Na szczycie w Chicago wszystkie państwa poprą projekt systemu przeciwrakietowego, nie będzie też sporów o Afganistan - przewiduje wiceprezes Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego Maria Wągrowska.
W rozmowie z PAP Wągrowska zwróciła uwagę, że szczyt i jego program zaplanowano "stosunkowo dawno", stąd wniosek, że "agenda spotkała się z konsensusem państw członkowskich".
"Dawno też został ustalony program dotyczący przede wszystkim kwestii afgańskiej - wycofania się wojsk ISAF do końca roku 2014, przy czym mówi się, że mniej więcej 25 tysięcy wojska, głownie amerykańskiego, ale także francuskiego, zostanie w Afganistanie dłużej w celu szkolenia i doradzania siłom afgańskim, których według założeń ma być ok. 370 tysięcy" - powiedziała.
Wągrowska podkreśliła, że państwa, które utrzymają swoją obecność w Afganistanie, będą musiały zapewnić swoim instruktorom i doradcom ochronę.
Również ogłoszenie tymczasowej gotowości operacyjnej systemu obrony przeciwrakietowej (Ballistic Missile Defence) spotyka się z konsensusem wszystkich państw" - powiedziała wiceszefowa SE-A, przypominając, że obecnie budowany system - którego elementem mają być rakiety rozmieszczone w Polsce w roku 2018 - ma nie być wyłącznie amerykański, lecz zakłada wykorzystanie podsystemów narodowych.
Wągrowska dodała, że obrona przeciwrakietowa "to w tej chwili najbardziej kontrowersyjna kwestia w stosunkach między NATO a Rosją" i nie jest tajemnicą, że nieobecność na szczycie prezydenta Rosji Władimira Putina to gest sprzeciwu wobec BMD.
Szczyt w Chicago, zaplanowany na 20-21 maja, ma się zająć przyszłością pomocy dla Afganistanu po zakończeniu w 2014 r. operacji ISAF, obroną przeciwrakietową, inicjatywą Smart Defense - łączenia wysiłków wielu państw we wspólnych, łatwiejszych do sfinansowania projektach, a także systemem rozpoznawania obiektów naziemnych z powietrza (AGS - Allied Ground Surveillance).
Polska delegacja pod przewodnictwem prezydenta Bronisława Komorowskiego zamierza podkreślać tradycyjną rolę NATO jako sojuszu wojskowego, którego głównym zadaniem jest wspólna obrona. Polska poprze budowę sojuszniczego systemu obrony balistycznej i inicjatywę Smart Defense.
Wągrowska powiedziała, że kolejnym tematem szczytu będzie pogłębienie stosunków z państwami partnerskimi - nie tylko Rosją oraz Gruzją i Ukrainą, które są brane pod uwagę jako przyszli członkowie NATO - ale z państwami bardzo zainteresowanymi ścisłą współpracą wojskową z NATO - Szwecją i Finlandią, a także z krajami regionu Azji i Pacyfiku. "Stany Zjednoczone lansują ideę partnerstwa na całej kuli ziemskiej, wierząc, że w ten sposób można zminimalizować niebezpieczeństwo zamachu terrorystycznego czy w ogóle ataku oraz poszerzać pewną kulturę strategiczną" - powiedziała Wągrowska.
Odnosząc się do głosów o konieczności utrzymania zasadniczej roli artykułu 5. mówiącego o kolektywnej obronie, oceniła, że "sprawa jest obłożona pewnym nieporozumieniem". "Nikt w NATO nie neguje ani nie negował artykułu 5. Począwszy od roku 2006, szczytu w Rydze, gdy został on podtrzymany wręcz demonstracyjnie, jego znaczenie potwierdzano w wielu dokumentach. Artykuł 5. bywa ćwiczony symulacyjnie czy - jak to ma się odbyć w roku 2013 - realnie" - powiedziała Wągrowska, nawiązując do planowanych manewrów Steadfast Jazz.
"Może się zdarzyć, że ktoś będzie chciał jego potwierdzenia, ale nie ma żadnych deklaracji rezygnacji z tego artykułu. Pewne nieporozumienie mogło powstać, gdy uznano, iż nie ma bezpośredniego zagrożenia militarnego na obszar NATO. Mówiono wtedy, że wystarczy odwoływać się do artykułu 4. mówiącego o konsultacjach na wypadek zagrożenia. Generalnie artykuł 5. nie jest zagrożony. Jeżeli szczyt to potwierdzi, to pod wpływem państw naszego regionu, położonych na wschodnich rubieżach NATO" - powiedziała Wągrowska. (PAP)
brw/ malk/ mag/
