Na pustyni Atacama w Chile działa już nowe polskie obserwatorium astronomiczne, uruchomione w ramach projektu "Pi of the Sky". Zaangażowani w projekt warszawscy naukowcy liczą, że zebrane dane pomogą m.in. w poszukiwaniu śladów powstawania czarnych dziur.
"Nowe obserwatorium znajduje się koło miejscowości San Pedro de Atacama, jest całkowicie zautomatyzowane i działa bez udziału człowieka. Praktycznie wszystkie elementy, z których składa się teleskop-robot zostały zaprojektowane i wykonane w Polsce, w ramach projektu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego" - poinformował rzecznik Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku dr Marek Pawłowski w przesłanym PAP komunikacie.
Projekt "Pi of the Sky" realizują wspólnie: Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk, Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana (IPJ) w Świerku oraz Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (FUW). Jego celem jest poszukiwanie krótkotrwałych zjawisk optycznych kosmicznego pochodzenia, na przykład rozbłysków związanych z powstawaniem czarnej dziury.
Aparaturę w Chile instalowali dr Marcin Sokołowski z IPJ i mgr inż. Marcin Zaremba z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. Instrument został przeniesiony z poprzedniej lokalizacji w Las Campanas Obserwatory.
Jak podkreślili naukowcy, nowe obserwatorium zbudowano na bardzo trudnym terenie. Energia elektryczna pochodzi całkowicie z akumulatorów zasilanych w ciągu dnia z baterii słonecznych, a dobowe wahania temperatury dochodzą do kilkudziesięciu stopni Celsjusza. Z drugiej strony, w tym właśnie miejscu warunki do obserwacji są optymalne - wyjaśnili.
Zdaniem dr Mikołaja Ćwioka z FUW, który uczestniczył w budowie teleskopu-robota, było to prawdziwe wyzwanie dla konstruktorów, ale urządzenie zostało zaprojektowane i wykonane tak, żeby dać sobie radę w najmniej sprzyjających warunkach.
Obserwatorium San Pedro de Atacama to już drugie automatyczne obserwatorium otwarte w ciągu ostatniego półrocza przez zespół "Pi of the Sky". W październiku 2010 rozpoczął pracę teleskop-robot umieszczony w stacji badawczej INTA koło miejscowości Huelva na atlantyckim wybrzeżu Hiszpanii. W ramach projektu planowane jest uruchomienie jeszcze jednego obserwatorium.
"Gromadzone obserwacje posłużą naukowcom m.in. do poszukiwania i klasyfikacji gwiazd zmiennych, w tym także cefeid, które są szczególnie interesującymi obiektami, wykorzystywanymi do pomiaru odległości we wszechświecie. Tą tematyką zajmują się młodzi badacze z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Rafał Opiela i Małgorzata Siudek" - poinformował dr Pawłowski.
Jak zaznaczył w komunikacie, sukces projektu "Pi of the Sky" nie byłby możliwy bez ogromnego zaangażowania zespołu badawczego, którego trzon stanowią młodzi naukowcy, doktoranci i studenci z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, IPJ w Świerku, FUW, Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz Wydziału Fizyki i Instytutu Systemów Elektronicznych Politechniki Warszawskiej.(PAP)
ekr/ agt/
