Fundusze inwestycyjne nie tylko dla odważnych

Polityka inwestycyjna funduszy działających na naszym rynku jest uzależniona między innymi od tego, czy dany fundusz jest funduszem otwartym czy też zamkniętym. Na czym polega różnica? - _ Fundusze otwarte umożliwiają nabycie lub umorzenie jednostek uczestnictwa w dowolnym momencie. Liczba uczestników takiego funduszu jest w zasadzie nieograniczona _- mówi Agnieszka Mielniczuk, ekspert eurobanku ds. produktów oszczędnościowych.

Z kolei fundusze zamknięte emitują tzw. certyfikaty inwestycyjne. Ich liczba jest ograniczona i są one oferowane tylko w określonym czasie. - _ A zatem fundusz zamknięty ma ograniczoną liczbę uczestników i możliwość przystąpienia do niego jest ograniczona czasowo _ – tłumaczy ekspertka eurbanku.

Do tego towarzystwo, które zarządza funduszem nie jest zobowiązane do odkupienia od nas certyfikatów inwestycyjnych w każdej chwili. A to oznacza mniejszą płynność. Co prawda część certyfikatów jest notowanych na giełdzie i tam możemy próbować je sprzedać. - _ Gdy nie ma takiej opcji, pozostają dwie możliwości. Albo zbywamy certyfikaty po zakończeniu działalności funduszu - taka data jest zapisana w statucie funduszu, albo - jeżeli taki fundusz jest tworzony na kilka lat - zdarza się, że na przykład raz na pół roku istnieje możliwość odsprzedania certyfikatów TFI, które prowadzi fundusz _– mówi Jarosław Sadowski z Expandera i dodaje, że jeżeli zdecydujemy się na inwestycję w fundusz zamknięty, powinniśmy zorientować się, jak wygląda kwestia późniejszych możliwości sprzedaży certyfikatów.

Zdaniem ekspertów fundusze zamknięte są przeznaczone raczej dla bardziej doświadczonych inwestorów. –_ Fundusz inwestycyjny zamknięty może prowadzić bardziej agresywną politykę inwestycyjną niż fundusz otwarty. To wiąże się dla inwestorów z większym ryzykiem. Nie jest zatem wskazany dla osób, które wysokiego ryzyka nie akceptują _– mówi Agnieszka Mielniczuk. - _ One mogą inwestować na przykład bezpośrednio w zakup konkretnych nieruchomości. Taki fundusz może być właścicielem statku. Może inwestować w instrumenty pochodne _ – wylicza Bernard Waszczyk z Open Finance.

– _ Polityka inwestycyjna funduszy otwartych jest dość mocno regulowana przez ustawę o funduszach, która ściśle określa, jaki może być udział poszczególnych aktywów w portfelu. To są fundusze skierowane do klientów, które nie są wykwalifikowanymi inwestorami _ – mówi Bernard Waszczyk z Open Finance.

By zainwestować w fundusze nie trzeba dysponować pokaźnymi kwotami. - Minimalna kwota, jaką powinniśmy dysponować, by móc nabyć jednostki uczestnictwa zwykle wynosi 100-200 zł dla pierwszej wpłaty. Kolejne wpłaty mogą być jeszcze niższe, minimalnie 50 -100 zł – mówi ekspertka eurobanku.

Część wpłacanych środków pochłaniają opłaty pobierane przez TFI. - _ Od wpłacanych na zakup jednostek środków zostanie zwykle pobrana opłata manipulacyjna - do pięciu procent wpłacanej kwoty. Wysokość opłaty manipulacyjnej zależy od rodzaju funduszu - jest ona wyższa w przypadku funduszy bardziej agresywnych i niższa w przypadku bezpieczniejszych - oraz wysokości wpłaty. Powszechnie stosowana jest praktyka, że im wyższa kwota, tym niższy procent opłaty manipulacyjnej _ – mówi Agnieszka Mielniczuk.

- _ Niektóre fundusze pobierają też opłatę przy wyjściu. Wtedy z reguły opłata pobierana przy kupnie jednostek jest niższa. W niektórych funduszach wygląda to tak, że opłata na wejściu wynosi dwa procent, ale jeżeli klient wycofa się przed upływem 12 miesięcy to musi zapłacić kolejne dwa procent – _ dodaje Bernard Waszczyk.

Posiadacze jednostek muszą liczyć się jeszcze z opłatą za zarządzanie. - _ Ona w większym stopniu rzutuje na nasze koszty, choć tak wyraźnie, jak pozostałych opłat jej nie widzimy, bo jest "schowana". Fundusz informuje, że na przykład pobiera 4 proc. od średniej wartości aktywów netto w skali roku. To oznacza, że każdego dnia fundusz odlicza sobie 1/365 część z tych 4 proc. W skali roku składa się to na uśrednioną opłatę _ – tłumaczy ekspert Open Finance.

Poszczególne fundusze inwestują w różne rodzaje aktywów. Dlatego zarówno inwestor godzący się na ryzyko, ale z drugiej strony liczący na większe zyski, jak i ten, który przede wszystkim myśli o ochronie swojego kapitału możesz znaleźć fundusz, któremu będzie skłonny powierzyć swoje pieniądze.

Do najbardziej agresywnych należą fundusze akcji. - _ Ryzyko inwestycji jest wyższe niż w przypadku pozostałych rodzajów funduszy i wynika głównie z możliwości zmian wartości akcji nabywanych przez fundusz. Możliwość zmiany wartości akcji daje jednak również szanse na ponadprzeciętne zyski - _ podkreśla ekspertka eurobanku.

Na przeciwległym biegunie są fundusze rynku pieniężnego. –_ One inwestują na tyle bezpiecznie, że są porównywalne z lokatą. Praktycznie nie ma ryzyka, że spadnie wartość jednostki, ale przynoszą też małe zyski _ – mówi Jarosław Sadowski z Expandera.

Fundusze obligacji są także wskazane dla tych, którzy cenią bezpieczeństwo. Choć i tu istnieje pewne ryzyko. – _ Agresywny fundusz tego typu może nabyć na przykłada obligacje korporacyjne i może okazać się, że wartość jednostki spadnie. Pewnym ryzykiem jest też sytuacja, w której zmieniają się stopy procentowe i idą w górę. Wówczas starsze obligacje, które są w portfelu funduszu tracą na wartości _– mówi Sadowski.

Na rynku działają tez fundusze stabilnego wzrostu i zrównoważone. - _ One część aktywów inwestują w bezpieczne instrumenty, a część w ryzykowne. W tych pierwszych przeważą udział instrumentów bezpiecznych. W tych drugich proporcje są mniej więcej po połowie _– tłumaczy ekspert Expandera.

Ekspertka euro banku podkreśla, że inwestując w fundusze zawsze, bez względu na sytuację na rynkach, należy odpowiedzieć sobie na pytanie, jaka jest nasza skłonność do ryzyka, a także jaka jest nasza wiedza i doświadczenie w inwestowaniu.

- I_ m większa skłonność do ryzyka, dodatkowo poparta wiedzą i doświadczeniem, tym bardziej agresywny fundusz możemy wybrać. Jeśli chcemy nieco zrównoważyć ryzyko, to dobrym sposobem będzie ulokowanie części środków w funduszu bardziej ryzykownym i części w funduszu bezpieczniejszym. Zawsze również można wybrać jeden z funduszy mieszanych, lokujących częściowo w akcje, a częściowo w papiery bezpieczne _ – mówi Mielniczuk.

Eksperci podkreślają, że ważne jest, by monitorować wartość naszej inwestycji - codzienne wyceny jednostek publikowane są w internecie i w prasie oraz śledzić komentarze analityków. - _ Na tej podstawie podejmować decyzje dotyczące naszych jednostek - unikając paniki i pamiętając, że wartość jednostek ulega częstym wahaniom, które nie muszą mieć negatywnego wpływu na naszą inwestycję, jeśli założymy odpowiednio długi okres inwestycji _– tłumaczy ekspertka eurobanku.

A co warto sprawdzić zanim zdecydujemy się na konkretny fundusz? - N_ a pewno historyczne wyniki funduszu. Da nam to wiedzę o tym, jak fundusz radził sobie zarówno w okresach kryzysu na rynku, jak i dobrej prosperity. Warto również sprawdzić wysokość opłat manipulacyjnych za zarządzanie. Różnice wprawdzie nie są wielkie, jednak przy założeniu naszej dłuższej współpracy z danym TFI mogą mieć istotne znaczenie. Nie bez znaczenia jest również szeroka sieć dystrybutorów danego funduszu i możliwość obsługi rejestru za pośrednictwem Internetu _ – wylicza Mielniczuk.