Kamień z jednego z cmentarzy żołnierzy poległych w czasie tzw. operacji łódzkiej w 1914 roku zostanie wysłany do Krasnojarska na Syberii. Stanowić on będzie element powstającego tam pomnika upamiętniającego żołnierzy poległych w bitwie.
Jak poinformował we wtorek na konferencji prasowej marszałek województwa łódzkiego Włodzimierz Fisiak, pomnik ma się składać z 200 tys. ponumerowanych i podpisanych kamieni. Mają one symbolizować 200 tys. żołnierzy poległych w "operacji łódzkiej". Marszałek podpisał kamień oznaczony numerem 1.
Fisiak przypomniał, że w "bitwie łódzkiej" walczyli i ginęli m.in. żołnierze rosyjscy z VI Dywizji Strzelców Syberyjskich. Byli to poborowi z Chabarowska, Omska, Irkucka i właśnie z Krasnojarska. I właśnie w tym ostatnim mieście - przy okazji trwającego w nim Biennale Muzealnego - ma się rozpocząć wznoszenie tego pomnika. "Każdy, kto będzie chciał uczcić pamięć poległych w bitwie łódzkiej, będzie mógł przynieść swój kamień. Ten kamień będzie oznaczony kolejnym numerem i podpisany" - wyjaśnił marszałek. Dodał, że po 95 latach od zakończenia bitwy, w ten "symboliczny sposób żołnierze wracają do domów".
Zdaniem marszałka, każda taka akcja ma na celu przypomnienie Europie i światu, że I wojna światowa toczyła się nie tylko na froncie zachodnim. Wielka tragedia rozgrywała się także na ziemiach polskich, m.in. pod Łodzią. Jego zdaniem należy przypominać, że jej tragizm polegał na tym, że na frontach walczyli przeciwko sobie Polacy wcieleni przez zaborców do swoich armii: rosyjskiej, niemieckiej i austriackiej. W sumie w czasie wojny poległo 400 tys. Polaków.
"Kamień, który wysyłamy do Krasnojarska, ma nie tylko uczcić pamięć poległych na wojnie, ale również symbolizować wolę podjęcia współpracy z tymi regionami Rosji, z których pochodzili żołnierze polegli pod Łodzią" - wyjaśnił marszałek.
Obecny na spotkaniu z dziennikarzami inicjator wielu akcji przypominających o bitwie pod Łodzią w 1914 roku, Michał Jagiełło z urzędu marszałkowskiego, powiedział, że już w 2006 roku, kiedy nawiązał kontakt z krasnojarskim muzeum, Rosjanie myśleli, w jaki sposób przypomnieć mieszkańcom Syberii, że pod Łodzią ginęli ich rodacy. Ten pomnik ma być pierwszym takim krokiem.
Marszałek poinformował również o planach utworzenia - dla upamiętnienia działań wojennych - "Wielkiego szlaku turystycznego frontu wschodniego I wojny światowej". Miałby on powstać w porozumieniu z ośmioma samorządami wojewódzkimi i przebiegać od Warmii i Mazur poprzez woj. łódzkie, świętokrzyskie, Kraków, Gorlice i Przemyśl.
Po wybuchu I wojny światowej Łódź i jej okolice stały się miejscem krwawej bitwy, znanej jako "operacja łódzka". Wojska niemieckie próbowały okrążyć wojska rosyjskie. Bitwa toczyła się od 11 listopada do 6 grudnia 1914 r. i jest uznawana przez historyków za najkrwawszą bitwę manewrową I wojny światowej. W czasie bitwy zginęło ponad 110 tys. Rosjan i 90 tys. Niemców. Statystycznie, w ciągu trzech tygodni trwania operacji, życie traciło dziennie 10 tys. żołnierzy.(PAP)
jaw/ hes/ bk/
