Słynne Stonehenge - gigantyczna prehistoryczna budowla z kamienia - przeszła rewitalizację kosztem 27 mln funtów. W ramach projektu powstał nowoczesny punkt turystyczny, który w środę został udostępniony zwiedzającym.
To największy w historii projekt zrealizowany przez organizację ochrony kulturowego dziedzictwa, English Heritage.
Rewitalizacja obiektu na równinie Salisbury w południowej Anglii zajęła 30 lat. To najdłużej w historii wyczekiwany obiekt turystyczny, ale zdaniem dziennika "The Guardian" na efekt warto było czekać.
Zwłokę tłumaczy się koniecznością uzyskania pozwoleń od władz odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne i przekierowania ruchu pojazdów, a także potrzebą dokończenia wykopalisk archeologicznych oraz niebagatelnym kosztem całego przedsięwzięcia, który w części pokryją wpływy z Narodowej Loterii, a częściowo dofinansowanie od rządu.
Otwarty w środę punkt turystyczny położony jest w odległości ok. 2 km od Stonehenge. Zgromadzono w nim ponad 250 prehistorycznych obiektów; niektóre zostały wystawione na widok publiczny po raz pierwszy, inne udostępniły muzea.
Wśród eksponatów są dzieła garncarskie, ozdobne przedmioty i kości zwierząt, w tym świński kręgosłup z osadzonym w nim grotem strzały, krzemienne noże, topory z brązu itd. Jest też zrekonstruowana twarz mężczyzny, którego szczątki archeolodzy znaleźli w 1863 r. W rekonstrukcji pomagał policyjny specjalista od identyfikacji ofiar zabójstw.
Z użyciem technologii komputerowych odtworzono warunki życia i pracy budowniczych Stonehenge. Do rekonstrukcji miejsca wykorzystano też skany laserowe.
"To piękny, elegancki budynek, który przede wszystkim spełnia funkcję, dla której został zaprojektowany" - chwali projekt jeden z dyrektorów English Heritage, Simon Thurley. Budynek może zostać łatwo przebudowany, rozłożony na czynniki pierwsze lub rozmontowany bez śladu. Mieści kawiarnię, kasę, sklep, salę wystawową, toalety; obok znajduje się parking.
Między ośrodkiem a Stonehenge będzie kursował minibus, na miejsce będzie też można dotrzeć pieszo starożytnym szlakiem, który dotychczas był przecięty asfaltową drogą. Kamienny krąg będzie dostępny tylko dla grup, które wystąpią o pozwolenie z wyprzedzeniem. W ten sposób zabezpieczono obiekt przed niepożądanymi, ubocznymi skutkami masowej turystyki. Stonehenge odwiedza blisko 1 mln turystów rocznie. English Heritage sądzi, że nowy ośrodek przyciągnie dodatkowe 250 tys. gości.
W ramach rewitalizacji zamknięto dawny ośrodek informacji turystycznej z 1968 r. i pobliską drogę A344. Wokół kamiennego kręgu nie wolno uprawiać działalności handlowej - ma to zapobiec śmieceniu w pobliżu zabytku i skupić na nim całą uwagę zwiedzających.
Stonehenge powstało między 3000 a 1600 r. p.n.e. częściowo z miejscowego budulca, a częściowo z dolerytu - odmiany wapienia ściągniętego z południa Walii. Megalityczna budowla służyła jako miejsce do odprawiania różnych religijnych ceremonii. Jedna z popularnych teorii głosi, że pełniła ona rolę czegoś w rodzaju prehistorycznego kalendarza słonecznego, inna - że było to miejsce uzdrowień.
Od 1986 r. Stonehenge znajduje się na liście zabytków UNESCO. (PAP)
asw/ akl/ ro/
