Senat debatował w środę nad nowelizacją ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Ma ona zwiększyć bezpieczeństwo wkładów zdeponowanych w kasach poprzez objęcie ich gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Senator PO Leszek Czarnobaj przedstawił sprawozdanie z prac komisji budżetu i finansów publicznych nad nowelizacją, do której zgłoszono 64 poprawki, z czego 19 przygotowanych przez PiS, a pozostałe przez PO (w większości redakcyjno-legislacyjne i porządkujące).
Jak mówił na briefingu prasowym przed debatą senator PO Kazimierz Kleina, poprawki autorstwa PiS mają na celu ograniczenie kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego nad SKOK-ami. Przekonywał, że propozycje PO są uzgodnione z ministrem finansów oraz instytucjami nadzorczymi.
Kleina zapowiedział, że głosowanie dot. noweli ma się odbyć w Senacie w czwartek. "Spór jest o to, jaki powinien być stopień nadzoru nad Spółdzielczymi Kasami Oszczędnościowo-Kredytowymi. (...) Nadzór nad tą instytucją wydaje się być bardzo potrzebny i powinien być bardzo silny, szczególnie w dzisiejszych czasach" - podkreślił.
Jak zaznaczył Kleina, rozwiązania noweli mają być stosowane "tylko w sytuacjach trudnych, nadzwyczajnych". Chodzi m.in. o problemy SKOK-ów związane z obsługą kredytów i lokat. "Gdy to normalnie i dobrze funkcjonuje, to nie ma potrzeby, by nadzór wkraczał i sprawdzał tę instytucję" - zapewniał.
Podobnego zdania był senator Czarnobaj. Ocenił, że SKOK-i są ważnym graczem na rynku finansowym. Poinformował, że z usług kas korzysta 2,6 mln osób, a wartość ich aktywów wynosi 20 mld zł. Dlatego - jak przekonywał - SKOK-i wymagają ustawowego zabezpieczenia.
Krytyczny wobec noweli był senator PiS Henryk Cioch (PiS). Jego zdaniem, nowelizacja "w sposób rażący jest sprzeczna z konstytucją".
Według senatora PiS, ustawa, której autorem jest PO, spowoduje m.in., że KNF będzie mogła wydawać decyzje sprzeczne z prawem, za które nie będzie ponosiła odpowiedzialności. Cioch wyjaśnił, że celem zgłoszonych przez PiS poprawek jest zmniejszenie rygorów ustawy wobec Kasy Krajowej (nadzorującej kasy) oraz samych SKOK-ów. Ocenił, że po wejściu noweli w życie, może nastąpić zahamowanie sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo- kredytowych. "A to przecież nie leży ani w interesie obywateli, ani w interesie państwa. W gospodarce rynkowej dobrze jest, jak są inni, konkurencyjni gracze" - podkreślił senator PiS.
Ustawa ustanawia obowiązkowy system gwarantowania depozytów zgromadzonych w SKOK-ach, w formie odrębnego funduszu własnego BFG finansowanego z wnoszonych przez SKOK obowiązkowych opłat rocznych.
System Bankowego Funduszu Gwarancyjnego - w którym banki wpłacają składki do BFG - zapewnia zwrot całej ulokowanej w kasie sumy do równowartości 100 tys. euro, która ma być wypłacana, jeśli dany bank utraciłby płynność finansową. Takim regulacjom podlegają wszystkie banki komercyjne w Polsce, natomiast obecnie nie są nimi objęte SKOK-i. Kasy mają także ochronę depozytów do 100 tys. euro, ale nie zapewnia ich państwowa instytucja, tylko ubezpieczenie.
Nowela rozszerza kompetencje Komisji Nadzoru Finansowego wobec SKOK-ów oraz umożliwia bankom przejmowanie kas, które popadłyby w kłopoty finansowe. Nowe przepisy dają kasom, po uzyskaniu stosownego zezwolenia KNF, możliwość pośredniczenia w obrocie jednostkami uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych, funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju innych niż państwo UE lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Wprowadzono też przepisy zawierające ograniczenia dotyczące kadencyjności organów Kasy Krajowej (dotychczas regulacje takie obowiązują na poziomie statutu, a nie ustawy) oraz wzmacniające kompetencje nadzorcze KNF wobec kas. Ustawa przewiduje obowiązek ponoszenia przez kasy jedynie kosztów nadzoru sprawowanego przez KNF (ale nie działalności Kasy Krajowej) oraz umożliwia wydawanie przez KNF rekomendacji dotyczących dobrych praktyk ostrożnego i stabilnego zarządzania Kasą Krajową.
W ustawie przewidziano zmiany dotyczące sankcji karnych za przekazywanie nieprawdziwych lub nierzetelnych informacji KNF, albo BFG oraz ujawniania tajemnicy zawodowej. Inne zmiany związane są z przepisami dotyczącymi restrukturyzacji, postępowania naprawczego, postępowania upadłościowego oraz likwidacji SKOK. Ustawa przewiduje szereg instrumentów, które mają ułatwić dzielenia, łączenie, przejmowania i likwidację poszczególnych kas. Kompetencje do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości kasy będzie miała wyłącznie KNF, natomiast BFG uzyska kompetencje związane z udzielaniem kredytów i gwarancji SKOK-om zagrożonym niewypłacalnością. BFG będzie też mógł nabywać wierzytelności SKOK-ów.
Ponadto nowela rozszerza obowiązki SKOK-ów i Kasy Krajowej dotyczące utrzymywania w Narodowym Banku Polskim rezerw obowiązkowych.
Nowela ustawy o SKOK-ach odnosi się nie tylko do ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ale też zmienia zapisy w szeregu innych ustaw, m.in. w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, w ustawie o Narodowym Banku Polskim, o podatku dochodowym od osób prawnych, o rachunkowości, a także ustawy Prawo upadłościowe. (PAP)
dol/ aop/ mmu/ je/ jra/
