Przyczyną awarii przy budowie dachu Stadionu Śląskiego, która w lipcu 2011 r. wstrzymała i dotąd wstrzymuje tę inwestycję, nie były uchybienia w wykonaniu i montażu elementów konstrukcji - uważa b. wykonawca Mostostal Zabrze Holding.
Na takie powody awarii wskazywała ekspertyza zamówiona przez właściciela Stadionu Śląskiego i inwestora jego modernizacji - samorząd woj. śląskiego. Władze województwa akcentują, że zgodnie z niedawnym porozumieniem z b. wykonawcą wkrótce będą negocjować warunki jego ewentualnego powrotu na budowę, a do czasu zakończenia rozmów strony zawiesiły wzajemne roszczenia.
Stadion Śląski jest zamknięty od jesieni 2009 r., kiedy rozpoczął się końcowy etap jego modernizacji (głównie chodzi o montaż dachu). Zasadnicze prace przy przebudowie wstrzymano w lipcu 2011. Tuż przed zakończeniem podnoszenia linowej konstrukcji dachu pękły wówczas dwa z 40 "krokodyli" - łączników lin promieniowych dachu z jego wewnętrznym pierścieniem.
Według zamówionej przez samorząd ekspertyzy Instytutu Techniki Budowlanej (ITB) bezpośrednią przyczyną awarii były błędy w wykonaniu łączników, a pośrednimi m.in. nierównomierne podnoszenie konstrukcji i uchybienia montażowe.
W ramach kolejnej zamówionej przez samorząd ekspertyzy naukowcy m.in. z Politechniki Gdańskiej wskazali, że w związku m.in. z okresem przejściowym wdrażania unijnych norm niemieccy projektanci zaproponowali konstrukcję według tzw. norm przeciętnych, natomiast w świetle późniejszych norm i przepisów przyjęte współczynniki bezpieczeństwa są niewystarczające.
Na tej podstawie sformułowano negatywną odpowiedź na pytanie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Chorzowie, czy konstrukcja zadaszenia i jakość robót zapewniają bezpieczne użytkowanie obiektu. PINB wstrzymał więc 16 stycznia br. prace przy dachu Stadionu.
Specjaliści przygotowujący drugą opinię uznali jednak, że projekt zadaszenia może być poprawiony, by spełnić współczynniki bezpieczeństwa. W sierpniu samorząd porozumiał się z projektantem w tej sprawie. Tzw. projekt zamienny dachu jest gotowy od 11 października.
Przerwa w budowie trwa ponad dwa lata. W związku z nią w czerwcu br. od umowy na realizację inwestycji odstąpił dotychczasowy generalny wykonawca (konsorcjum firm Hochtief Polska, Mostostal Zabrze Holding, Hochtief Construction AG i Thermoserr). We wrześniu samorząd porozumiał się z nim ws. remanentu i rozliczenia tego, co zostało zrobione - z wolą dalszej współpracy.
Jednocześnie od początku wykonawca kwestionuje ustalenia ITB. W piątek firma Mostostal Holding przesłała PAP komunikat, w którym m.in. sprzeciwia się "powielaniu błędnej informacji nt. przyczyn awarii na Stadionie Śląskim". Akcentuje też, że wyniki ekspertyzy ITB zostały już "wielokrotnie obalone lub sprostowane".
Wykonawca powołuje się na analizy naukowców z Wydziału Mechaniczno-Technologicznego Politechniki Śląskiej, którzy odnosili się m.in. do założeń pierwotnego projektu. Ocenili m.in., na podstawie analiz naprężeń w łącznikach (przekraczających niemal trzykrotnie wartości dopuszczalne), że awaria łączników w czasie eksploatacji dachu stałaby się nieunikniona.
Odwołując się do innych elementów tej ekspertyzy Mostostal wskazuje np., że przy określonym przez projektanta dopuszczalnym poziomie nasilenia wad w badaniach nieniszczących (które przyjęto jako tzw. kryterium odbiorowe) odlewy łączników są narażone na zniszczenie - zainicjowane tymi właśnie wadami. Zniszczenie to jest nieuchronne nawet przy podwyższonej przez wykonawcę klasie jakości tych odlewów - wobec niższej klasy zaproponowanej w projekcie.
Niezależnie od tego wyniki badań odlewów w dokumencie ITB (będące podstawą do stwierdzenia wadliwości tych odlewów) mają być niezgodne z normami, co oznaczałoby, że nie mogą być brane pod uwagę przy ich ocenie. "Wnioski dotyczące wadliwości odlewów w opinii ITB są zatem nieuprawnione" - ocenia Mostostal.
Prócz tego wykonawca zwraca uwagę, że zamówione przez samorząd opracowanie Politechniki Gdańskiej potwierdziło po analizach kwestionowaną wcześniej przez ITB prawidłowość montażu konstrukcji stalowej, na której oparta miała zostać linowa konstrukcja dachu.
Według wykonawcy o "wątpliwej jakości ekspertyzy ITB" świadczy też wskazana przez PINB potrzeba sporządzenia kolejnych uzupełnień i ekspertyz. Mostostal podkreśla, że PINB nakazał inwestorowi wstrzymanie dalszych robót przy zadaszeniu w oparciu o pierwotny projekt, "co wskazuje na występujące w nim błędy formalne" oraz że decyzja PINB stwierdza, że projekt budowlany nie może stanowić podstawy nie tylko dla przyszłego bezpiecznego użytkowania, ale też dalszego bezpiecznego montażu zadaszenia.
Według samorządu woj. śląskiego opinie ws. przyczyn awarii z lipca 2011 r. są podzielone. Członek zarządu woj. śląskiego Arkadiusz Chęciński przedstawiając w czwartek harmonogram dalszych planowanych prac na Stadionie Śląskim przypomniał, że zgodnie z wrześniowym porozumieniem z wykonawcą wszelkie roszczenia zostały zawieszone. Na podstawie tego samego porozumienia negocjowany ma być powrót wykonawcy na budowę.
Rozmowy mają rozpocząć się na początku grudnia i potrwać do końca lutego. Pod koniec grudnia wykonawca powinien wstępnie zadeklarować ew. wolę dokończenia budowy. Jeśli zrezygnuje, potrzebny będzie nowy przetarg, który opóźniłby inwestycję o kolejne kilka miesięcy.
W poniedziałek Sejmik Woj. Śląskiego ponownie zajmie się też projektem uchwały ws. zaciągnięcia 42 mln zł kredytu na sfinansowanie tegorocznych prac związanych ze Stadionem. Podczas sesji 17 września radnym koalicji PO-PSL, która ma obecnie tyle samo głosów, co opozycja, nie udało się przyjąć tej uchwały. Opozycyjny SLD ostrzegał niedawno, że jeśli nadal nie będzie przekonany do uzasadnienia zaciągnięcia kredytu, złoży na tej samej sesji wniosek o odwołanie marszałka.(PAP)
mtb/ mki/ mhr/
