Sąd w Budapeszcie uniewinnił w poniedziałek byłego węgierskiego żandarma, 97-letniego Sandora Kepiro, oskarżonego o zbrodnie wojenne popełnione w Serbii w 1942 roku. Zdaniem przedstawicielki Centrum Wiesenthala w Serbii wyrok nie jest "niczym nieoczekiwanym".
Według oskarżycieli niezidentyfikowany liczebnie patrol pod dowództwem Kepiro, wówczas w randze kapitana, zabił czterech ludzi w Nowym Sadzie w Serbii 23 stycznia 1942 roku. Kepiro był również podejrzewany o wydanie rozkazu egzekucji trzydziestu kilku cywilów straconych na brzegach Dunaju.
Prokurator domagał się kary dożywocia dla Kepiro, a obrona walczyła o uniewinnienie lub unieważnienie procesu.
Historycy, powoływani jako eksperci w procesie, ujawnili, że dokumenty, na których bazuje oskarżenie, były albo niekompletne, albo źle przetłumaczone.
Ogłoszenie wyroku spotkało się z aplauzem kilkudziesięciu osób obecnych na sali sądowej.
Kepiro, który po wojnie uciekł do Argentyny, gdzie mieszkał do powrotu na Węgry w 1996 roku, znajdował się na liście najbardziej poszukiwanych zbrodniarzy nazistowskich Centrum Wiesenthala. W 2006 roku jego miejsce pobytu wskazał władzom Efraim Zuroff z tego centrum. Wówczas węgierskie władze otworzyły sprawę Kepiro.
Podczas procesu Kepiro przyznał się do udziału w akcjach wojska. Powiedział, że jego zadaniem było nadzorowanie identyfikacji otoczonych ludzi, ale - jak twierdzi - o egzekucjach dowiedział się dopiero po fakcie.
Między 21 a 23 stycznia 1942 roku podczas tzw. masakry w Nowym Sadzie zginęło ponad 1200 cywilów serbskich, żydowskich i romskich. Doszło do niej w następstwie wkroczenia w 1941 roku węgierskich sił do Wojwodiny, na tereny które do I wojny światowej należały do Węgier. Na początku 1942 roku węgierscy żołnierze wobec nasilenia ataków partyzanckich przeprowadzili kontrakcje i masakry ludności.
Kepiro powiedział przed sądem, że interweniował, aby uratować serbsko-żydowską rodzinę hotelarzy w Nowym Sadzie, którą już miano rozstrzelać.
W styczniu 1944 roku Kepiro został skazany na 10 lat więzienia przez sąd wojskowy w związku z jego działaniami w Nowym Sadzie. Odsiedział kilka tygodni, wyrok anulowano i przywrócono mu stopień wojskowy. W 1946 roku Kepiro został skazany in absentia przez komunistyczne władze Węgier na 14 lat więzienia.
Poniedziałkowy uniewinniający wyrok nie jest "niczym nieoczekiwanym dla węgierskiego społeczeństwa, które jeszcze nie dojrzało na tyle, by zmierzyć się ze swoją przeszłością" - powiedziała przedstawicielka Centrum Wiesenthala w Serbii Ana Frenkel. "Będziemy kontynuować nasza walkę. Będziemy kontynuować ją aż do zwycięstwa" - dodała, precyzując, że Centrum Wiesenthala złoży apelację.
Z kolei rzecznik serbskiego sądu ds. zbrodni wojennych Bruno Vekarić, cytowany przez agencję Tanjug, powiedział, że jest to dopiero werdykt pierwszej instancji. "Nie możemy go komentować. Ale oczywiście nie jesteśmy zadowoleni i oczekujemy, że oskarżenie odwoła się od niego" - dodał. (PAP)
klm/ kar/
9415593 9415786 9416456
