Święta Wielkanocne budzą wzmożone zainteresowanie wulkaniczną wysepką u brzegów Chile, której nazwa pochodzi od tych najważniejszych świąt w Kościele katolickim. Ostatnio brytyjscy naukowcy zbadali kamienne rzeźby postaci ludzkich, z których Wyspa Wielkanocna słynie.
Co roku wyspę odwiedza około 30 tysięcy turystów, a największe zainteresowanie przypada na okres wielkanocny. W rzeczywistości jednak wyspa nie ma nic wspólnego z tradycją obchodów Świąt Wielkiej Nocy. Nazwa została nadana przez Holendra Jacoba Roggeveena, który w niedzielę Wielkanocną 1722 roku dokonał jej odkrycia.
Największą tajemnicą wyspy nurtującą wielu naukowców są olbrzymie, kilkutonowe, kamienne rzeźby tzw. moai z czerwonego kamienia wulkanicznego (tzw. tufu). Badacze od lat zastanawiali się, jak były one transportowane, ustawiane w pozycji pionowej i dlaczego niektóre z nich mają kapelusze zwane pukao.
Dr Colin Richards z Uniwersytetu w Manchester i dr Sue Hamilton z University College London zrekonstruowali szlaki, którymi posągi były transportowane ze "świętego" kamieniołomu, z którego czerpano budulec - podał dziennik "The Independent". Funkcję kamieniołomu pełnił krater wulkanu Rano Raraku.
Niektórzy naukowcy sądzą, że około roku 300-400 n.e. wyspę zasiedlili osadnicy z Hawajów. Polinezyjczycy prawdopodobnie przybyli z Markizów, przywożąc ze sobą banany, taro, kurczaki, czy szczury. Według innej teorii część mieszkańców wyspy stanowili przybysze z Ameryki Południowej, którzy przywieźli ze sobą słodkiego ziemniaka.
Położona 3600 km od brzegów Chile wyspa Wielkanocna została uformowana między 750 tys. a 100 tys. lat temu przez cztery główne wulkany: Rano Kau (przy którym znajduje się dawne centrum pałacowo-ceremonialne), Rano Raraku (z kamieniołomem, w którym powstawały moai), Puakatike na Półwyspie Poike oraz Terevaka (najmłodszy z wulkanów, będący jednocześnie najwyższym wzniesieniem wyspy - 507 m n.p.m.). Na wyspie jest wiele jaskiń, a do najbardziej znanych należą: Ana Te Pahu i Ana Kai Tangata.
Klimat Wyspy Wielkanocnej stanowi odmiana morska klimatu podzwrotnikowego. Najcieplejszym miesiącem jest luty, a pora chłodna to czas od lipca do sierpnia, przy czym najbardziej deszczowy jest kwiecień.
Drzewa rosnące obecnie na wyspie (głównie eukaliptus i akacja) mają ok. 50 lat i zostały przywiezione z Chile. Kiedyś znajdowały się tam lasy tropikalne, ale tubylcy prawdopodobnie doszczętnie je wycięli budując łodzie, domy i transportując rzeźby "moai". Spowodowało to wyjałowienie gleby i klęskę głodu. Na wyspie występowały palmy podobne do palmy kokosowej. Obecnie rosną tam głównie eukaliptusy i akacje.
Wyspę zamieszkiwało również co najmniej 6 endemicznych gatunków ptaków lądowych, m.in.: papugi, czaple i płomykówki, chruściele oraz kilka gatunków ptaków morskich: petrele, fregaty, nawałniki. Do ich niemal całkowitej zagłady doprowadziło wylesienie wyspy oraz wykorzystanie ptactwa jako źródło pożywienia we wczesnych czasach zasiedlenia przez ludzi.(PAP)
krf/ tot/ jra/
