Wielką Mapę Księstwa Pomorskiego autorstwa Eilhardusa Lubinusa wydaną w 1758 r. zaprezentowano czwartek w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Zabytek sztuki kartograficznej został zakupiony przez Zamek, gdzie będzie dostępny dla zwiedzających.
Autor mapy Aillhardus Lubinus był matematykiem, teologiem, poetą i kartografem. Wykonanie mapy zajęło mu 6 lat; podczas wielu podróży po Pomorzu dokonał ponad pięciu tysięcy obserwacji. Do prac przy powstaniu mapy Lubinus wykorzystywał astrolabium, kwadrant do pomiaru szerokości geograficznej punktów oraz laskę Jakuba do określenia odległości między punktami. Mapa powstała na zlecenie księcia pomorskiego Filipa II z dynastii Gryfitów, który uważał że Pomorze powinno posiadać dobrze opracowaną mapę.
Na mapie znajdują się widoki miast pomorskich, drzewo genealogiczne dziewiętnastu książąt rugijskich oraz herby 353 rodzin szlacheckich, które tworzą wewnętrzną ramę. W górnej części z lewej strony znajduje się drzewo genealogiczne dziewiętnastu książąt rugijskich, natomiast w górnej środkowej części drzewo i 157 imion i portretów książęcych. Treść mapy uzupełniają rysunki m.in. narzędzi rolniczych, instrumentów muzycznych, broni, statków i zwierząt. W rogu znalazł się portret Lubinusa wraz z instrumentami pomiarowymi.
Mapa została wykonana w skali około 1:230 000. Jak na szesnastowieczną mapę jest dokładna; średni błąd między punktem na niej a jego realnym położeniem w terenie to około 13 km.
Pierwsze wydanie mapy w nakładzie 20-30 egzemplarzy powstało w 1618 r. Mapa była odbijana z dwunastu płyt miedzianych. Planowano wydać 500 egzemplarzy, ale zła jakość papieru i wybuch wojny 30-letniej pokrzyżowały plany.
W 1758 r. po raz kolejny odbito mapę znów w niewielkim nakładzie, to właśnie egzemplarz z tego roku trafił do Szczecina. Jego część zaginęła w czasie wojny 7-letniej, wraz z miedzianymi płytami, z których odbijano mapę.
Mapa Lubinusa miała wiele wydań i stanowiła bazę dla prac późniejszych kartografów. Kopie mapy, które można spotkać w pomorskich muzeach, pochodzą 1926 z r. Zachowało ich bardzo niewiele; tylko nieliczne przetrwały wojnę.
Oryginalną mapę (wyd. 1618 r. i 1758 r.) posiadają niektóre biblioteki i muzea. Oryginał posiadają Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Muzeum w Słupsku, niektóre muzea w Niemczech.
Mapę kupiono za 120 tys. zł, pieniądze pochodziły z budżetu województwa zachodniopomorskiego. (PAP)
res/ ls/
