Plakaty, rysunki, ulotki, odezwy, czasopisma można m.in. zobaczyć na otwartej w czwartek w Łodzi wystawie "Polska i sowiecka propaganda w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921".
Ekspozycję przygotowało łódzkie Muzeum Tradycji Niepodległościowych i związana jest ona z przypadającą w bieżącym roku 90. rocznicą Bitwy Warszawskiej.
Według jej organizatorów, wystawa ma pokazać inny niż militarny aspekt wojny polsko-bolszewickiej. "Ta walka toczyła się również o umysły ludzkie, a propaganda była w tej walce bardzo ważnym narzędziem" - mówiono podczas otwarcia ekspozycji.
Zdaniem pracowników muzeum, w toczącej się w latach 1919 - 1921 wojnie "Polska musiała zmierzyć się nie tylko z siłą zbrojną Armii Czerwonej, ale również z potężnym naporem bolszewickiej propagandy". Zwracają oni uwagę, że w jej przygotowanie strona sowiecka zaangażowała duży zespół ludzi i ogromne środki finansowe. Także strona polska kładła duży nacisk na stronę propagandową.
Wystawa składa się z dwóch części. W pierwszej pokazane są przykłady propagandy polskiej, natomiast w drugiej sowieckiej. Zwiedzający mogą obejrzeć archiwalne plakaty, rysunki, ulotki, odezwy, czasopisma.
Oglądając i czytając polskie plakaty propagandowe możemy dowiedzieć się np., że należało "bronić przed wrogiem swoją rodzinę". Na jednym z nich pokazano, jak będzie wyglądała wieś zajęta przez bolszewików. Rysunek nie pozostawiał złudzeń - ruiny domów, płonący krzyż. Inne plakaty informowały m.in., że "Bolszewicy mordują bezbronne kobiety" a "Potwór bolszewicki niesie do Polski mord, pożogę i zniszczenie". Rysunki ostrzegały też Polaków, aby informowały policję o osobach podejrzanych, bo "bandy bolszewickie zagrażają Tobie i Twemu mieniu".
Z kolei plakaty sowieckie informowały m.in., że "Polska jest ostatnim psem Entanty", a "Każde uderzenie młota, to uderzenie we wroga". Dowiedzieć się z nich też możemy, że należało się "spieszyć z biciem pana i nie zapominać o baronie". Plakaty zwracały się również do polskiego chłopa i informowały go, że "polski obszarnik chce z niego zrobić niewolnika". Ciekawostką wystawy jest plakat rosyjskiego poety i dramaturga Włodzimierza Majakowskiego zatytułowany "Bohaterowie na Warszawę".
Uzupełnieniem ekspozycji są fotografie z lat 1919 - 1921 ukazujące działania na froncie oraz kalendarium. Są też elementy plastyczne - karykatury Polaka i bolszewika przedstawione w postaci kukieł propagandowych, kopie mundurów, a także broń używana podczas walk. Ponadto zwiedzający wystawę mają możliwość stworzenia własnej mini-ulotki propagandowej. Ekspozycja czynna będzie do końca października tego roku.(PAP)
jaw/ tot/ jbr/
