Wtorek jest pierwszym dniem ramadanu dla milionów muzułmanów na całym świecie, m.in. w Turcji i na Bałkanach. W większości krajów Bliskiego Wschodu miesiąc postu i modlitwy rozpoczyna się w środę. Postu w tym czasie przestrzega 93 proc. wiernych.
Władze religijne większości państw na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej - Egiptu, Algierii, Arabii Saudyjskiej, Maroka, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kuwejtu, Syrii, Kataru, Jordanii, Libii i Jemenu - wydały w poniedziałek specjalne komunikaty o rozpoczęciu w środę tego świętego dla muzułmanów miesiąca. Także wierni z Indonezji i Malezji rozpoczną ramadan tego dnia.
Dla muzułmanów z Turcji, USA, Francji, Nigerii, Chin, Rosji i państw bałkańskich pierwszym dniem postu i modlitwy jest już wtorek.
Ramadan jest dziewiątym miesiącem księżycowym roku muzułmańskiego, toteż termin rozpoczęcia postu, jak i innych uroczystości i świąt, ulega w kalendarzu gregoriańskim ciągłym przesunięciom. Początek ramadanu następuje po nocy, podczas której da się zaobserwować Księżyc w nowiu.
Inną przyczyną rozbieżności w terminach są polityczne różnice i spory teologiczne między sunnitami i szyitami. W 2012 roku początek ramadanu przypadał pod koniec lipca.
Ścisły post - czyli powstrzymywanie się od jedzenia i picia, a także palenia tytoniu i obcowania płciowego - obowiązuje od wschodu do zachodu Słońca wszystkich zdrowych wyznawców, którzy ukończyli 10 lat. Zwolnieni z postu są jedynie chorzy, kobiety ciężarne oraz podróżni przebywający w drodze dłużej niż trzy dni. Ci ostatni mają odbyć post w innym terminie.
Jak wynika z niedawnego badania Pew Research Center, postu podczas świętego miesiąca przestrzega 93 proc. muzułmanów. Badanie przeprowadzono wśród 38 tys. wiernych z 39 krajów.
W tym roku ramadan przypada w samym środku lata. W związku z wysokimi temperaturami lekarze radzą, by podczas posiłków po zachodzie lub przed wschodem Słońca pić co najmniej 2-2,5 litra wody - pisze turecki dziennik "Hurriyet". W ostatnich latach w wielu krajach arabskich wierni kompensują sobie post wystawnymi posiłkami w nocy. Według francuskiej gazety "Le Figaro" w ramadanie muzułmanie kupują o 30 proc. więcej produktów niż zwykle.
Paryski dziennik pisze, że poseł konserwatywnej partii UMP z Nimes Laurent Burgoa skrytykował na Facebooku wypuszczenie przez sieć sklepów Carrefour gazetki reklamowej z okazji ramadanu. "Czy nasza Republika wciąż jest laicka?" - oburzał się. Wpis ten wzbudził poruszenie wśród internautów i został skrytykowany przez Francuską Radę Kultu Muzułmańskiego.
"Taka gazetka to nic nowego" - wyjaśnia specjalista od marketingu etnicznego Abbas Bendali. "Od wielu lat duże sklepy coraz bardziej dbają o muzułmańskich klientów" - mówi. "Le Figaro" przypomina, że Carrefour także w zeszłym roku używał słowa "ramadan" w swoim katalogu. Ponadto już w poprzednich latach tuż przed ramadanem w skrzynkach na listy pojawiały się katalogi proponujące orientalne produkty w promocji. Jednak by nie zrażać klientów, którzy nie są muzułmanami, zazwyczaj nie zaznaczano wprost, że powodem jest miesiąc postu. Gazetki tytułowano np.: "Smaki Orientu" lub "Tysiąc i jeden smaków".
Komentując wpis francuskiego posła na Facebooku, Bendali podkreśla, że "Carrefour nie jest agencją rządową, lecz prywatną firmą, która ma własną strategię komunikacyjną".
Ramadan ma zmienić na lepsze uczynki i myśli wiernych. Muzułmanie czczą podczas świętego miesiąca objawienie Koranu prorokowi Mahometowi. Ścisły post za dnia w tym czasie to jedna z pięciu najważniejszych zasad (filarów) islamu - obok szahady (wyznania wiary), modlitw, jałmużny i pielgrzymki do Mekki.
Mufti Egiptu Szauki Alam, ogłaszając datę ramadanu, wyraził nadzieję, że w ciągu tego miesiąca Egipcjanie zjednoczą się. Sytuacja w Egipcie jest napięta od odsunięcia od władzy 3 lipca prezydenta islamisty Mohammeda Mursiego. W poniedziałek w starciach z armią zginęło 51 osób, głównie zwolenników byłego szefa państwa.
W ramadanie wielu muzułmanów spędza po kilka godzin dziennie w meczecie na modlitwie i studiowaniu Koranu. Zamiast codziennych zwykłych pięciu modlitw odmawia się dłuższą, wieczorną, zwaną Taraweeh.
Określenie "ramadan" pochodzi od arabskiego "ramida" lub "ar-ramad", co oznacza gorąco i pragnienie. Opisuje uczucie, jakie pojawia się na skutek powstrzymania się od picia w upalny, słoneczny dzień. Tak jak gorąco zmienia kształty przedmiotów, tak post ma zmieniać i ulepszać uczynki i myśli ludzkie. Muzułmanie wierzą, że dzięki postowi ich serca staną się czulsze na znaki, jakie daje im Allah, a pamięć wrażliwsza na wspomnienia o złych uczynkach.
Według tradycji dziesięć ostatnich nocy ramadanu nazywa się "szczęśliwymi". Jedna z nich jest "nocą przeznaczenia" - Bóg przebacza wtedy grzechy, pod warunkiem, że wierni modlą się w tym czasie. "Noc przeznaczenia" przypada w rocznicę zesłania Koranu, a ponieważ nie wiadomo, która to z tych dziesięciu nocy, należy modlić się we wszystkie.
Okres postu zakończy święto Id al-Fitr, tzw. Mały Bajram, kiedy na niebie znów pojawi się młody sierp Księżyca. Id-al-Fitr jest czasem wypoczynku i obfitości. Rozdaje się jałmużnę, składa się wizyty i przekazuje życzenia, ludzie obdarowują się prezentami, zwłaszcza słodyczami. (PAP)
jhp/ ap/
14163148 14163365 14162898 arch. int.
