*Różne formy pomocy organizowanej dla Polaków po upadku powstania listopadowego prezentowane są na wystawie "Wiosna jesienią. Od polskiego listopada do niemieckiego maja. Europa narodów 1830 - 1832" w zielonogórskim Muzeum Ziemi Lubuskiej. *
Wystawa jest okazją do poznania gestów solidarności mieszkańców europejskich państw z Polakami zmuszonymi do opuszczenia ojczystych stron po upadku powstania listopadowego - poinformowała PAP kurator wystawy dr Anitta Maksymowicz. Dokumentuje ona echo, jakim ten zryw narodowy odbił się w całej Europie, w szczególności w Niemczech i Francji.
Na wystawie znalazły się archiwalne dokumenty obrazujące te wydarzenia. Prezentują one różne formy pomocy organizowanej na rzecz Polaków oraz oficjalne stanowisko wobec powstania krajów niemieckich. Oprócz wycinków prasowych, biografii czy pieśni zobaczyć można kopie dzieł malarskich, w tym symbolicznego obrazu Dietricha Montena z 1832 roku "Finis Poloniae 1831".
W roku 1832, bezpośrednio po upadku powstania, Monten (niemiecki malarz żyjący w latach 1799-1843) namalował obraz, który stał się klasykiem malarstwa historycznego XIX wieku "Finis Poloniae 1831", zwany też "Pożegnanie Polaków z ojczyzną". Dzieło to znajduje się obecnie w zbiorach Starej Galerii Narodowej w Berlinie. Obraz stanowi motyw przewodni całej polsko-niemiecko-francuskiej wystawy.
Monten namalował dzieło będąc pod wrażeniem upadku powstania Polaków przeciw obcym rządom i współczując polskim uchodźcom. Około 10 tysięcy polskich żołnierzy, polityków i intelektualistów opuściło kraj jako "Wielka Emigracja" i przemierzało Niemcy w kierunku Belgii, Francji, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii.
"Poprzez zestawienie różnych artystycznych wypowiedzi tamtych czasów odnajdujemy rzeczywistą zawartość dzieła Montena: cierpienie, smutek, solidarność, sympatię, nowy początek i tęsknotę za ojczyzną. To historia od polskiego listopada do niemieckiego maja z europejską, w szczególności francuską solidarnością w tle. Wystawa opowiada tę historię w obrazach, pieśniach i tekstach sprzed ponad 180 lat" - wyjaśniła Maksymowicz.
Wystawa nawiązuje do prawie zapomnianych wydarzeń związanych z exodusem Polaków po stłumieniu przez Rosję powstania listopadowego. W drodze na emigrację do Francji czy Szwajcarii byli oni entuzjastycznie przyjmowani przez mieszkańców niemieckich miast i wiosek.
"Dawało się odczuć wówczas bezpośrednie przejawy współczucia i solidarności. W wielu niemieckich miastach spontanicznie powstawały towarzystwa polskie, które zbierały datki dla cierpiących Polaków, którzy byli pionierami europejskiego wyzwolenia narodów" - powiedziała PAP Maksymowicz.
Zachwyt polskimi bojownikami o wolność udokumentowany jest w wielu pieśniach, obrazach, mowach, a nawet loteriach charytatywnych.
"Warto wspomnieć wielką powieść kryminalną Teodora Fontane +Pod gruszą+ (1885), w której jest mowa, że w nadodrzańskiej Brandenburgii w gospodach i zajazdach z solidarności do polskiego powstania z 1830 roku śpiewano pieśni o Polakach" - dodała kurator wystawy.
Wystawa została przygotowana w ramach programu federalnego Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury. Przygotowało ją Muzeum Kultur Europejskich w Berlinie.
W Zielonej Górze będzie czynna do 12 maja br. (PAP)
mmd/ ls/
