Mieszkańcy Iłży koło Radomia obwieszczają Zmartwychwstanie Chrystusa uderzeniami w bęben zwany barabanem. Od północy w Wielką Sobotę do niedzielnej rezurekcji chodzą po mieście i ośmioma dużymi pałkami biją w baraban.
Według radomskiego etnografa, Małgorzaty Jureckiej, tego rodzaju zwyczaj kultywowany jest jedynie w podradomskiej Iłży. Tradycja ta może sięgać nawet XVII w.
Barabanienie rozpoczyna się w Wielką Sobotę przy kościele farnym w Iłży. Orkiestra, której zwłaszcza tuż po północy towarzyszy wielu mieszkańców Iłży, chodzi ulicami po całym mieście. Niektóre rodziny wychodzą przed swoje domostwa i zapraszają barabaniarzy do środka, by poczęstować ich jadłem i napojami. Dawniej barabanieniu towarzyszyły liczne psikusy, np. zdejmowano gospodarzom furtki czy bramy.
Grupę barabaniarzy tworzy jedenastu mężczyzn. Przewodzi im solista, który nadaje rytm cienkimi pałeczkami. Na instrumencie gra jednocześnie ośmiu mężczyzn, a dwóch trzyma baraban, aby się nie przewrócił pod uderzeniami pałek. Po raz ostatni uderzenia w baraban słychać tuż przed godziną 6 rano, kiedy wierni przychodzą do kościoła na mszę rezurekcyjną.
Iłżecki baraban pochodzi z XVII wieku. Dokładna data jego powstania nie jest znana. We wnętrzu instrumentu są cyfry, które prawdopodobnie wskazują rok 1638 lub 1683. Bęben wykonano z miedzianej blachy. Jego średnica wynosi metr, a wysokość siedemdziesiąt centymetrów. Obciągnięty jest wyprawioną skórą źrebięcą lub cielęcą.
Instrument jest przechowany w iłżeckiej farze. Tydzień przed Wielkanocą baraban przygotowywany jest do świątecznej ceremonii.
Tradycja barabanienia pochodzi najprawdopodobniej z XVII wieku. Najstarsi mieszkańcy Iłży pamiętają, że z bębnem chodzono na długo przed II wojną światową. (PAP)
ilp/ hes/
