103 lata kończy w niedzielę włoska senator, laureatka nagrody Nobla w dziedzinie medycyny Rita Levi Montalcini. Nadal uczestniczy w pracach założonego przez siebie Europejskiego Instytutu Badań nad Mózgiem (Ebri) i stale apeluje o poprawę sytuacji naukowców.
Podobnie, jak w poprzednich latach profesor Levi Montalcini i teraz zastrzegła, że nie chce hucznych obchodów swych urodzin, ale jej współpracownicy z Instytutu już zapowiedzieli, że spędzą ten dzień z nią w jej domu, z którego w ostatnim czasie wychodzi rzadziej niż jeszcze niedawno.
Gdy miała prawie 100 lat, nie opuszczała najważniejszych głosowań w Senacie.
Media podkreślają, że dwa lata temu krucha, drobna profesor udowodniła, jakie ma żelazne zdrowie, gdy pomyślnie przeszła operację i rekonwalescencję po złamaniu kości udowej.
Pracownicy Instytutu Ebri powiedzieli z okazji jubileuszu, że Rita Levi Montalcini jest jego "siłą napędową" i źródłem nieustannej inspiracji dla młodych naukowców, o których trudnej sytuacji we Włoszech przypomniała przed kilkoma dniami w kolejnym swym apelu o większe nakłady na rzecz badaczy.
Noblistka cieszy się we Włoszech ogromnym autorytetem. Sama twierdzi, że jej umysł jest obecnie sprawniejszy niż gdy była młoda.
Urodzona w rodzinie żydowskiej w Turynie Rita Levi Montalcini studiowała w tamtejszej szkole medycznej, ale jej karierę naukową przerwały faszystowskie ustawy rasowe z 1938 roku, wprowadzone przez reżim Benito Mussoliniego. Wyjechała do pracy naukowej w Belgii. Wróciła stamtąd do Turynu w 1940 roku, po inwazji hitlerowskich wojsk na ten kraj.
Z powodu ustaw rasowych nie mogła pracować na żadnej uczelni i dlatego prowadziła badania naukowe w ukryciu, w swoim domu.
W 1947 roku wyjechała do USA na zaproszenie Washington University w Saint Louis, gdzie pracowała przez ponad 20 lat.
Jej największym osiągnięciem naukowym jest odkrycie czynnika wzrostu nerwu (NGF), pobudzającego wzrost komórek nerwowych. Za badania o istotnym znaczeniu dla zrozumienia mechanizmów regulujących wzrost komórek i narządów zarówno zwierząt, jak i ludzi, otrzymała w 1986 roku nagrodę Nobla, wspólnie ze Stanleyem Cohenem.
Jako pierwsza kobieta Rita Levi Montalcini została przyjęta do Papieskiej Akademii Nauk.
W 2001 roku ówczesny prezydent Włoch Carlo Azeglio Ciampi mianował ją dożywotnim senatorem. (PAP)
sw/ ro/
