Wystawę poświęconą bitwie pod Wiedniem, stoczonej 12 września 1683 r., prezentującą m.in. sylwetkę króla Jana III Sobieskiego, przez Turków nazywanego "Lwem Lechistanu", a także uzbrojenie polskiej husarii można oglądać od środy w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Otwarcie wystawy pt. "Odsiecz wiedeńska" - w namiocie na dziedzińcu głównym muzeum - to wydarzenie poprzedzające premierę filmu "Bitwa pod Wiedniem" w reż. Renzo Martinellego, który trafi do kin za miesiąc, 12 października. Współorganizatorem środowego wernisażu była firma Monolith Films, dystrybutor tego filmu.
Bitwa pod Wiedniem, uznawana przez historyków za jedną z decydujących w dziejach świata, ocaliła chrześcijańską Europę przed wieloletnią dominacją turecką. Wojska polsko-habsburskie pod wodzą Jana III Sobieskiego pokonały armię Imperium Osmańskiego, dowodzoną przez wezyra Kara Mustafę.
Na ekspozycję w muzeum złożyło się kilkanaście dużych plansz, na których umieszczono m.in. fotografie, ryciny, rysunki oraz opisy - dotyczące kolejnych etapów bitwy oraz prezentujące jej uczestników.
W bitwie brały udział m.in. 23 chorągwie husarii. Na wystawie prezentowana jest np. karacena, czyli zbroja husarska z żelaznych łusek, przynitowanych do skórzanego podkładu kaftana. Można także dowiedzieć się, jaką bronią posługiwała się husaria, obecna na polach bitew od początku XVI do XVIII wieku.
Podczas wernisażu o stroju i uzbrojeniu husarzy opowiadał przebrany za Jana III Sobieskiego Tomasz Szajewski z Pierwszego Polskiego Stowarzyszenia Turniejowego Liga Baronów. Zaznaczył, że słynne skrzydła husarze zakładali do strojów paradnych - nosząc je na paradach lub w asyście królewskiej - raczej nie do zbroi. Skrzydła założone na plecy podczas walki przeszkadzały bowiem, gdy np. trzeba było zamachnąć się szablą - tłumaczył Szajewski.
Oprócz szabli, które były "bronią ostatniej szansy", husarze posługiwali się m.in. długimi, sześciometrowymi kopiami, drążonymi w środku, jednorazowego użytku - przebiwszy przeciwnika, husarz odrzucał kopię. Po skruszeniu kopii husarze walczyli koncerzami lub pałaszami, a wreszcie chwytali za szable.
Do walki zakładali hełmy, a na parady także piękne czapy. Charakterystycznymi elementami husarskiego stroju były również drogie skóry lamparta, sprowadzane specjalnie z Lewantu - opowiadał Szajewski. Na wystawie zobaczyć można rysunek, który przedstawia imponujący wjazd husarii do Krakowa.
"W XVIII wieku na skutek rozwoju broni palnej i pogorszenia się sytuacji ekonomicznej rola husarii spadła - coraz częściej ograniczała się do paradnych występów na popisach i pogrzebach królów. Etymologia powiedzenia +kruszyć kopię+ nawiązuje właśnie do pogrzebów. Pojawił się zwyczaj, że husarz w pełnej zbroi wjeżdżał do kościoła i kruszył kopię o katafalk bezpotomnie zmarłego szlachcica" - opisują organizatorzy wystawy.
Część ekspozycji skoncentrowana jest na postaci Jana III Sobieskiego. "Turcy nazywali go +Lwem Lechistanu+, darząc go olbrzymim szacunkiem i obawiając się konfrontacji z dowodzonymi przez niego wojskami" - można przeczytać na jednej z plansz.
Jak poinformował Jarosław Godlewski z Działu Wystaw Muzeum Wojska Polskiego, wystawę "Odsiecz wiedeńska" można oglądać co najmniej do połowy października.
W filmie "Bitwa pod Wiedniem", który trafi do kin w październiku, w postać Sobieskiego wcielił się Jerzy Skolimowski. W obsadzie są też m.in.: Alicja Bachleda-Curuś - w roli księżnej Eleonory Lotaryńskiej, Piotr Adamczyk - jako Leopold I Habsburg, Daniel Olbrychski - jako generał Marcin Kazimierz Kątski oraz Borys Szyc - jako hetman Mikołaj Adam Sieniawski. Rolę wezyra Kara Mustafy zagrał włoski aktor Enrico Lo Verso.
W "Bitwie pod Wiedniem" wystąpił również - jako kaznodzieja kapucyński Marek z Aviano - znany aktor amerykański F. Murray Abraham, laureat Oscara za rolę Salieriego w "Amadeuszu" Milosza Formana.
"Bitwa pod Wiedniem" jest produkcją włosko-polską. Scenariusz napisali razem Włosi Renzo Martinelli (jednocześnie reżyser) i Valerio Massimo Manfredi. Zdjęcia kręcono w Rumunii i we Włoszech.(PAP)
jp/ abe/
