Przez długi czas rozwiązania z zakresu międzynarodowej optymalizacji podatkowej dostępne były wyłącznie dla nielicznej elity najbogatszych inwestorów. Jednak obecnie profesjonalni inwestorzy używają ich do minimalizacji zobowiązań podatkowych nawet w przypadku portfeli, których wartość nie przekracza kilku milionów złotych. Instytut Edukacji Konsumentów na Rynku Kapitałowym dokonał analizy rozwiązań stosowanych przez znanych inwestorów giełdowych, korzystając z publicznie dostępnych źródeł w postaci m.in. raportów bieżących spółek giełdowych oraz decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak wynika z poniższej analizy, do wehikułów korporacyjnych najczęściej używanych przez biznesmenów polskich bądź inwestujących w Polsce, należą spółki kapitałowe z siedzibą na Cyprze bądź w Holandii, a pośrednio - również fundacje w Lichtensteinie. W pojedynczych wypadkach, znaczne pakiety akcji polskich spółek giełdowych bywają również kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio m.in. przez spółki zlokalizowane na Wyspach Dziewiczych, Kajmanach, w Luksemburgu, czy Panamie. O komentarze do poszczególnych rozwiązań poprosiliśmy mec. Roberta Nogackiego z Kancelarii Prawnej Skarbiec.Biz, która specjalizuje się w międzynarodowej optymalizacji podatkowej. Nogacki zgodził się odpowiedzieć na nasze pytania z zastrzeżeniem, iż komentować będzie konstrukcje prawne, a nie okoliczności konkretnych transakcji. - Te ostatnie nie są mi znane i być może motywy konkretnych transakcji były zupełnie inne niż korzyści podatkowe i zamiar zachowania poufności - zaznaczył.
Wariant "cypryjski"
Do rozwiązań najbardziej popularnych wśród inwestorów giełdowych należy tworzenie spółek holdingowych na Cyprze. - Zastosowanie spółki z siedzibą na Cyprze w charakterze podmiotu holdingowego to rozwiązanie stosunkowo proste i bezpieczne - twierdzi mec. Nogacki z Kancelarii Skarbiec.Biz. Jednocześnie wiąże się z realnymi korzyściami: dochody spółek cypryjskich z obrotu papierami wartościowymi są zwolnione z podatku dochodowego.
Dywidendy wypłacane przez zagraniczną spółkę na rzecz spółki cypryjskiej mogą być w pewnych okolicznościach zwolnione na Cyprze od podatku dochodowego. Również dywidendy wypłacane przez cypryjskie spółki swoim wspólnikom nie podlegają opodatkowaniu na Cyprze. Stawka podatku dochodowego, wynosząca 10 proc., jest najniższa w Europie. Ponadto, jak twierdzi Nogacki, umiejętnie stosując umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, w pewnych okolicznościach dochód osiągnięty przez spółkę cypryjską można alokować z Cypru na Seszele, gdzie spółka nie zapłaci 10 proc. podatku dochodowego, ale 1,5 proc.
Wskazując najbardziej znaczące przykłady wykorzystania spółek cypryjskich w charakterze akcjonariuszy polskich spółek giełdowych, można wspomnieć wart 599,41 mln zł pakiet akcji Multimedia Polska SA, który posiada cypryjska spółka TRI Media Holdings Ltd oraz wart 380,13 mln zł pakiet akcji Zakładów Tłuszczowych Kruszwica SA, który kontroluje Windstorm Trading & Investments Limited, zawiązana na Cyprze spółka łączona z osobą Jerzego Staraka. Natomiast Namsen Limited z siedzibą w Nikozji, którego właścicielem jest Andrey Verevsky - założyciel i prezes rady dyrektorów Kernel Holding S.A., posiada wart ok. 1,64 mld zł parkiet akcji Kernel Holding.
Wskazując tylko kilka z licznych innych przykładów cypryjskich spółek holdingowych, które kontrolują znaczne pakiety polskich spółek giełdowych:
- 28,15 proc. akcji Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego PEPEES SA (warte 11,22 mln zł) kontroluje Midston Developments Limited z siedzibą w Nikozji, zaś kolejne 7,38 proc. kontroluje Richie Holding Ltd, również z siedzibą w Nikozji na Cyprze,
- Invar & Biuro System SA, który prowadzi działalność w zakresie dystrybucji produktów multimedialnych oraz urządzeń elektronicznych, posiadał aż trzech znacznych udziałowców z siedzibami rejestrowymi na Cyprze: Postino Holdings Limited z siedzibą w Limassol, St. Gallen Holdings Limited z siedzibą w Nikozji oraz Lausanne Investments Limited z siedzibą w Limassol (aktualnie pakiet powyżej 5 proc. posiada już tylko Postino Holdings Limited),
- Sidegrove Holdings Limited posiada 8,30 proc. akcji Amica Wronki SA (pakiet wyceniany aktualnie na 8,89 mln zł),
- cypryjska Dekra Holdings Limited posiada 9.99 proc. akcji Kredyt Inkasso S.A.
Fundacja prywatna w Lichtensteinie
Część inwestorów giełdowych decyduje się również na wykorzystanie bardziej kompleksowych strategii, polegających np. na połączeniu spółki na Cyprze z fundacją prywatną, z siedzibą w Lichtensteinie, która występuje w charakterze podmiotu kontrolującego całą grupę kapitałową.
Na tle innych jurysdykcji offshorowych struktury korporacyjne z siedzibą w Lichtensteinie charakteryzują stosunkowo wysokie koszty rejestracji i utrzymania, ale fundacje prywatne z siedzibą w tym kraju to prawdziwy Cadillac rozwiązań optymalizacyjnych - twierdzi Nogacki. Cechują je minimalne zobowiązania podatkowe i bardzo wysoki poziom poufności