mógłby wystąpić o odszkodowanie do brytyjskiego rządu.
MSZ przegrał też osobną sprawę o zablokowanie publikacji fragmentu orzeczenia sądu, krytykującego postępowanie służb bezpieczeństwa. Fragment ten, utajniony w orzeczeniu z 10 stycznia br., został osobno opublikowany przez sąd 26 lutego. Stwierdza on m.in.: "Dobra wiara ministra spraw zagranicznych (Davida Milibanda) nie budzi wątpliwości, ale jest on gotów świadczyć częściowo lub nawet w większości na podstawie informacji i rad udzielonych mu przez personel służb bezpieczeństwa".
Sąd zasugerował tym samym, że wyjaśnieniom ministra w sprawie Mohameda nie zawsze bądź nie w pełni można dawać wiarę.
Dyrektor organizacji prawników wspierającej skazanych na śmierć i oskarżonych o terroryzm Clive Stafford Smith powitał z zadowoleniem zapowiedź wszczęcia dochodzenia, uznając, że ma ono żywotne znaczenie dla brytyjskiej wiarygodności w świecie.
Osobne dochodzenie dotyczące roli funkcjonariuszy brytyjskich służb bezpieczeństwa w sprawie Mohameda prowadzi Scotland Yard z polecenia byłej prokurator generalnej baronessy Scotland. (PAP)
asw/ mc/
