Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich obchodzą 3 kwietnia Wielką Sobotę, kończąc w ten sposób czas oczekiwania na Święta Wielkanocne. Podobnie jak u katolików, przez cały dzień trwa święcenie pokarmów.
W tym roku Wielkanoc w Cerkwi przypada w tym samym czasie, co w Kościele katolickim, ale zdarza się tak tylko raz na kilka lat. Różnica wynika bowiem z nieco innego sposobu wyliczania daty tej religijnej uroczystości. Dlatego prawosławni przeważnie obchodzą Wielkanoc po katolikach, a różnica może być nawet pięciotygodniowa.
W województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska wiernych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, pokarmy święcone są w cerkwiach przez cały dzień, po porannych liturgiach.
W Białymstoku takiej liturgii, z poświęceniem chleba i wina, przewodniczył rano w katedrze pw. św. Mikołaja arcybiskup Jakub, ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej.
W niektórych wiejskich parafiach na Białostocczyźnie zachował się jeszcze zwyczaj święcenia w dużych koszach wszystkich potraw przygotowanych na niedzielne wielkanocne śniadanie. Święcenie odbywa się tam nie tylko w cerkwiach, ale także przed nimi, czy przy przydrożnych, wiejskich krzyżach.
Święcenie pokarmów i odwiedzanie Grobu pańskiego to także główne wydarzenia Wielkiej Soboty w prawosławnych i greckokatolickich parafiach na Podkarpaciu.
"Wierni przynoszą m.in. sól, jajka, wędliny, chrzan. Podobnie jak w kościele zachodnim" - powiedział proboszcz parafii greckokatolickiej w Komańczy w Bieszczadach, ks. Andrzej Żuraw.
Dodał, że w sobotę pokarmy poświęci m.in. w Smolniku, Radoszycach, Rzepedzi, Kulasznem i Komańczy. "Aby odwiedzić wiernych pokonam kilkadziesiąt kilometrów. Jeszcze dłuższa droga czeka natomiast mojego wikarego, który będzie święcił pokarmy w Zyndranowej, Olchowcu, Polanach i Grabiu w Beskidzie Niskim" - podkreślił ks. Żuraw.
Wielka Sobota kończy tydzień ścisłego postu, choć w ten dzień post jeszcze obowiązuje. Pierwszym posiłkiem bez postu, będzie dla wiernych wielkanocne śniadanie, w niektórych rodzinach spożywane bardzo wcześnie rano w niedzielę, po przyjściu z nocnych nabożeństw.
Przed północą w soborze św. Mikołaja w Białymstoku arcybiskup Jakub będzie przewodniczył nabożeństwu zwanym połunoszcznicą, a o północy rozpocznie się kilkugodzinna liturgia Jutrzni Paschalnej, która potrwa do wczesnych godzin porannych w wielkanocną niedzielę.
W nocy ma być dowieziony do świątyni Święty Ogień, przywieziony do Polski z bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie przez delegację duchownych polskiej Cerkwi. Od lampy wierni będą mogli zapalić świece.
Dokładna liczba osób wyznania prawosławnego w Polsce nie jest znana. Hierarchowie polskiej Cerkwi szacują, że w całym kraju jest ok. 550-600 tysięcy wiernych. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w województwie podlaskim, przede wszystkim w Białymstoku i powiatach: hajnowskim i bielskim. (PAP)
rof/ kyc/ woj/
