Międzynarodowi obserwatorzy podczas wyborów potrzebni są w takich krajach jak Kazachstan, Uzbekistan, Turkmenistan czy Białoruś; w Polsce panuje demokracja, gwarantująca, że nie dojdzie tu do nieprawidłowości - przekonuje w liście otwartym do b. prezydenta Czech Vaclava Havla prezes Stowarzyszenia Wspólnota Kazachska, Balli Marzec.
"Jestem dumna, że mieszkam w Polsce, kraju, który taką sytuację jak teraz w Kazachstanie ma już za sobą. To, że w polskim parlamencie jest kilka partii, że te partie spierają się, dyskutują, a nawet kłócą się ze sobą, to oznaka demokracji" - napisała Marzec, która jest też dziennikarką Opozycyjnego Kazachskiego Radia INKAR INFO.
"Chciałabym, żeby w mojej ojczyźnie Kazachstanie była też ostra przedwyborcza walka polityczna, żeby przedstawiciele wszystkich partii mieli równy dostęp do mediów, żeby partie opozycyjne mogły pokazywać swoje spoty reklamowe i żeby kazachski naród mógł sam wybrać w uczciwych wyborach, na kogo zagłosuje" - podkreśliła.
Marzec, która zaznaczyła, że od dłuższego czasu mieszka w Polsce, oświadczyła też, że zna Polskę i Polaków, "którzy jako pierwsi w Europie Wschodniej wyrwali się z sytemu totalitarnego". "I wie, że Polacy nie dopuszczą do takich nieprawidłowości jak w Kazachstanie" - napisała Marzec do Havla.
Prezes Wspólnoty Kazachskiej w Polsce podkreśliła też, że wierzy, iż w Kazachstanie też kiedyś będzie taka demokracja jak dziś w Polsce i ma nadzieję, że "Polska będzie aktywnie pomagać takim krajom jak Kuba, Białoruś, Kazachstan w walce z autorytarnymi reżimami".
Marzec przypomina, że ani jedne wybory w Kazachstanie, zarówno parlamentarne jak i prezydenckie, nie były uznane przez społeczność międzynarodową za wolne i sprawiedliwe.
"System trzyma się na przymusie i kontroli, w rezultacie czego rządzący klan - członkowie rodziny i ludzie z najbliższego otoczenia Nazarbajewa (Nursułtan Nazarbajew, prezydent Kazachstanu - PAP), kontrolują bogactwa narodowe, gospodarkę i politykę" - napisała Marzec.
Według niej przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi z 18 sierpnia władza w Kazachstanie nie zapewniła równych szans dla wszystkich partii. "Opozycja mówi, że były zrywane spotkania przedwyborcze, konfiskowane materiały agitacyjne, zastraszano uczestników spotkań, nie było równego dostępu do mediów. Są mordowani działacze opozycyjni i dziennikarze krytykujący autorytarny reżym w Kazachstanie" - dodała Marzec.
Podkreśliła, że ostatecznie do parlamentu dostali się przedstawiciele tylko partii rządzącej Nur Otan, którą kieruje prezydent Nazarbajew rządzący Kazachstanem nieprzerwanie od 18 lat.
"W Kazachstanie władza walczy z niezależną prasą, opozycyjnymi partiami, organizacjami pozarządowymi. Jest zamykana opozycyjna prasa, blokuje się witryny internetowe, zatrzymywani są działacze opozycji. Trwa bezpardonowa walka z wszelkimi przejawami swobody myśli, niezależną informacją, wolnością zgromadzeń" - zwraca uwagę Marzec.
List Prezes Stowarzyszenia Wspólnoty Kazachskiej jest odpowiedzią na słowa Havla wypowiedziane w poniedziałek podczas spotkania z dziennikarzami na Wawelu. "Odnoszę takie wrażenie, że (w Polsce) jak najwcześniej powinny się odbyć wolne wybory. Uważam, że byłoby w interesie wszystkich obywateli Polski, gdyby na te wybory zostali zaproszeni międzynarodowi obserwatorzy" - powiedział Havel
Były prezydent Czech dodał, że przedterminowe wybory to żaden wstyd dla demokracji i nie jest też hańbą zaproszenie na nie obserwatorów z UE, OBWE czy innych organizacji. (PAP)
js/ itm/ jra/
