Zabytkowy zespół cmentarzy wyznaniowych na warszawskich Powązkach wkrótce ma szansę stać się Pomnikiem Historii. W piątek, 28 października, złożony w tej sprawie wniosek pozytywnie zaopiniował Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków - Rafał Nadolny.
Z wnioskiem zwrócili się przedstawiciele wszystkich cmentarzy wyznaniowych na Powązkach: Cmentarza Powązkowskiego, Ewangelicko-Augsburskiego, Ewangelicko-Reformowanego, Żydowskiego, Muzułmańskiego Kaukaskiego i Muzułmańskiego Tatarskiego. Przygotowanie wniosku merytorycznie wspierało Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków.
Jak powiedziała PAP stołeczna konserwator zabytków Ewa Nekanda-Trepka, teraz wniosek trafi do Rady Ochrony Zabytków przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Następnie zostanie przedstawiony prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu, który w drodze rozporządzenia może uznać zabytek za Pomnik Historii.
"Nie spodziewamy się żadnych problemów. Sądzimy, że za pół roku możemy się spodziewać takiego podpisu, może na Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków (18 kwietnia - PAP)" - powiedziała Nekanda-Trepka.
Zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach w Warszawie powstał w 1790 roku i jest jedną z najstarszych nekropolii w Polsce. Na przestrzeni dwóch stuleci na terenach historycznych Powązek powstały cmentarze wyznawców wielu religii. "Terytorialna koegzystencja różnych kultur i tradycji w obrębie jednej nekropolii jest zjawiskiem unikalnym nie tylko w skali krajowej. Wielokulturowy charakter zespołu kształtował się pod wpływem przełomowych zmian społecznych i geopolitycznych na przełomie XVIII i XIX wieku. Nekropolie były terenem walk niepodległościowych i miejscem wielu demonstracji patriotycznych" - informuje w komunikacie Urząd Miasta Stołecznego Warszawy.
Na cmentarzach spoczywają najwybitniejsi przedstawiciele polskiej kultury, nauki i polityki. W 1925 roku, wzdłuż południowej ściany katakumb, założono Aleję Zasłużonych. Rząd grobów w Alei otworzyło miejsce spoczynku autora "Chłopów" Władysława Reymonta - laureata literackiej Nagrody Nobla. Pochowano tam też m.in. Marię Rodziewiczówną, Stefana Jaracza, Leopolda Staffa, Marię Dąbrowską. W nowszej części cmentarza spoczywają artyści: ludzie teatru i poeci, m.in. Józef Węgrzyn, Jadwiga Smosarska, Józef Elsner, Stanisław Moniuszko, Jan Kiepura, Bolesław Leśmian, Kalina Jędrusik, Tadeusz Nalepa, Danuta Rinn, Zygmunt Kęstowicz, Jan Tadeusz Stanisławski.
Status Pomnika Historii jest szczególną formą nobilitacji i oznacza uwzględnienie obiektu w elitarnym gronie najważniejszych zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym. Zabytek taki posiada wartości historyczne, naukowe i artystyczne o znaczeniu ponadregionalnym dla polskiego dziedzictwa kulturalnego. "Status Pomnika Historii to przede wszystkim ogromny prestiż, bo w Polsce na tej liście znajdują się obecnie 44 obiekty" - powiedziała PAP Nekanda-Trepka.
Uznanie obiektu nieruchomego za Pomnik Historii jest jedną z form ochrony konserwatorskiej zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568, ze zm.). (PAP)
ekr/ abe/
