Kaliszanie mieszkający w lokalach należących do miasta skarżyli się, że miasto o nich zapomniało i nie przeprowadza żadnych remontów. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych nie był głuchy na narzekania, ale rozkładał ręce: nie mamy pieniędzy na remonty, bo zbyt wielu ludzi nie płaci i żyje na koszt innych.
- Nie dość, że część lokatorów nie płaciło czynszu, to jeszcze musieliśmy ponosić za nich dodatkowe koszty: za odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci – mówi w rozmowie z money.pl Marzena Wojterska, dyrektor MZBM.
Nie chcąc w nieskończoność kredytować nieuczciwych lokatorów, miasto wypowiadało im umowę na lokal, a następnie w sądzie walczyło o wyrok eksmisyjny. Jego uzyskanie nie jest jeszcze gwarancją, że niepłacący mieszkaniec zostanie usunięty. Jeśli lokatorem jest osoba niepełnosprawna, rodzina z dzieckiem lub emeryt, czyli osoby pod szczególna ochroną, sąd orzeknie, że należy mu zapewnić lokal socjalny. To miasto ma obowiązek znaleźć odpowiednie mieszkanie, wyremontować je tak, by odpowiadało ustawowym standardom i przeprowadzić dłużnika z całym majątkiem.
Jako że polskie miasta mają w swoim zasobie bardzo mało lokali socjalnych, to rodzina może latami mieszkać w mieszkaniu, z którego powinna zostać eksmitowana.
Pomieszczenie tymczasowe to minimum wygód
Co innego, gdy sąd nie przyzna prawa do lokalu socjalnego, a jedynie – pomieszczenia tymczasowego. I tu jest dla miast, które latami płacą za niesolidnych lokatorów, sposób na oszczędności.
Marzena Wojterska opowiada, że w 2016 r. miasto zdecydowało się na eksperyment: eksmisje do pomieszczeń tymczasowych przeprowadzi zewnętrzna firma.
- Firma ta miała zapewnić eksmitowanym pomieszczenia, a następnie opróżnić zajmowany przez nich lokal, zutylizować to, co nie nadaje się do dalszego użytku, zorganizować magazyn dla przedmiotów, których dłużnik nie może zabrać do pomieszczenia tymczasowego – wyjaśnia dyrektor MZBM w Kaliszu.
Wszystko zgodnie z prawem. Eksmisje przeprowadza komornik, bo tylko on jest do tego uprawniony. Firma jedynie "zarządza" całym procesem, a co najważniejsze – jest w posiadaniu pomieszczeń, do których można wprowadzić dłużników.
Lokal tymczasowy to nie musi być mieszkanie – wystarczy pokój. Nie musi być w nim ogrzewania (zajmujący może kupić przenośny grzejnik i podłączyć do prądu), a łazienka może się znajdować na zewnątrz. Aby zapobiec sytuacji, gdy dłużnik nabije wysokie rachunki za prąd, często montuje się w lokalach tymczasowych liczniki przedpłacowe.
W lokalu tymczasowym można przebywać do sześciu miesięcy.
Nagle wszyscy samodzielni
Firma z Wrocławia, która wzięła udział w eksperymencie, miała dostęp do zaadaptowanych na cele mieszkaniowe pomieszczeń w dawnych obiektach przemysłowych oraz hotelach robotniczych.
- Sprawdziliśmy warunki, w jakich mają mieszkać eksmitowani. Odpowiadały ustawowym kryteriom – zapewnia Marzena Wojterska.
Tyle tylko, że od ponad czterech lat nikt z tych pomieszczeń nie skorzystał. Wszystko dlatego, że znajdują się one poza granicami miasta, więc w obliczu eksmisji okazywało się, że dłużnicy są w stanie samodzielnie znaleźć sobie inne lokum. Wprowadzają się do rodziny, wynajmują coś na mieście, słowem, stają się zaradni.
- Już samo hasło "Petryki" (sąsiadująca z Kaliszem miejscowość, w której znajdują się pomieszczenia tymczasowe) motywuje do rzetelnej spłaty zadłużenia. Kto nie ma zaległości, może starać się o ponowne zawarcie umowy najmu dotychczas zajmowanego lokalu. Wyciągamy rękę do lokatorów, którzy mają trudności: rozkładamy dług na raty lub pozwalamy go odpracować. Człowiek musi tylko pokazać, że jest gotów współpracować – wyjaśnia Wojterska.
W Lublinie wolą własnymi siłami
W 2015 r. z usług tej samej firmy z Wrocławia skorzystał Zarząd Nieruchomości Komunalnych w Lublinie. Było to jednak jednorazowe działanie.
- Dopóki jesteśmy w stanie przeprowadzać eksmisje własnymi siłami, nie ma konieczności angażowania zewnętrznej firmy. Nie wykluczamy jednak, że kiedyś ponownie zlecimy eksmisje – mówi Łukasz Bilik, rzecznik prasowy ZNK.
Aktualnie w Lublinie przeprowadzanych jest 10-20 eksmisji rocznie. Mało, gdy wziąć pod uwagę, że zadłużenie wynosi 110 mln zł, a drugie 100 mln zł to odsetki, które narastają od wielu lat. Aż 51 proc. lokali w zasobie mieszkaniowym jest zadłużonych – to w sumie ok. 4,5 tys. mieszkań.
Miasto chciałoby eksmitować więcej niesolidnych lokatorów, ale nie jest w stanie zapewnić im lokali zastępczych – a ten warunek najczęściej pojawia się w wyroku zasądzającym eksmisję.
- Firma zewnętrzna przeprowadziła około 12 eksmisji. Z pewnością działała szybko i sprawnie, choć nie obyło się bez trudności. Były problemy z pomieszczeniami zastępczymi: firma miała umieścić eksmitowanych w hotelu robotniczym, ale ten w ostatniej chwili odwołał rezerwację. Firmie udało się jednak zapanować nad sytuacją – relacjonuje Bilik.
Na przeszkodzie do dalszej współpracy stanęły pieniądze. Za przeprowadzenie eksmisji z 15 lokali, kancelaria zainkasowała 91 tys. zł.
Firma bierze na siebie wszystko
W Kaliszu uważają z kolei, że współpraca z firmą zewnętrzną to wydatek, który się po prostu opłaca. Ta bowiem nie tylko zapewnia pomieszczenie, ale też płaci za nie czynsz (niewysoki, zaledwie 1,2 zł miesięcznie za mkw.). - Ludzie, którzy zadłużyli mieszkanie komunalne, nie są skłonni płacić za lokal tymczasowy, więc miasto nadal musi ich kredytować. Komornik może później próbować ściągać dług, ale to wszystko trwa latami – wyjaśnia Marzena Wojterska.
Eksperyment powiódł się i będzie kontynuowany. Coraz więcej miast idzie śladem Kalisza. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Skierniewicach podpisał niedawno umowę z firmą, która już w najbliższych dniach rozpocznie eksmisje rodzin z dziesięciu lokali. Zostaną one przeniesione poza powiat skierniewicki – chyba że wcześniej we własnym zakresie zorganizują sobie lokum.
Zadłużenie wobec ZGM sięga w tym mieście około 4,5 mln złotych. Usunięcie niesolidnych lokatorów pozwoli choć trochę rozładować kolejkę oczekujących na mieszkanie komunalne, w której aktualnie znajduje się blisko 350 rodzin.
Na zdjęciach: tak wyglądają niektóre lokale, z których eksmitowano niepłacących najemców. Zdjęcia dzięki uprzejmości MZBM w Kaliszu.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl