Wystawa "Dziennik Getta - Rysunki. Z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego" zostanie otwarta w niedzielę w stołecznej Kordegardzie w ramach obchodów 70. rocznicy rozpoczęcia likwidacji getta warszawskiego. Będzie też marsz pamięci oraz koncert "Ohel Warszawa".
22 lipca 1942 r. rozpoczęła się akcja likwidacji getta warszawskiego, w wyniku której w obozie zagłady w Treblince zamordowano ponad 250 tys. żydowskich mieszkańców Warszawy. Straty wśród najstarszych i najmłodszych mieszkańców getta były największe. Spośród 51 tys. żydowskich dzieci poniżej dziesiątego roku życia zostało niespełna 500.
Dyrektor organizującego obchody Żydowskiego Instytutu Historycznego Paweł Śpiewak zauważył na piątkowej konferencji prasowej w Warszawie, że w stolicy - bardziej niż data 22 lipca 1942 - pamiętany jest dzień rozpoczęcia powstania w getcie i ta rocznica weszła do historii polskiej i światowej. "Rocznicę rozpoczęcia likwidacji getta warszawskiego chcemy wprowadzić do kalendarza obchodów w Warszawie jako stały element wspominania i przypominania" - mówił Śpiewak.
Obchody rozpoczną się w południe, otwarciem w Kordegardzie wystawy rysunków artystów z getta warszawskiego, z kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego (Archiwum Ringelbluma) pt. "Dziennik Getta - Rysunki. Z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego". Pokazanych zostanie pięć rysunków nieznanego z imienia żydowskiego artysty Rozenfelda. Będą to: "Punkt etapowy", "Chaimek Sztarkman", "Szpital po tamtej stronie", "Pogrzeb wózkarzowej" i "Fundusz Pogrzebowy".
Kurator wystawy, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Żuchowski zwrócił uwagę, że rysunki te są pokazywane po raz pierwszy. "Uderzają one niezwykłym realizmem scen, ukazujących świat odwróconych wartości" - powiedział PAP Żuchowski.
Na wystawie zostanie zaprezentowany także rysunek Witolda Lewinsona "Głód" i współczesna wideo-projekcja Mirosława Bałki pt. "apple T." zrealizowana na terenie obozu w Treblince. Dodatkowym elementem będzie umieszczona w centrum ekspozycji symboliczna kromka chleba - wypieczona według receptury z getta dzienna racja żywnościowa wynosząca ok. 140 gram.
"Na tę swoistą kronikę Rozenfelda, na prezentowany też rysunek Witolda Lewinsona +Głód+, warto patrzeć w kontekście wszechogarniającego nas dziś konsumpcjonizmu. Z naszym zamiłowaniem do gadżetów i drogich marek, z naszymi pełnymi wózkami w supermarketach zderzamy umieszczoną w centrum ekspozycji kromkę chleba o wadze 140 gram - dzienną porcję żywnościową w warszawskim getcie" - tłumaczył PAP Żuchowski. Ekspozycję organizuje Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma we współpracy z Narodowym Centrum Kultury. Honorowy patronat nad wystawą objął prezydent Bronisław Komorowski i wicepremier Waldemar Pawlak.
O godz. 17 spod pomnika Umschlagplatz wyruszy marsz, którego celem jest uczczenie pamięci najmłodszych ofiar Zagłady, a także przypomnienie postaci ich opiekuna Janusza Korczaka, który wyruszył stamtąd ze swymi wychowankami w ostatnią drogę do Treblinki. Trasa przebiegać będzie ulicami: Stawki, Karmelicką, Dzielną, Smoczą, Nowolipie, Żelazną, Chłodną, Towarową do Jaktorowskiej. Marsz ma być symboliczną "drogą powrotną" - od miejsca wywózki do domu dziecka przy ul. Jaktorowskiej, gdzie dzieci mieszkały.
Na początku marszu każdy z uczestników otrzyma wstążkę z imieniem jednego z zamordowanych dzieci. Niektóre wstążki będą puste, by przypominać bezimienne ofiary. Uczestnicy będą na nich mogli także wpisywali imiona bliskich zamordowanych podczas Zagłady. Na koniec marszu wstążki zostaną zawieszone przy dzisiejszym Domu Dziecka nr 2 im. Janusza Korczaka, by stworzyć symboliczny pomnik pamięci najmłodszych ofiar Holokaustu.
W uroczystościach ma wziąć udział wiceminister edukacji Izraela, który przeczyta Tren Jeremiasza po hebrajsku. Na zakończenie marszu planowane jest też wystąpienie rzecznika praw dziecka Marka Michalaka i solowy występ jazzmana Mikołaja Trzaski, który ma być wstępem do ostatniego punktu obchodów - wieczornego koncertu plenerowego "Ohel Warszawa" na ul. Bohaterów Getta, przy parku Krasińskich.
Honorowy patronat nad obchodami objęła prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. (PAP)
agz/ akn/ hes/
