- Czy Polska ma szansę na stanie się jednym ze światowych ośrodków rozwoju sztucznej inteligencji?
Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju: - Zważywszy na potencjał Polski w obszarach związanych z zastosowaniem IT, technologii algorytmicznych i programistycznych, w tym w szczególności dobrze wykształcone kadry dowodzące swojej globalnej konkurencyjności licznymi sukcesami w międzynarodowych konkursach, rysuje się realna szansa aby obszar sztucznej inteligencji stał się jednym z głównych wehikułów rozwojowych naszego kraju. Dotyczy to w szczególności wielu obszarów AI, gdzie do uzyskania spektakularnych rezultatów nie są niezbędne wielomiliardowe inwestycje, ale potrzebne są obszerne zbiory danych, którymi jako kraj o dużej populacji, dysponujemy.
- NCBR wspiera projekty innowacyjne, przełomowe, dając środki na coś, co jeszcze nie istnieje. Czy wśród tych projektów są również te, dotyczące rozwiązań z zastosowaniem sztucznej inteligencji?
- Od 2016 r. obserwujemy znaczący i systematyczny wzrost składanych projektów z zakresu sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego, których implementację w różnych gałęziach przemysłu znajdziemy w prawie 20% wniosków związanych z obszarem elektroniki i IT. Trend ten jest zgodny z przewidywaniami ekspertów ds. rozwoju nowych technologii i opisywany jest w wielu publikacjach. Eksperci z różnych ośrodków badawczych szacowali, że w ciągu pięciu lat światowy rynek AI powiększy się prawie czterokrotnie. Wzrost ten zaobserwowaliśmy także we wnioskach składanych do NCBR – w latach 2016-2019 zaobserwowaliśmy ponad 4-krotny wzrost liczby złożonych wniosków o dofinansowane z obszaru AI i 9-krotny z zakresu uczenia maszynowego.
Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że inwestycje w rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji są napędzane ideą czwartej rewolucji przemysłowej. W tym zakresie spodziewamy się dalszego wzrostu liczby wniosków, ze szczególnym uwzględnieniem tych dotyczących rozwoju systemów do zarządzania danymi cyfrowymi, m.in. pozyskiwania, przetwarzania, obiegu i wizualizacji danych, aplikacji i systemów obsługujących AI, automatyzacji systemów urządzeń i maszyn, a także chatbotów czyli programów konwersacyjnych oraz wirtualnych asystentów. Znajduje to także potwierdzenie w dotychczas składnych wnioskach o dofinansowanie, z których wiele dotyczy automatyzacji, big data czy optymalizacji procesów. Obszary elektronika i IT są ze sobą merytorycznie, nierozerwalnie związane, ponieważ aby zebrać dane które będą „uczyć algorytmy AI” niezbędne jest opracowanie zaawansowanych sensorów o wysokiej klasie dokładności, które często same w sobie stanowią innowację o zasięgu krajowym, jak również międzynarodowym.
- Jakie są obecnie możliwości uzyskania wsparcia na projekty z obszaru AI?
- Niedawno ogłosiliśmy nowy program strategiczny INFOSTRATEG, w ramach którego w latach 2020 – 2029 realizowane będą projekty wspierające rozwój polskiego potencjału sztucznej inteligencji. Zakładany całkowity budżet Programu to 840 mln zł, z czego 360 mln zł przeznaczonych ma być na projekty zamawiane. Tematy, które będą podejmowane w ramach Programu zostały wyselekcjonowane jako posiadające duży potencjał wdrożeniowy oraz charakteryzujące się koniecznością stworzenia zaawansowanych rozwiązań informatycznych. Są to np. Inteligentny system przetwarzania mowy dla lekarzy, Rozpoznawanie obrazów medycznych, Inteligenta maszyna do zbierania jabłek, Inteligentny dyspozytor korespondencji czy Asystent obywatela w instytucjach użyteczności publicznej.
W pierwszym konkursie, na który przeznaczyliśmy 60 milionów złotych, stawiamy na dwa, aktualne w związku z pandemią COVID-19, tematy badawcze. Są to: (1) rozpoznawanie obrazów medycznych w zakresie: dróg oddechowych (w szczególności w związku z zagrożeniami COVID), raka piersi u kobiet, raka prostaty u mężczyzn oraz (2) weryfikowanie źródeł informacji i detekcja fake newsów. Celem projektów realizujących temat rozpoznawania obrazów medycznych ma być poprawa jakości diagnostyki obrazowej, a także skrócenie czasu na postawienie diagnozy oraz oczekiwania na wizytę u specjalisty, a tym samym przyspieszenie rozpoczęcia terapii. Drugi temat konkursowy to stworzenie narzędzi, które będą wykrywać fałszywe informacje w internecie i oznaczać je w odpowiedni sposób w przeglądarce internetowej. Dzięki temu skala rozprzestrzeniania się fake newsów może być wyraźnie mniejsza. Stworzenie takiego systemu może też pomóc ograniczyć próby manipulacji opinią publiczną. Nabór wniosków o dofinansowanie uruchomimy już 4 stycznia i potrwa on do 26 lutego 2021.
- Kto może się zgłosić do konkursu? Na jakie środki może liczyć?
INFOSTRATEG to konkurs dla przedsiębiorców, jednostek naukowych oraz ich konsorcjów. W ramach tematu z obszaru medycyny można ubiegać się o dofinansowanie od 3,5 do 10 mln zł. W przypadku tematu mającego na celu walkę z dezinformacją – od 1,7 do 8 mln zł.
- Zaangażowanie w rozwój polskiego AI to jedno z głównych założeń nowej strategii, realizowanej przez NCBR. Wśród podmiotów realizujących założenia tej strategii jest planowana spółka IDEAS NCBR. W jakim celu powstanie?
- Głównym kierunkiem działań planowanych przez Centrum jest zbudowanie nowego wizerunku NCBR jako ośrodka czynnie uczestniczącego w wybranych przedsięwzięciach naukowo-badawczych. Centrum będzie miejscem, w którym skupiać się będą kompetencje w zakresie rozwijania kadry naukowej, zdolnej do efektywnej współpracy z biznesem w celu budowania potencjału wdrożeniowego i efektywnych metod komercjalizacji wyników badań naukowych. Umożliwi to między innymi Spółka IDEAS NCBR, która zostanie powołana na początku 2021. Jej celem będzie prowadzenie badań stosowanych i prac rozwojowych w zakresie tworzenia algorytmów sztucznej inteligencji, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki Ekonomii Cyfrowej.
- A jakie konkretne wyzwania stoją przed IDEASem?
- IDEAS NCBR ma ambicję zostać efektywnym katalizatorem innowacji w obszarze AI związanym z ekonomią cyfrową oraz mocnym łącznikiem pomiędzy nauką i biznesem w tej dziedzinie w Polsce. Chcemy stworzyć, znaczącą i rozpoznawalną nie tylko w Polsce, firmę naukowo-badawczą w obszarze ekonomii cyfrowej i sztucznej inteligencji, zatrudniającą kilkuset wysokokwalifikowanych naukowców, w tym ponad setkę doktorantów. Liczymy, że efekty prac prowadzonych w Spółce będą pozwalały na ich komercjalizację w różnych formach m.in. poprzez tworzenie spółek celowych we współpracy z przedsiębiorcami, sprzedaż patentów i praw autorskich czy zakładanie spółek typu spin-off. Praktyczne zastosowanie wyników zrealizowanych projektów i ich komercjalizacja jest jednym z głównych priorytetów planowanego przedsięwzięcia. IDEAS będzie również spełniał znaczącą rolę edukacyjną, zasilając polskie uczelnie w wysokokwalifikowaną kadrę naukową, mocno ukierunkowaną na praktyczny wymiar efektów realizowanych badań, przejawiający się bardzo wysokim stopniem komercjalizacji.
Materiał partnera: ImpactCEE