W niedzielę poznamy tegorocznego laureata Literackiej Nagrody Nike. Do finału nagrody, spośród książek nominowanych, dotarły: powieść, tom esejów, tom wierszy, dwie książki reporterskie i dwie biografie.
Nike jest nagrodą za najlepszą książkę roku. Przyznawana jest zawsze w pierwszą niedzielę października, w tym roku po raz 16. Zwycięzca wyłaniany jest w trzech etapach. Pierwszy to 20 nominacji ogłaszanych w maju, drugi etap to wybór siedmiu finalistów na początku września. Decyzję o przyznaniu nagrody jury podejmuje w dniu jej wręczenia. Zwycięzca otrzymuje 100 tys. zł i statuetkę Nike dłuta prof. Gustawa Zemły.
W tym roku w finałowej siódemce znalazła się powieść "Włoskie szpilki" Magdaleny Tulli (Nisza), historia o dzieciństwie w cieniu rodzinnych sekretów, rozdartym pomiędzy zgrzebnym PRL-em a kolorową Italią. Nominowano też dwie książki reporterskie. Pierwsza z nich to "Dom żółwia. Zanzibar" Małgorzaty Szejnert (Znak) - opowieść o niewielkiej wyspie, skąd wyruszali w głąb Afryki wielcy odkrywcy jak David Livingstone czy Henry Stanley i gdzie odbywały się największe na świecie targi niewolników. Drugi tom nominowanych reportaży to "Miedzianka. Historia znikania" Filipa Springera (Czarne), której autor odtwarza życie niewielkiej wioski w Kotlinie Jeleniogórskiej, której historia liczy 450 lat. W 1972 roku Miedzianka ostatecznie zniknęła z map, na skutek rujnującej polityki górniczej.
Jedyny tom wierszy, który w tym roku kandyduje do nagrody, to "Imię i znamię" Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego (Biuro Literackie), laureata Nike z 2009 roku. W tomie "Imię i znamię" Dycki wraca do dzieciństwa spędzonego w Wólce Krowickiej i mrocznych rodzinnych sekretów, które pojawiały się już wcześniej w jego wierszach. "W Ukraińskiej Powstańczej Armii znaleźli się wszyscy członkowie mojej rodziny po kądzieli (nie tylko dziadek i jego trzej bracia), jednakże ich przynależność do ukraińskiego podziemia była przede mną ściśle ukrywana do mniej więcej 15 roku życia" - pisze poeta na końcu książki.
Na liście książek-finalistek są też dwie biografie. Pierwsza z nich to "Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego" Krystyny Czerni (Znak), której autorka pisze o łemkowskich korzeniach, nowicjacie w klasztorze, wielkim malarstwie, skłonnościach do mistycyzmu i alkoholu zmarłego w lutym zeszłego roku malarza. Nominowano też książkę "Miłosz. Biografia" Andrzeja Franaszka (Znak) - najobszerniejszą z dotychczas wydanych opowieść o życiu autora "Traktatu poetyckiego".
Listę finalistów zamyka "Książka twarzy" Marka Bieńczyka (Świat Książki) - tom zbierający eseje, rozprawy historycznoliterackie, recenzje, posłowia, teksty wspomnieniowe a także artykuły pisane do popularnych gazet. Teksty powstały - jak twierdzi autor - w różnych okolicznościach i dla różnych celów, ale przy jednym biurku.
W tym roku jury nagrody przewodniczy Tadeusz Nyczek a zasiadają w nim: Marek Beylin, Przemysław Czapliński, Inga Iwasiów, Ryszard Koziołek, Adam Pomorski, Maria Poprzędzka i Iwona Smolka.
Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są: Wiesław Myśliwski (nagrodzony dwukrotnie, w 1997 i 2007 roku), Czesław Miłosz, Stanisław Barańczak, Tadeusz Różewicz, Jerzy Pilch, Joanna Olczak-Roniker, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wojciech Kuczok, Andrzej Stasiuk, Dorota Masłowska, Olga Tokarczuk, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Tadeusz Słobodzianek i Marian Pilot.
Fundatorami Nagrody Literackiej Nike są "Gazeta Wyborcza" i Fundacja Agory. (PAP)
aszw/ hes/
