Publikacje o Solidarności, tragicznych losach Polaków na Wołyniu, Lechu Kaczyńskim i Jerzym Giedroyciu - zwyciężyły w konkursie Książka Historyczna Roku, który rozstrzygnięto w piątek w Warszawie. Specjalne wyróżnienie otrzymał album "Śladami zbrodni".
Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w siedzibie Telewizji Polskiej.
W kategorii Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku zwyciężyła publikacja Patryka Pleskota "Kłopotliwa Panna +S+. Postawy polityczne Zachodu wobec Solidarności na tle stosunków z PRL 1980-1989". Autor omówił w niej reakcje państw zachodnich, m.in. USA, Francji, RFN i Wielkiej Brytanii, na działalność Solidarności od jej powstania w 1980 r., poprzez delegalizację w związku z wprowadzeniem stanu wojennego, po przełom roku 1989.
Największe uznanie internautów w tej samej kategorii, głosujących za pośrednictwem internetu, zdobyła książka "Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949-2005", autorstwa Sławomira Cenckiewicza, Adama Chmieleckiego, Janusza Kowalskiego i Anny K. Piekarskiej. "To jest chyba najtrudniejsza książka, którą pisałem (...). Pewnie dlatego, że pisałem ją wbrew pewnym tendencjom, które w historiografii polskiej obowiązują i wbrew pewnej propagandzie, która nie sprzyja opisowi wielkości Lecha Kaczyńskiego jako działacza +Solidarności+ i opozycji przedsierpniowej, wreszcie prezydenta" - mówił Cenckiewicz, jeden z autorów biografii Lecha Kaczyńskiego, który zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.
Za najlepszą książką popularnonaukową opowiadającą o XX-wiecznej historii Polski uznano publikację Marka Żebrowskiego "Jerzy Giedroyc. Życie przed +Kulturą+". Autor książki przypomniał mało znane fakty z życia Giedroycia, m.in. młodzieńcze losy przyszłego redaktora "Kultury", a także jego udział w II wojnie światowej.
Nagrodę czytelników w tej samej kategorii otrzymała dwutomowa książka Marka A. Koprowskiego "Wołyń epopeja polskich losów 1939-2013". Autor omówił tragiczne losy Polaków zamieszkujących Wołyń w okresie II wojny światowej, korzystając z relacji naocznych świadków m.in. zbrodni dokonywanych przez UPA na Polakach w latach 1943-1944.
W tym roku, po raz pierwszy w historii konkursu, oprócz nagród głównych jury przyznało także wyróżnienie specjalne. Uhonorowano nim wydany przez IPN album pod red. Tomasza Łabuszewskiego "Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944-1956". Publikacja jest pierwszą po II wojnie światowej próbą skatalogowania miejsc zbrodni komunizmu w Polsce. Do albumu dołączono relacje ofiar.
"Album +Śladami zbrodni+ jest wyjątkowy z kilku powodów. Jest on efektem 5-letniej pracy 30 autorów; żeby to dzieło mogło powstać, konieczny był bardzo wielki wysiłek (...). Jego wyjątkowość związana jest także z tematem, który przez lata skazany był na zapomnienie. Z jednej strony było to świadome zapominanie w czasach komunizmu; z drugiej - wynikało ono z niewiedzy w okresie III RP" - tłumaczył PAP prezes IPN Łukasz Kamiński.
Jak podkreślił, książka o miejscach komunistycznych represji to świadectwo cierpienia tysięcy Polaków, które kształtuje świadomość społeczną. "Pojawiają się inicjatywy, żeby tworzyć muzea czy miejsca pamięci, aby wyróżnić obiekty opisane w książce (...). Są to zarówno miejsca, które były aresztami, więzieniami, jak i obozami pracy" - dodał Kamiński.
Charakteryzując w rozmowie z PAP poziom pisarstwa historycznego w Polsce prof. Antoni Dudek zaznaczył, że książki historyczne różnią się od siebie przede wszystkim stylem, jakim są napisane. Według niego trudniej napisać dobrą publikację popularnonaukową niż książkę o charakterze naukowym. "Dlaczego? Bo to wymaga połączenia kompetencji, wiedzy i talentu pisarskiego. Tymczasem książka naukowa, nawet jak jest słabo napisana, to i tak zyska uznanie w świecie akademickim. Tam się liczy ładunek wykonanej pracy, zebranych informacji i ich analiza. Fakt, że taka książka jest niezbyt porywająca w lekturze jest mniej istotny" - wyjaśnił Dudek.
W finałowym etapie konkursu rywalizowało 20 publikacji, które zostały wydane w języku polskim pomiędzy 1 stycznia 2012 r. a 30 czerwca 2013 r.
Najlepsze książki historyczne roku wybierało jury, w skład którego - obok Dudka - weszli profesorowie: Piotr Franaszek (przewodniczący), Grzegorz Łukomski, Adam Dobroński, Andrzej Nowak oraz Wojciech Roszkowski. Możliwość głosowania na nominowane publikację mieli także czytelnicy - od 1 do 31 października mogli to czynić za pośrednictwem strony internetowej www.ksiazkahistorycznaroku.pl.
Organizatorami VI edycji konkursu Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego były: Telewizja Polska, Polskie Radio oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Honorowy patronat nad konkursem sprawował prezydent Bronisław Komorowski.(PAP)
wmk/ mlu/ bk/
