*Węgierską nagrodę im. Sandora Petofiego wręczono we wtorek w muzeum "Dom Terroru" w Budapeszcie amerykańskiej historyczce i publicystce Anne Applebaum za wielki wkład na rzecz wolności Europy Środkowej. *
W uroczystości wziął udział m.in. przebywający w stolicy Węgier szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski, prywatnie mąż Applebaum, oraz ambasador RP na Węgrzech Roman Kowalski.
"Anne Applebaum jest jedną z największych intelektualistek, znakomitą dziennikarką i historykiem, doskonale rozumie ten region i działa na jego korzyść" - powiedziała dyrektorka muzeum "Dom Terroru" Maria Schmitt.
"Jestem zaszczycona, że tutaj, na Węgrzech, wręczono mi tę nagrodę" - podkreśliła w rozmowie z PAP Anne Applebaum. "Wolność to możliwość podejmowania własnych decyzji. Dla pokolenia moich dzieci jest niezrozumiałe, że może być inaczej, ale ja pamiętam, co kiedyś działo się w tej części świata - ludzie nie mieli takiej szansy - zaznaczyła. - Jeśli mam jakiś wkład w niesienie wolności w tym regionie, jest mi niezmiernie miło".
We wcześniejszym odczycie w czasie uroczystości podkreśliła: "Jako Amerykanka zawsze byłam i jestem obserwatorem tego regionu. To wy wszakże jesteście jego aktorami, to wy dokonujecie zmian. A ja tylko nagrywam historie, opisuję i staram się wytłumaczyć je światu".
"Często pytano mnie, dlaczego tak bardzo interesuję się regionem Europy Środkowej. (...) Są dwa powody, tak jak są dobre i złe wiadomości: ważne jest, aby pamiętać o środkach, jakimi reżimy doszły do władzy, ale ważne jest także, by pamiętać o tych wszystkich odważnych ludziach, którzy walczyli z tymi reżimami" - mówiła laureatka.
"Tragiczna historia tego, jak komunizm doszedł do władzy, co jest tematem mojej obecnej książki, jest ważna z tego chociażby względu, że reżimy w Polsce, Czechosłowacji, Rumunii, Bułgarii i innych krajach tego regionu nie przejęły władzy w jedną noc. Wolność prasy, uniwersytetów, biznesu i handlu ograniczano powoli" - zwróciła uwagę Applebaum.
Za swoją pierwszą książkę "Between East and West" ("Między Wschodem a Zachodem") amerykańska dziennikarka otrzymała w 1996 roku nagrodę im. Adolpha Bentincka, a za "Gułag" w 2004 toku - Nagrodę Pulitzera.
Sandor Petofi był najwybitniejszym węgierskim poetą romantycznym i uczestnikiem rewolucji 1848-49. Stanął na czele młodych radykałów, którzy domagali się niepodległości dla Węgier w okresie Wiosny Ludów. W marcu 1848 r. Petofi i jego zwolennicy opublikowali manifest, w którym domagali się przede wszystkim zniesienia cenzury, powołania niezależnego rządu węgierskiego, równości wobec prawa dla wszystkich obywateli, likwidacji pańszczyzny. Było to początkiem powstania węgierskiego.
Z Budapesztu Karolina Cygonek (PAP)
cyk/ ksaj/ ro/ mhr/
