Zbiór 18 oryginalnych listów z niemieckiego obozu Auschwitz napisanych przez więźniów przekazały do archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau rodziny Romerów i Lohmanów, potomkowie autorów listu - poinformował w środę rzecznik placówki Jarosław Mensfelt.
Autorami listów byli: Rodryg Romer, jego córka Elżbieta i jej narzeczony Maksymilian Lohman. Wszyscy zostali uwięzieni w obozie w 1943 roku za odmowę podpisania niemieckiej listy narodowej, tzw. volkslisty, na którą w okresie okupacji hitlerowskiej wpisywano ludność pochodzenia niemieckiego z okupowanych przez nazistów krajów. Listy ofiarowali: Barbara Romer-Kukulska oraz Aleksandra, Paweł i Rafał Lohmanowie.
Zdaniem szefa muzealnego repozytorium cyfrowego, Krzysztofa Antończyka, listy stanowią wartościowe uzupełnienie zbiorów placówki i rozszerzają wiedzę o losach więźniów Auschwitz. "Dzięki temu, że opisane przez autorów osoby i sytuacje można powiązać z konkretnymi wydarzeniami i informacjami znanymi z rodzinnych opowieści, możliwa jest głębsza analiza historyczna" - ocenił.
Rzecznik muzeum Jarosław Mensfelt powiedział, że autorzy listów dobrze zapisali się w pamięci innych więźniów. Podkreślali ofiarność i bezinteresowność Elżbiety Romer w niesieniu pomocy. Po ucieczce z kolumny ewakuacyjnej w Marszu Śmierci w styczniu 1945 roku, do końca wojny pracowała jako pielęgniarka. Za zasługi Międzynarodowy Czerwony Krzyż odznaczył ją swoim najwyższym odznaczeniem - medalem Florence Nightingale. Jej ojciec, pomimo doznanych w obozie cierpień, po wojnie aktywnie uczestniczył w procesie pojednania pomiędzy Polską a Niemcami. W 1965 roku przetłumaczył na język niemiecki znany list-orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich.
W muzealnym archiwum znajduje się około 12 tys. listów i kart więźniarskich. Zgodnie z regulaminem niemieckich obozów więźniowie mogli w określonych odstępach czasu i w ściśle określony sposób prowadzić korespondencję w języku niemieckim z bliskimi na wolności. Na wielu oryginalnych kartach widać ingerencje cenzury SS. Tekst musiał też zawierać formułkę: "Ich bin gesund und fuehle mich gut" (Czuję się dobrze i jestem zdrowy). Śledząc losy uwięzionych niejednokrotnie znaleźć można przykłady osób, które nazajutrz po napisaniu "jestem zdrowy" umierały w obozie z wycieńczenia. Więźniowie-Żydzi i sowieccy jeńcy wojenni nie mieli możliwości korespondowania z rodzinami.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II, czyli Birkenau - dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. Auschwitz III stanowiła sieć podobozów. W kompleksie obozowym Niemcy zgładzili ponad 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i więźniów innych narodowości. (PAP)
szf/ hes/
