Koncertem uznawanej za królową muzyki taarab 100-letniej pieśniarki z Zanzibaru Bi Kidude rozpoczął się w piątek we Wrocławiu 6. Festiwal Brave.
Jak poinformowała PAP rzeczniczka prasowa Festiwalu Brave Matylda Dudek, kariera muzyczna Bi Kidude nabrała rozpędu w latach 20. ubiegłego wieku. Uczyła się wtedy śpiewu od Siti Binti Saad, pionierki kobiecej sztuki muzycznej, która rozsławiła taarab (gatunek muzyczny popularny w Tanzanii i Kenii) w całej wschodniej Afryce.
Istotnym elementem twórczości artystycznej Bi Kidude jest zaangażowanie w problemy społeczne, a w szczególności te dotyczące kobiet w Afryce. Jest uznawana za postać buntowniczą i kontrowersyjną. "Jako 13-latka uciekła od narzuconego jej siłą męża do Tanzanii. Podróżując po kraju, podejmowała się najróżniejszych zajęć: grała na bębnach, malowała henną, leczyła metodami naturalnymi i śpiewała" - tłumaczyła Dudek.
Bi Kidude jest również zaangażowana w działalność rytualną. Pełni rolę eksperta w dziedzinie unyago, czyli w przedślubnym rytuale, w którym uczestniczą młode dziewczęta. "Rytuał zamawiany jest przez matkę w momencie, kiedy jej córka zaczyna miesiączkować lub tuż przed jej zamążpójściem. Ma na celu przygotowanie jej do osiągnięcia dojrzałości płciowej i odgrywania roli dorosłej kobiety. Uczestniczące w całym wydarzeniu starsze, doświadczone kobiety wprowadzają ją w arkana sztuki miłosnej, ucząc przy tym, jak bronić się przed ewentualną męską agresją lub wykorzystaniem seksualnym" - wyjaśniła rzeczniczka.
W ramach festiwalu zostanie również pokazany filmy "My Tongue: legenda i życie Bi Kidude" prezentujący kulisy scenicznego życia artystki.
Podczas 6. edycji Festiwalu Brave elementy swoich tradycji kulturowych zaprezentują goście z Afryki, Azji, Ameryki oraz Europy. Od pierwszej edycji imprezie przyświeca idea ochrony od zapomnienia tradycji kulturowych, którym we współczesnym świecie grozi wykluczenie. "To festiwal przeciwko wypędzeniu ludzi z ich własnych kultur, z ich własnej wrażliwości; festiwal o świecie, który umiera, odchodzi i zginie, jeśli nie zrobimy czegoś, aby ten proces choć trochę powstrzymać" - podkreśla dyrektor generalny festiwalu Grzegorz Bral.
Tegorocznej odsłonie imprezy towarzyszy hasło "Zaklinacze". Jak tłumaczą organizatorzy, "zaklinacze" to ludzie, którzy rozumieją, że "do wewnętrznej, duchowej rzeczywistości możemy dostać się tylko przy pomocy słowa". Dlatego tematem i bohaterami tegorocznych wydarzeń - koncertów, wystaw oraz warsztatów - organizowanych w ramach Brave, będą ludzie, którzy kultywują słowo poprzez starożytne obrzędy. W odprawianych przez nich rytuałach gest i taniec schodzą na dalszy plan, ustępując miejsca słowu.
Uczestnicy festiwalu będą mogli m.in. wysłuchać koreańskiej mistrzyni opowiadającej pansori (przypowieści dawnej Korei), których do naszych czasów zachowało się zaledwie pięć; obejrzeć seans syberyjskiego szamana rozmawiającego z duchami; przyjrzeć się postaciom zaratustriańskich kapłanów ognia; wysłuchać poezji Indian Mapuche, zamieszkujących tereny należące dziś do Chile i Argentyny.
Tegorocznej edycji festiwalu towarzyszy projekt Brave Kids. W jego ramach do Wrocławia przyjechały dzieci ze Szwecji, Nepalu, Zimbabwe i Rwandy. Biorą one udział w warsztatach prowadzonych przez artystów z Awake Project, którzy w Szwecji i Szkocji realizują warsztaty artystyczne dla młodzieży pochodzącej z różnych grup etnicznych.
W ten sposób organizatorzy chcą oddać głos "odważnym dzieciakom". "Pozwalamy im mówić i dzięki temu przywracamy im godność. Naszym dążeniem jest pomóc im ocalić to, w co wierzą, dać im siłę w codziennych zmaganiach. Ten projekt umożliwia dialog dzieciom z odległych zakątków świata, które mogą się poznać i porozumieć w najbardziej uniwersalnym z języków - języku sztuki" - wyjaśniła Anna Furmaniuk, koordynująca projekt.
W ramach Brave Festiwal zostanie również pokazanych ponad 20 filmów dokumentalnych. Ich motywem przewodnim będzie słowo. "Słowo zostanie pokazane w przeróżnych kontekstach: społecznym, kulturowym czy historycznym" - tłumaczą organizatorzy. W większości przypadków pokazywane w ramach festiwalu filmy będą wyświetlane po raz pierwszy w Polsce.
W trakcie festiwalu odbędą się również warsztaty teorii, praktyki i filozofii medycyny tybetańskiej, prowadzone przez dyplomowanych lekarzy.
Całkowity dochód z biletów Festiwalu Brave zostanie przekazany, podobnie jak w latach ubiegłych, organizacji pozarządowej Rokpa International, prowadzącej projekty edukacyjne m.in. w Tybecie.
Festiwal zakończy się 9 lipca.(PAP)
pdo/ hes/
