Tradycyjna branża postawiła na innowacje

Potwierdzam. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, chcąc utrzymać pozycję lidera w branży, musi ciągle się rozwijać. Aby sprostać wyzwaniom konkurencji i zmianom rynkowym, skala nakładów na działalność B+R+I w Grupie Kapitałowej musi utrzymywać się na stałym, wysokim poziomie. Naszą ambicją jest 350-400 mln rocznie – podkreślę, że mówimy tutaj o wysiłku całej Grupy Kapitałowej. To oznacza także konieczność zapewnienia dopływu dobrych, innowacyjnych projektów, odpowiadających po pierwsze potrzebom Grupy PGNiG, po drugie – przyjętemu poziomowi nakładów.

Duże nadzieje pokładamy w kreatywności, doświadczeniu i wiedzy eksperckiej naszych pracowników. Obecnie przeważająca większość projektów w portfelu B+R+I to wynik tzw. wewnętrznych innowacji i bardzo nas to cieszy. Działamy w trudnej, bardzo specyficznej branży. Tutaj wiedza ekspercka jest szczególną wartością. PGNiG stwarza niezbędne warunki ku temu, aby pracownicy dzielili się swoimi innowacyjnymi pomysłami. Te, które przechodzą pozytywną weryfikację, przekuwane są w projekty. W tym zakresie nie ma znaczenia źródło pochodzenia czy charakter projektu – cała organizacja działa w oparciu o Centralną Metodykę Zarządzania Projektami. To zapewnia określone standardy działania, efektywność i przejrzystość projektów. Co więcej, tworzy mechanizmy wymiany wiedzy i doświadczeń. Jeśli projekt wpisuje się w cele strategiczne Grupy Kapitałowej, jest innowacyjny i broni się od strony ekonomicznej, to jesteśmy zdeterminowani, aby znaleźć odpowiednie środki na jego realizację. Kluczowe dla nas jest stałe doskonalenie procesu wyboru tak, aby finansować jedynie najlepsze i najbardziej efektywne projekty, z niezbędnym marginesem ryzyka właściwego dla działalności rozwojowej.

PGNiG aktywnie uczestniczy też w programie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Doktorat Wdrożeniowy”. Pozwala nam to wzmacniać potencjał merytoryczny naszej kadry. Zainteresowani pracownicy mają zapewniony rozwój kariery naukowej, a firma możliwość wdrażania wypracowanych tą drogą rozwiązań. Chciałbym podkreślić, iż wszelkie prace B+R realizowane w tym trybie mają praktyczny, aplikacyjny charakter.

W ostatnim czasie coraz bardziej otwieramy się też na projekty z zewnątrz, zarówno te realizowane we współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi, jak i firmami technologicznymi, w tym, ze startupami. Ten strumień projektów stanowi odpowiedź na nasze potrzeby rozwojowe, których sami nie jesteśmy w stanie zrealizować lub realizując je własnymi siłami, zużylibyśmy znacznie więcej zasobów. Takie podejście jest po prostu bardziej efektywne.

Nasze zespoły inżynieryjne przez cały czas prowadzą badania nad nowymi technologiami, często we współpracy z ekspertami z najlepszych polskich uczelni. Przykładami naszej myśli technicznej może być projekt SMOK, czyli mobilne stanowisko do odmierzania LNG w małej skali, lub MiniDrill, czyli technologia wierceń małośrednicowych pozwalająca na obniżenie kosztów rozpoznania złóż. Tego typu przykładów jest dużo więcej. Efektem tych działań jest również szereg zgłoszeń patentowych będących obecnie na różnych etapach procedury rejestracyjnej. W ostatnich dniach otrzymaliśmy kolejną już decyzję o udzieleniu patentu na nasz wynalazek – w tym przypadku jest to głowica niskotemperaturowa. To pokazuje, że w GK PGNiG innowacje traktujemy poważnie, a podejmowane przez nas działania są skuteczne.

Głównym obszarem działalności Grupy Kapitałowej PGNiG jest sektor oil&gas. Zatem kluczowe dla nas są innowacje z obszaru poszukiwań, wydobycia, magazynowania i dystrybucji surowców naturalnych. Co nie zmienia faktu, że jesteśmy zainteresowani wdrażaniem innowacji praktycznie na każdym odcinku naszej działalności. Niezwykle ważne są dla nas innowacyjne rozwiązania w zakresie obsługi klienta końcowego, poszerzające naszą ofertę dla klientów, czy wreszcie poprawiające efektywność naszych procesów operacyjnych. Interesują nas te rozwiązania, które wzmacniają naszą pozycję zaufanego dostawcy energii dla klienta indywidualnego i biznesu. Wreszcie, to muszą być takie innowacje, które przełożą się na wzrost wartości Grupy Kapitałowej.

Innowacje to dla nas przede wszystkim sposób na budowanie przewagi konkurencyjnej i stały rozwój, co powinno przyczyniać się do zapewnienia stabilnej przyszłości naszej firmy. Jak już wspomniałem, znakomita większość naszych innowacyjnych projektów to innowacje wewnętrzne, które w pierwszej kolejności wdrażamy w ramach Grupy. Bierzemy pod uwagę charakter naszej branży i stosunkowo niewielką liczbę podmiotów zajmujących się sektorem oil&gas, a większość innowacji tworzonych u nas jest ściśle związana z tym sektorem. Jeden z projektów, nad którym pracujemy już od dłuższego czasu, ma spory potencjał do skomercjalizowania go poza naszą Grupą. Powoli kończymy prace nad tym rozwiązaniem i jednocześnie prowadzimy m.in. analizy rynku. Warto przy tym pamiętać, że procesy komercjalizacji są z założenia procesami długotrwałymi.

Może rozpocznę od programu INGA, który akurat nie koncentruje się na rozwiązaniach startupów. INGA to wspólne przedsięwzięcie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA oraz Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA.

To unikalny mechanizm finansowania prac badawczo-rozwojowych, w ramach którego NCBR przejmuje na siebie część ryzyka badawczego i wspiera finansowo w 50% realizację Agendy Badawczej. W pierwszym konkursie wyłoniliśmy 13 innowacyjnych projektów, na które przeznaczone jest dofinansowanie o łącznej wartości blisko 40 milionów złotych. To przykład skutecznego mechanizmu poszukiwania i selekcji najciekawszych rozwiązań w obszarach, które zostały uprzednio zidentyfikowane w GK PGNiG. Nie mam wątpliwości, że jest to także atrakcyjna finansowo oraz rozwojowo oferta dla wykonawców. Dzięki projektom z pierwszego konkursu będziemy m.in. rozszerzać nasze zdolności pozyskiwania metanu tam, gdzie dotychczas były one ograniczone. Będziemy też wdrażać najnowsze technologie w zakresie obsługi klienta.

Obecnie pracujemy nad drugą edycją konkursu, który planujemy uruchomić jeszcze w tym roku. Zapraszamy wszystkie instytucje naukowe i przedsiębiorców do zaprezentowania swoich innowacyjnych pomysłów, które będą mogły być wdrożone w działalności sektora gazowniczego w Polsce.

Prowadzimy także szereg własnych projektów badawczo-rozwojowych, wśród których są również te na zaawansowanym etapie testowania prototypów. Należą do nich na przykład ekologiczna głowica eksploatacyjna czy wspomniany już wcześniej MiniDrill. To innowacyjne technologie, które nie tylko usprawnią nasze prace poszukiwawcze i wydobywcze, ale zmniejszą także oddziaływanie przemysłu naftowego na środowisko.

Jeszcze kilka lat temu trudno było o przykłady współpracy średnich czy dużych firm, a tym bardziej spółek Skarbu Państwa z młodymi spółkami technologicznymi. Ostatnie 2-3 lata przyniosły istotną zmianę w tym zakresie. Dla korporacji chcących rozwijać się, zwiększać swoje przewagi konkurencyjne i zajmować pozycję lidera w swojej branży, wdrażanie nowych rozwiązań w oparciu o model otwartych innowacji stało się nieodzownym elementem strategii rozwoju. I właśnie taką drogą konsekwentnie podąża PGNiG. Jesteśmy aktywni w rządowych programach akceleracyjnych, takich jak Scale Up i Poland Prize. Chętnie angażujemy się we współpracę z wyspecjalizowanymi partnerami, którzy poszukują dla nas w kraju i za granicą perspektywicznych projektów. W zależności od programu otrzymujemy od 200 - 400 zgłoszeń na rundę. Jednocześnie prowadzimy własny program InnVento. Tylko w pierwszy półroczu tego roku bezpośrednio do nas zgłosiło się blisko 40 startupów. Te zdywersyfikowane źródła projektów dają nam możliwość przeglądu średnio ok. 100 startupów miesięcznie, co daje nam wyobrażenie o potencjale technologicznym rynku. Analizujemy wszystkie pomysły, ale szansę na współpracę z nami mają tylko najlepsi. Tylko niecały 1% pomysłów, które do nas trafia kwalifikujemy do fazy proof of concept.

Przykładem rozwiązania pochodzącego od startupu, którym się zainteresowaliśmy, jest innowacyjny system pomiaru wykorzystujący drony. Jego najważniejsze zalety to integracja aparatury pomiarowej z cyfrowymi planami, autonomia sterowania oraz automatyczna wymiana baterii. Te cztery kluczowe cechy przekładają się na prostotę obsługi i pozwalają w sprawny sposób analizować jakość powietrza dla określonego obszaru. Dron będzie mógł badać m.in. stężenia CO2, pyłów PM 2.5, PM 10 oraz SO2, które głównie odpowiadają za złą jakość powietrza.
Niedawno wdrożyliśmy nowy intranet. Za przygotowanie platformy było odpowiedzialne konsorcjum, w którego składzie znalazł się startup wyłoniony wcześniej w programie InnVento. Dodam, że startup w pierwszym etapie musiał potwierdzić walory swojego rozwiązania we wdrożeniu pilotażowym.

Innym przykładem jest projekt automatyzacji obsługi procesów poprzez zastąpienie czynności wykonywanych do tej pory przez człowieka tzw. botami, czyli aplikacjami uruchamiający przygotowane wcześniej „instrukcje”, czyli skrypty. Z kolei w niedawno zakończonej pierwszej rundzie programu Poland Prize wybraliśmy osiem najciekawszych pomysłów, ale zwycięzca był tylko jeden. Główna nagroda przypadła brytyjskiej firmie Spottitt, która tworzy system oparty na sztucznej inteligencji analizujący zdjęcia satelitarne Ziemi do optymalnego pozycjonowania m.in. elektrowni czerpiących energię z odnawialnych źródeł. Jest to rozwiązanie, które wkrótce będziemy testować w naszej Grupie.

Rosną nasze apetyty i dlatego liczę, że po drugiej rundzie Poland Prize dojdzie do kilku pilotażowych wdrożeń. Naszą uwagę zwraca chociażby projekt generacji zielonej i taniej energii elektrycznej z wykorzystania różnicy ciśnienia gazu ziemnego, czy też biomikrożele do oczyszczania wody z oleju i metali. Będziemy na bieżąco monitorować współpracę pomiędzy zespołami projektowymi i spółkami z Grupy Kapitałowej, zainteresowanymi sprawdzeniem tych projektów w praktyce.