*Wojciech Wencel został tegorocznym laureatem Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za tom wierszy "De profundis". "To poezja patriotyczna, obywatelska, wyrastająca z mickiewiczowskiej tradycji" - mówił w laudacji Rafał Ziemkiewicz. *
"Z Wojciechem Wenclem mieliśmy jako jury nagrody Mackiewicza pewien problem. Otóż był on juz nominowany do tej nagrody - i to trzy razy. Za każdym razem coś stawało na przeszkodzie, aby nagrodzić tego wspaniałego poetę. Może na poprzednich decyzjach zaważył fakt, że patron nagrody był jednak nie poetą, a autorem prozy o historii, w dodatku zaangażowanej politycznie. Ale może dobrze sie stało, że w poprzednich edycjach Wojciech Wencel nie dostał nagrody, bo oto doczekaliśmy sie od niego tomu wierszy, który w swej najgłębszej warstwie jest polityczny - to uhonorowane w tym roku +De profundis+" - powiedział Rafał Ziemkiewicz w laudacji na cześć laureata.
"+De profundis+ to tylko 30 stron wierszy pisanych krótkimi strofami, ale tę lekturę można smakować przez długie miesiące. To poezja obywatelska, patriotyczna, wyrosła z tragedii smoleńskiej, nawiązująca do najpiękniejszych tradycji polskiego romantyzmu. Poezja tak się różni od prozy jak powietrze sprężone od zwyczajnego. Powietrze sprężone ma siłę poruszania, wyzwalania energii - tak jak poezja Wojciecha Wencla" - dodał Ziemkiewicz.
Laureat nagrody, Wojciech Wencel, urodził się w 1972 roku. Jest laureatem m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny, Nagrody im. ks. Janusza Pasierba i Nagrody im. Franciszka Karpińskiego. Ostatnio, poza tomem "De profundis", wydał tom wierszy "Podziemne motyle" oraz wybory felietonów "Niebo w gębie" i "Wencel gordyjski". Jest felietonistą tygodników "Gość Niedzielny" i "Gazeta Polska" oraz współpracownikiem dwumiesięcznika "Arcana". Mieszka w Matarni na peryferiach Gdańska. Tomik "De profundis" wydało towarzystwo Arcana.
Jury nagrody im. Józefa Mackiewicza przyznało też w tym roku dwa wyróżnienia. Pierwsze z nich przypadło Szczepanowi Twardochowi za powieść "Wieczny Grunwald" (wyd. Narodowe Centrum Kultury), drugie - Januszowi Węgiełkowi za powieść "Wiślany szlak" (wyd. Regionalne Towarzystwo Powiślan).
W tegorocznej edycji, poza nagrodzonymi, nominowane były następujące książki: "Papierowa rewolucja" Justyny Błażejowskiej (wyd. Instytut Pamięci Narodowej), "Życie poza nawiasem" Stanisława Chyczyńskiego (wyd. Temat), "Wojna kultur i inne wojny" Agnieszki Kołakowskiej (wyd. Fundacja św. Mikołaja), "Historia filozofii politycznej" W. Juliana Koraba-Karpowicza (wyd. Marek Derewicki), "Śmierć rycerza na uniwersytecie" Mateusza Matyszkowicza (wyd. Fundacja św. Mikołaja), "Człowiek rośnie cicho" Kazimierza Nowosielskiego (wyd. Bernardinum), "Z cienia" Sebastiana Reńca (wyd. Fronda).
Nagroda im. Józefa Mackiewicza po raz pierwszy została wręczona w 2002 roku. Przyznawana jest dziełom ze względu na ich walory literackie oraz tematykę - ważną kulturowo, społecznie lub politycznie. Do konkursu zgłaszane są zarówno utwory literackie, jak i publicystyczne. Tradycyjnie nagroda im. Józefa Mackiewicza wręczana jest 11 listopada. Zwycięzca otrzymuje medal z podobizną patrona i cytatem z jego książki "Tylko prawda jest ciekawa" oraz nagrodę pieniężną. W tym roku będzie to 10 tys. dolarów. W ubiegłym roku nagrodę otrzymał Paweł Zyzak za książkę "Lech Wałęsa. Idea i historia", opublikowaną przez wydawnictwo Arcana.
W kapitule nagrody zasiadają: Marek Nowakowski (jako jej przewodniczący), Halina Mackiewicz - córka patrona nagrody, prof. Jacek Bartyzel, dr Tomasz Burek, Jan Michał Małek, Stanisław Michalkiewicz, prof. Jacek Trznadel, prof. Maciej Urbanowski, Zbigniew Zarywski i Rafał Ziemkiewicz.
Patron nagrody Józef Mackiewicz, brat Stanisława Cata-Mackiewicza, był autorem książek łączących fabułę z dokumentem takich jak "Droga donikąd" (1955), "Nie trzeba głośno mówić" (1969), "Lewa wolna" (1965). W 1943 roku za zgodą Niemców i za wiedzą władz AK, Mackiewicz uczestniczył w ekshumacji grobów jeńców polskich w Katyniu, co opisał w relacji "Zbrodnia w lesie katyńskim" (1944). Od 1945 roku mieszkał na emigracji - w Londynie, potem w Monachium, gdzie zmarł w 1985 roku. (PAP)
aszw/ hes/
