190 obrazów, autorstwa 153 autorów, z londyńskich zbiorów polskiej malarki Halimy Nałęcz prezentowanych będzie od soboty na wystawie w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Dzieła te są częścią kolekcji, którą artystka podarowała gdańskiej placówce w 1983 r.
"W tym roku mija 30 lat od momentu ofiarowania przez Halimę Nałęcz 384 prac - w większości obrazów, kilku rzeźb i 13 grafik. To doskonała okazja, aby przypomnieć miłośnikom sztuki te dzieła. Głównie są to prace artystów brytyjskich, ale także 19 twórców polskich, żyjących głównie na emigracji w Wielkiej Brytanii" - powiedział w czwartek PAP jeden z kuratorów wystawy w Oddziale Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku Wojciech Zmorzyński.
Jego zdaniem, zbiory Nałęcz to "jedne z najcenniejszych kolekcji malarstwa współczesnego po 1945 r. w polskich muzeach". "Porównywalne zbiory ma tylko Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Muzeum Narodowe w Warszawie, któremu Nałęcz w 1978 r. podarowała pierwszą część zgromadzonych prac w liczbie 181" - ocenił Zmorzyński.
Kurator wyjaśnił, że przy wyborze prac na wystawę zdecydowała chęć pokazania "różnorodności" kolekcji Nałęcz. Zgromadzone na wystawie dzieła reprezentują malarstwo abstrakcyjne oraz figuratywne.
"Zobaczyć można będzie obrazy wszystkich 153 autorów, którzy są w podarowanym nam zbiorze. W jednej sal zaprezentowanych zostanie 10 z 60 posiadanych przez nas prac Halimy Nałęcz" - dodał.
Po raz pierwszy część kolekcji od Halimy Nałęcz Muzeum Narodowe w Gdańsku udostępniło zwiedzającym w 1984 r.
Halima (właściwie - Halina) Nałęcz urodziła się 2 lutego 1914 r. w Antonowie na Wileńszczyźnie. Na początku wojny polsko-bolszewickiej wraz z rodziną zmuszona była do wyjazdu z majątku. Od 1924 r. mieszkała w Wilnie. Po ukończeniu Liceum Filomatów studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1936 r. wyszła za mąż za Stanisława Jastrzębiec-Więckowskiego (zginął w 1941 r.).
Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej znalazła się w Moskwie. Udało się jej wyjechać przez Odessę i Turcję do Hajfy, gdzie wstąpiła do Służby Pomocniczej Kobiet przy 2. Korpusie Wojska Polskiego. Pracowała tam jako dekoratorka, zajmowała się również scenografią. W 1949 r. znalazła się w Libanie, gdzie zdecydowała się na wyjazd do Anglii. Po przyjeździe na wyspy pracowała w przędzalni bawełny i fabryce pończoch. Wyszła za mąż za Zygmunta Nałęcza. W Wielkiej Brytanii rozpoczęła naukę malarstwa, którą kontynuowała w Paryżu.
W 1957 r. przy Porchester Place w Londynie Halima Nałęcz założyła własną galerię - Drian Gallery (trzy lata później przemianowana na Drian Galleries), którą prowadziła do 2000 r.
W opinii brytyjskich krytyków sztuki, działalność wystawiennicza i promocyjna Drian Galleries plasowała ją, zwłaszcza w latach 60. i 70. XX wieku wśród najważniejszych awangardowych londyńskich placówek, czyniąc z Halimy Nałęcz jedną z czołowych znawczyń europejskiej sztuki współczesnej w Londynie.
Ważne miejsce w działalności wystawienniczej polskiej artystki zajmowało malarstwo abstrakcyjne. Stąd też w zbiorach gdańskiego muzeum znajdują się prace jednego z pionierów tego gatunku Belga Josepha Lacasse'a, z którym łączyła Halimę Nałęcz długoletnia przyjaźń.
Sama Nałęcz początkowo w swojej twórczości była zafascynowana malarstwem abstrakcyjnym, by na początku lat 60. XX wieku dojść do własnej formuły - malarstwa figuratywnego ukazującego fantastyczny świat barwnych ogrodów i kwiatów. Artystka zmarła w Londynie w 2008 r.
Wystawa prac z kolekcji Nałęcz potrwa w Gdańsku do 28 lipca. (PAP)
rop/ abe/
