Prof. Andrzej Tomaszewski - historyk architektury i sztuki, architekt, konserwator - uważany za jeden z międzynarodowych autorytetów w tej dziedzinie konserwacji zabytków - zmarł w poniedziałek w Berlinie; miał 76 lat.
Informację o śmierci prof. Tomaszewskiego przekazali PAP jego przyjaciele.
"Był niezwykłą postacią nie tylko w skali polskiej, ale i europejskiej. Cieszył się ogromnym autorytetem i szacunkiem" - powiedział dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Andrzej Rottermund. "Konserwacja architektury jest dziedziną gdzie dochodzi do pewnego konfliktu między współczesnością i historią. Prof Tomaszewski zawsze mądrze ważył racje obu stron" - ocenił.
Prof. Tomaszewski był bardzo zaangażowany we współpracę polsko-niemiecką w dziedzinie badań i ochrony dóbr kultury. Zwracał uwagę na konieczność ochrony wspólnego dziedzictwa na obszarach wielokulturowych i prowadzenie badań bez zafałszowań i przemilczeń.
"Profesor był człowiekiem wielu talentów, umiejętności, był pomysłodawcą wiele przedsięwzięć i był nim wierny. Był współzałożycielem corocznych spotkań polskich i niemieckich historyków sztuki; odbyło się już ich do tej pory 19. To jedyne forum, na którym spotykają się i poznają naukowcy z obu krajów, zajmujący się podobną tematyką" - powiedziała PAP prof. Małgorzata Omilanowska.
Andrzej Tomaszewski urodził się w 1934 roku w Warszawie. Ukończył architekturę na Politechnice Warszawskiej i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Studia kontynuował na Uniwersytecie w Poitiers we Francji i na Uniwersytecie Sapienza w Rzymie. Od 1976 roku był profesorem Politechniki Warszawskiej; był dyrektorem Instytutu Historii Architektury i Sztuki, później kierował Zakładem Ochrony Zabytków. W latach 80. był także profesorem w berlińskim Kolegium Naukowym i na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji.
Od 1988 do 1992 roku był dyrektorem generalnym Międzynarodowego Centrum Badań dla Konserwacji i Restauracji Dóbr Kultury ICCROM w Rzymie, w latach 1995-1999 po powrocie do Polski pełnił funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków. Był przedstawicielem Polski w Komitecie Światowego Dziedzictwa UNESCO, w Komitecie Dziedzictwa Kultury Rady Europy i prezesem Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS. Był też członkiem rady programowej Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie i rady naukowo-programowej Denkmal - Europejskich Targów Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Renowacji Starych Budowli w Lipsku.
Prowadził prace archeologiczno-architektoniczne zabytków architektury średniowiecznej. Opracowywał projekty konserwatorskie takich budowli jak m.in. kolegiata i Dom Długosza w Wiślicy, kolegiata w Opatowie, kościół w Prandocinie. Zajmował się też zabytkami za granicą wśród nich były: rzymska willa i kościoły romańskie w Taliandorogd (Węgry), katedra św. Lamberta w Liege (Belgia), zamki w Nicastro i Amendolea Vecchia (Włochy), średniowieczna wieś Condorcet (Francja).
W swoim dorobku miał też ponad 150 publikacji (w tym ponad 50 za granicą) z dziedziny historii architektury i archeologii średniowiecznej, historii kultury XIX wieku, metodologii badań zabytków architektury, kształcenia konserwatorów, międzynarodowej strategii ochrony dóbr kult i problemów teoretycznych ochrony i konserwacji dziedzictwa kultury.
Starania prof. Tomaszewskiego, jako Generalnego Konserwatora Zabytków doprowadziły do wpisu na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO m.in. tak znaczących pomników wspólnego, polsko-niemieckiego dziedzictwa kulturowego, jak zamek w Malborku, zespół staromiejski Torunia oraz Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze na Śląsku.
Za swoją działalność uhonorowany był m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzeni Polski, Krzyżem Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, Nagrodą im. Brata Alberta, nagrodą kulturalną Rzymu - Alba di Roma, Główną Nagrodą Kulturalną im. Georga Dehio i Nagrodą im. Profesora Aleksandra Gieysztora. Był honorowym obywatelem miasta Bova we Włoszech. (PAP)
dsr/ ls/
