17 listopada w Rzeszowie zostanie odsłonięty pomnik prezesa IV Zarządu zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" płk. Łukasza Cieplińskiego. Popiersiami upamiętnionych zostanie także sześciu, straconych razem z nim 1 marca 1951 r., działaczy WiN.
"Budowa pomnika dobiega końca. Zostanie odsłonięty na dziewięć dni przed setną rocznicą urodzin Cieplińskiego" - powiedział we wtorek przewodniczący stowarzyszenia Komitet Społeczny Budowy Pomnika płk. Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie Wojciech Buczak.
Stanie w centrum miasta, przy zbiegu Alei Cieplińskiego oraz ulic Moniuszki i Zygmuntowskiej. Postaci Cieplińskiego towarzyszyć będzie sześć popiersi członków IV Zarządu WiN: Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego, Karola Chmiela, Mieczysława Kawalca i Józefa Rzepki oraz symbole Armii Krajowej, WiN, Polski Walczącej.
Autorem monumentu jest Karol Badyna z Krakowa. Z kolei projekt zagospodarowania placu wokół pomnika opracował rzeszowski architekt Roman Orlewski. Monument kosztował ponad 600 tys. zł. Pieniądze na jego budowę pochodziły ze zbiórki publicznej, od firm, samorządów. Te ostatnie fundowały np. popiersia członków IV Zarządu WiN wywodzących się z ich miejscowości."Budowę wspierało bardzo wielu ludzi, często niezamożnych kombatantów, związkowców z Solidarności, młodzież" - dodał Buczak.
Zwrócił również uwagę na przychylność prezydenta Rzeszowa Tadeusza Ferenca i rady miejskiej oraz samorządu woj. podkarpackiego. "Idea budowy połączyła różne środowiska, różnych ludzi, często o różnych poglądach politycznych. Łączyła chęć godnego upamiętnienia, złożenia hołdu tym, którzy oddali życie za wolną Polskę" - zaznaczył.
Kierujący pracami komitetu Buczak jest przewodniczącym rzeszowskiej "Solidarności", natomiast prezydent Ferenc kojarzony jest z lewicą. W komitecie budowy działają m.in. kombatanci, architekci, związkowcy z Solidarności, członkowie Prawa i Sprawiedliwości, Platformy Obywatelskiej.
Ciepliński urodził się 26 listopada 1913 roku w Kwilczu w Wielkopolsce. W 1929 r. wstąpił do Korpusu Kadetów w Rawiczu. Potem kształcił się w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. We wrześniu 1939 r. odznaczył się w czasie bitwy nad Bzurą. Otrzymał wtedy order Virtuti Militari. Walczył w obronie Warszawy.
W 1940 r. związał się z konspiracją w Rzeszowie, gdzie był komendantem obwodu Związku Walki Zbrojnej, a następnie dowodził inspektoratem rejonowym ZWZ-AK. W 1945 r. przeszedł do Delegatury Sił Zbrojnych. W styczniu 1947 r. stanął na czele IV zarządu WiN. Został aresztowany przez UB 27 listopada 1947 r.
1 marca 1951 r. wieczorem w więzieniu mokotowskim w Warszawie strzałami w tył głowy zostali straceni członkowie IV zarządu WiN: Łukasz Ciepliński, Mieczysław Kawalec, Józef Batory, Adam Lazarowicz, Franciszek Błażej, Karol Chmiel i Józef Rzepka. Następnego dnia rano zwłoki pomordowanych umieszczono w trumnach i wywieziono z terenu więzienia. Do dziś nieznane jest miejsce ich pochówku.
Zrzeszenie WiN powstało we wrześniu 1945 r. Utworzyły je środowiska poakowskie. Było próbą przekształcenia konspiracji wojskowej w cywilny ruch społeczno-polityczny. Zrzeszenie deklarowało walkę w obronie podstawowych praw obywateli, wolności oraz niezawisłości państwa polskiego. Żądało przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów parlamentarnych poprzedzonych przywróceniem swobody zrzeszania się i prasy.
Na przełomie lat 1945-46 WiN liczył ponad 30 tys. członków. Jego kolejne cztery zarządy - z racji półwojskowego charakteru WiN zwane nieformalnie komendami - zostały rozbite przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
W 1947 r. przeprowadzono trzy pokazowe procesy kolejnych zarządów WiN. Wyrok w sprawie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" zapadł 14 października 1950 r.
Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego 17 września 1992 r. unieważnił te wyroki śmierci.(PAP)
kyc/ abe/
