Biała (PAP) - Przenośną ekspozycję poświęconą historii niemieckiego obozu Auschwitz można oglądać na terenie Miejsca Pamięci Perm-36, jedynego w Federacji Rosyjskiej zachowanego byłego łagru. To rosyjska premiera wystawy, opracowanej przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau - poinformował w czwartek rzecznik muzeum Jarosław Mensfelt.
Ekspozycję otworzył dyrektor oświęcimskiego muzeum Piotr Cywiński, który uczestniczył w międzynarodowym forum Pilorama 2009 pod hasłem "Wojna i pokój. Człowiek i więzienie".
"Z całego systemu Gułag zachował się jeden łagier, który jest dzisiaj ważnym miejscem formacji przyszłych pokoleń. To Perm-36. Tutaj jest muzeum, stworzone przez Memoriał, najbardziej znany ośrodek obrony praw człowieka w Rosji, tutaj raz do roku ma miejsce festiwal Pilorama, skupiający byłych więźniów i tysiące młodych ludzi. Tu odbywają się rozmaite debaty na tematy obywatelskie, demokratyczne, związane z prawami człowieka. W tym roku, w ramach naszej współpracy z Memoriałem i z ośrodkiem Perm-36, przywieźliśmy dużą wystawę o Auschwitz" - powiedział Cywiński.
Dyrektor muzeum Auschwitz, zwracając się do młodych ludzi, którzy przyszli na uroczystość odsłonięcia wystawy, powiedział: "spójrzcie na nią i zobaczcie dramat ofiar i zobaczcie niezrozumiały świat sprawców, ale spójrzcie też na tę wystawę i przez nią zobaczcie samych siebie i pomyślcie nad waszą codzienną biernością wobec zła, bo wszyscy jesteśmy bierni wobec zła. Taki jest dziś sens pamięci o ofiarach Auschwitz, łagru Perm-36 i innych podobnych miejsc, ażeby nie oglądając się na nic innego, samemu już nigdy nie być pasywnym".
Gościem Piloramy był także Adam Michnik, który za udział w demokratycznej opozycji spędził sześć lat w więzieniach w komunistycznej Polsce. "Są takie momenty w życiu, kiedy chce się żyć. I dzisiaj jest taka chwila. Nigdy nawet nie marzyłem o tym, że znajdę się w okręgu permskim, w łagrze, ale nie jako więzień, lecz jako wolny człowiek i że będę tu z moim bliskim przyjacielem, Sergiejem Kowaliowem, i że nie będzie on tutaj zekiem, a przewodnikiem po byłym obozie" - powiedział Michnik.
Perm-36 to jeden z najbardziej znanych łagrów byłego Związku Radzieckiego. W pierwszym okresie istnienia byli tam zsyłani między innymi żołnierze Armii Czerwonej z niemieckich obozów jenieckich i koncentracyjnych. W latach siedemdziesiątych obóz stał się jednym z głównych ośrodków przetrzymywania dysydentów i obrońców praw człowieka. Ostatni opozycjoniści opuścili gułag w 1987 roku. Osiem lat później na jego terenie powstało jedyne w Federacji Rosyjskiej muzeum na terenie byłego gułagu: Muzeum Historii Politycznych Represji Perm-36.
Pilorama to festiwal i forum dyskusyjne. Odbywa się od 2005 roku na terenie byłego łagru Perm-36. Podczas festiwalu mają miejsce dyskusje na tematy związane z prawami człowieka, rozwojem społeczeństwa obywatelskiego, trudnymi tematami historii oraz rozwojem demokracji. Spotkaniom towarzyszą koncerty. W tym roku muzyczną gwiazdą był Jurij Szewczuk, założyciel i lider legendarnej grupy DDT. (PAP)
szf/ abe/ gma/
