Jak wynika z kontroli UOKiK-u wszystkie banki stosują w umowach zapisy niekorzystne dla klientów.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadził kontrolę kredytów hipotecznych. Objęła ona ponad 300 wzorców umów, regulaminów, tabel opłat i prowizji oraz umów ubezpieczenia kredytów hipotecznych.
Uchybienia stwierdzono w każdym z kontrolowanych banków - Urząd zakwestionował ponad 40 klauzul. W związku z tym, że zobowiązania są zaciągane na wiele lat - w niektórych przypadkach niemal na całe życie - skutki podpisania niekorzystnej umowy mogą być odczuwalne długo po zawarciu transakcji z bankiem.
| KOGO SKONTROLOWAŁ UOKiK |
| --- |
| Bank BPH, Bank Millennium, Bank PEKAO, Bank Pocztowy, Bank Ochrony Środowiska, Bank Zachodni WBK, BRE Bank, Deutsche Bank PBC, Fortis Bank, GE Money Bank, Getin Bank, ING Bank Śląski, Invest Bank, Kredyt Bank, Lukas Bank, Nordea Bank Polska, Nykredit, PKO Bank Polski i Santander Consumer Bank. |
Stwierdzone przez UOKiK nieprawidłowości to przede wszystkim:
- *nieprecyzyjne przesłanki dotyczące opłat związanych z obsługą kredytu- *wśród postanowień dotyczących opłat i prowizji zastrzeżenia urzędu wzbudziło m.in. takie, które określało jedynie kwoty minimalne opłat i prowizji, które może pobrać od nas bank podczas trwania umowy kredytowej. Niewskazanie wysokości maksymalnej powoduje, że bank może stosować dowolnie wybraną stawkę wedle swego uznania, a konsument nie ma możliwości oszacowania ostatecznych kosztów kredytu.
- *ZOBACZ TAKŻE: *
- KNF nie zaostrzy nadzoru nad kredytami hipotecznymi - *przyznawanie sobie przez bank nieograniczonej możliwości przeprowadzania inspekcji domu na koszt klienta - *wątpliwości wzbudziła kwestia umieszczania we wzorcach umownych postanowień uprawniających banki do przeprowadzania inspekcji nieruchomości będącej zabezpieczeniem kredytu lub też żądania od konsumenta dostarczenia wyceny takiej nieruchomości - w obu przypadkach na koszt kredytobiorcy. Nie wskazane były jednak przesłanki, kiedy może to nastąpić.
- przyznawanie sobie przez bank zbyt szerokiego zakresu uprawnień - UOKiK zakwestionował postanowienia umożliwiające bankom zmianę waluty i oprocentowania kredytu w przypadku zmiany sytuacji społeczno-politycznej lub ekonomicznej kraju waluty kredytu. W opinii urzędu bank zbyt szeroko określa przesłanki zmiany waluty kredytu, co umożliwia mu dowolną interpretację takich sformułowań jak _ zmiana sytuacji społeczno-politycznej _.
- nakładanie zbyt szerokiego zakresu obowiązków na konsumentów - część banków zastrzegała sobie prawo do wydania zgody dla konsumenta, gdyby chciał zaciągnąć inny kredyt, pożyczkę lub udzielić poręczenia. Klauzula nie budziłaby zastrzeżeń, gdyby określono wysokość zadłużenia, po przekroczeniu którego klient musiałby poinformować bank oraz innego, wyższego limitu, do przekroczenia którego wymagana jest zgoda kredytodawcy.
- uzależnianie zawarcia umowy o kredyt hipoteczny od założenia konta bankowego - zgodnie z przepisami uzależnianie zawarcia i wykonania umowy od wykupienia innego produktu - rachunku bankowego - jest niezgodne z prawem (klauzula wpisana do rejestru postanowień niedozwolonych www.uokik.gov.pl)
.
| UBEZPIECZENIA NA KOSZT KLIENTA |
| --- |
| Liczne zastrzeżenia urzędu wzbudziły także umowy ubezpieczenia kredytu, zawierane przez bank z towarzystwem ubezpieczeniowym. Konsument niejednokrotnie jest w takim przypadku obciążany kosztami polisy, mimo że nie jest ani stroną umowy, ani jej beneficjentem. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca opłaca składki wynikające z umowy, która zabezpiecza jedynie przedsiębiorcę. Ponadto jeśli ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie bankowi, to konsument ponosi odpowiedzialność regresową. W efekcie ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej _ przerzucone _ zostaje na kredytobiorców. |
W 2007 roku banki udzieliły kredytów hipotecznych w wysokości prawie 60 mld zł - to o ponad 46 proc. więcej niż rok wcześniej. Średnia wartość jednego wynosiła 182 tys. zł. Podobnie jak w przypadku nałożenia na konsumenta obowiązku ustanowienia - jako zabezpieczenia kredytu - weksla własnego in blanco na rzecz zakładu ubezpieczeń.
Zdaniem urzędu, jeżeli kredytobiorca nie jest stroną umowy z towarzystwem, to nie ma żadnych podstaw, aby reprezentant ubezpieczyciela miał prawo do żądania zabezpieczeń lub innych dokumentów.
Złe zapisy znikną z umów?
Obecnie UOKiK podejmuje kroki zmierzające do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Większość banków zadeklarowała chęć współpracy i dobrowolnie wycofuje się ze stosowania stwierdzonych nieprawidłowości. Przeciwko pozostałym planowane jest wszczęcie postępowań w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. UOKiK zamierza też skierować pozwy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie uznania klauzul za niedozwolone.