Utworzenie Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego (WESA) jest nadal możliwe w 2012 roku pod warunkiem intensyfikacji prac we wszystkich państwach członkowskich UE - poinformował we wtorek w Sejmie wiceminister spraw wewnętrznych Piotr Stachańczyk.
Wiceszef MSW przedstawił informację resortów: spraw wewnętrznych i sprawiedliwości na temat utworzenia WESA. Ma to być zestaw aktów prawnych UE, które powinny doprowadzić do tego, żeby wszystkie kraje unijne postępowały tak samo z uchodźcami.
Podczas debaty w Sejmie Stachańczyk zapewnił, że Polska aktywnie uczestniczy w pracach nad budową WESA. "Zakończenie budowy tego systemu powinno nastąpić do końca 2012 roku. Należy stwierdzić jednak, że pojawiają się w chwili obecnej pewne trudności związane z osiągnięciem kompromisu pomiędzy państwami członkowskimi" - powiedział Stachańczyk.
Zapewnił, że WESA był jednym z priorytetów polskiej prezydencji w obszarze wspólnej polityki bezpieczeństwa i migracyjnej. "Prezydencji duńskiej udało się wynegocjować tekst kompromisowy dyrektywy (...). Oczekujemy, że prezydencja cypryjska sprawnie zakończy prace nad tą dyrektywą" - powiedział Stachańczyk.
"Prace nad innymi aktami legislacyjnymi wciąż trwają. Taki stan rzeczy może utrudnić zakończenie budowy WESA do końca bieżącego roku, aczkolwiek nadal ten termin pozostaje realny, przy założeniu znaczącej intensyfikacji prac we wszystkich państwach członkowskich" - powiedział Stachańczyk.
Beata Bublewicz (PO) podkreśliła, że wprowadzenie WESA jest istotne m.in. ze względu na sytuację międzynarodową. "Generuje ona w ostatnim czasie dramatyczny wzrost uchodźców będących w większości ofiarami konfliktów zbrojnych. W szczególności chodzi o uchodźców pochodzących z krajów objętych tzw. arabską wiosną" - powiedziała Bublewicz. Dodała, że chodzi także o uchodźców ze Wschodu, z których część dociera do Polski.
Jak powiedział Bogdan Rzońca (PiS), polska prezydencja miała zamiary, aby dopracować dwie dyrektywy w zakresie polityki azylowej. "Prezydencja duńska też się z tym nie uporała, a prezydencja cypryjska być może ten problem rozwiąże. Wszyscy czekamy na pozytywny finał w tej kwestii. PiS dostrzega problem budowania tego wspólnego systemu azylowego" - powiedział Rzońca.
Zdaniem Roberta Biedronia (RP), na stronach internetowych resortów spraw wewnętrznych oraz sprawiedliwości trudno jest znaleźć informacje na temat WESA i zamierzeń rządu w tym zakresie. "Ubolewam, że ta informacja była w tak bardzo skąpy sposób przedstawiona. Polska jest dzisiaj nadzieją dla wielu azylantów na lepsze życie, to jest nasze zobowiązanie" - powiedział Biedroń.
Krystyna Ozga (PSL) podkreśliła, że Polska spośród wszystkich nowych członków Unii Europejskiej przyjęła najwięcej uchodźców. "Tylko w 2010 roku wniosek o status uchodźcy złożyło ponad 6 tys. osób. To duża liczba jak na jeden rok, jednakże zapewnienie godnych warunków bytu w naszym kraju uchodźcom zależy w dużej mierze od PKB" - powiedziała Ozga.
Wniosek o odrzucenie informacji złożyła Krystyna Łybacka (SLD) podkreślając, że debata na temat WESA powinna być poprzedzona merytoryczną dyskusją w komisjach. "Tak naprawdę nie wiemy, jakie jest stanowisko Polski w kluczowych sprawach. Mamy niewielkie perspektywy, że WESA zostanie zakończony i zbudowany do końca 2012 roku" - powiedziała Łybacka.
W połowie lipca 2011 r. rzecznik prasowy prezydencji w MSWiA Anna Mytko poinformowała, że ministrowie spraw wewnętrznych potwierdzili w Sopocie zobowiązanie do zakończenia prac nad utworzeniem Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego do końca 2012 r.
W 2010 roku o azyl w Europie ubiegało się 243 tys. uchodźców; na całym świecie było ich 837 tys. Najwięcej pochodzi z Afganistanu, Somalii i Iraku. Poza tym nadal napływają uchodźcy z b. Jugosławii i Rosji. Średnio status ten otrzymuje ok. 50 proc. ubiegających się.
Między krajami, które przyznają azyl polityczny, istnieją znaczne rozbieżności co do tego, komu może być on przyznany. Najrzadziej taki status przyznają Grecja i Irlandia, w której otrzymuje go jedynie ok. 1 proc. ubiegających się. Zdecydowanie najczęściej przyznają go: Francja, Holandia i Szwecja.
Azyl polityczny to udzielenie schronienia (prawa wjazdu oraz osiedlenia się) cudzoziemcowi ściganemu w swoim kraju lub w państwie trzecim za popełnienie przestępstwa politycznego lub innego ze względów politycznych. Należy do kompetencji własnej państwa. W Polsce uregulowany jest w art. 56 konstytucji.
Zgodnie z konwencją ratyfikowaną przez Polskę w 1991 roku uchodźcą jest osoba, która musiała opuścić teren, na którym mieszkała, ze względu na zagrożenie życia, zdrowia bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych. (PAP)
gdyj/ bno/ jra/
