Kraje spoza euro stawiają warunki w sprawie unii bankowej

Komisja Europejska przedstawi w środę swą propozycje w sprawie europejskiego nadzoru bankowego. Źródła w KE ujawniły, że do ostatniego momentu trwały prace, jak zmienić propozycje, by bardziej dostosować ją do postulatów państw spoza euro, zwłaszcza Polski i Szwecji. KE chce, by jak najwięcej państw z całej UE uczestniczyło w tzw. unii bankowej, której wspólny nadzór ma być pierwszym elementem.

Ambasadorzy 10 państw UE spoza eurolandu spotkali się w poniedziałek, by omówić gnębiące je wątpliwości. - _ 62 proc. sektora bankowego w krajach Europy Środkowej-Wschodniej jest w rękach banków strefy euro. Decyzję dotyczące nadzoru bankowego eurolandu będą więc mieć wpływ także na nas _ - powiedział dyplomata jednego z tych krajów.

Obawy - wskazał - dotyczą tego, że banki eurolandu zmienią status swych banków-córek w krajach spoza euro (tzw. subsidiaries) na zwykłe filie bankowe, a wtedy _ władza z nadzoru krajowego w Budapeszcie, Pradze czy Warszawie przeniesie się do Frankfurtu _, gdzie siedzibę ma EBC. Są też obawy, że w ramach nowego nadzoru strefie euro jako blokowi łatwiej będzie podejmować decyzje o wycofywaniu kapitału z banków córek, by stabilizować euro. Kolejna obawa dotyczy tego, że obywatele w krajach spoza euro zaczną lokować swe pieniądze w bankach w Austrii czy w Niemczech, bo będą chronione gwarancjami nowego stałego funduszu strefy euro EMS.

Dlatego, jak powiedziały źródła, kraje spoza euro muszą bardzo ostrożnie rozważyć wejście do unii bankowej, _ ale nie chcemy by z tego wynikały tylko obowiązki, ale też prawa _. Wyjaśnił, że nie wystarczy zwykły status obserwatora bez prawa zabierania głosu w Radzie Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC), który ma pełnić kluczową rolę w nowym nadzorze.

Postulaty dotyczą też zabezpieczeń finansowych - skoro banki eurolandu będą mogły być dokapitalizowane bezpośrednio z EMS, to trzeba znaleźć rozwiązanie dla banków spoza euro. Jednym z rozwiązań mogłoby być rozszerzenie na system bankowy obecnego zakresu działania funduszy dla państw spoza euro tzw. możliwości pożyczkowej (balance of payments facility), z którego UE wraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym wsparła już Węgry i Litwę.

Kraje spoza euro mają prawo veta, bowiem decyzja o nadzorze bankowym ma zapadać jednomyślnie w oparciu o traktat UE. Ale jak zauważył dyplomata, istnieje ryzyko, że jak dziesiątka będzie za mocno się sprzeciwiać, to wtedy strefa euro _ zorganizuje nadzór _ poza traktatem UE.

Dyplomata zastrzegł, że _ 10 _ nie tworzy jednorodnego bloku: inne stanowiska maja kraje, gdzie jak w Czechach niemal w 100 proc. są banki strefy euro, a inne Szwecja czy Dania, które mają silne narodowe instytucje finansowe. Wielka Brytania już publicznie zapowiadała, że nie jest zainteresowane udziałem w unii bankowej. Dwa różne źródła w Brukseli - jedno w KE, a drugie w jednym z krajów euro - powiedziały PAP, że Polska i Szwecja w dyskusjach z KE wyrażały zainteresowanie uczestniczeniem w unii bankowej.

W rozmowie z PAP była komisarz UE ds. polityki regionalnej, eurodeputowana Danuta Huebner oceniła w ubiegłym tygodniu, że Polska powinna wejść do wspólnego nadzoru bankowego. Będzie on najpewniej warunkiem wejścia do całej unii bankowej, która obejmie też w przyszłości wspólny system gwarantowania depozytów bankowych i wspólny fundusz restrukturyzacji i likwidacji banków.

_ Musimy rozważyć maksymalne wejście, czyli udział we wszystkich instytucjach, które unia bankowa tworzy i które będą otwarte dla krajów spoza euro _ - powiedziała europosłanka. Zaznaczyła, że dotąd nie wiadomo dokładnie, które elementy unii bankowej będą otwarte dla całej _ 27 _, a które tylko dla _ 17 _.

Huebner oceniła też, że unia bankowa jest _ pierwszą z wielkich, strategicznych zmian UE _, ale stwarza też zagrożenia dalszego podziału na _ Europę dwóch prędkości _.

Wspólny nadzór, w którym kluczową rolę ma odgrywać EBC, miałby stopniowo wchodzić w życie począwszy od stycznia 2013 r. i być pierwszym krokiem w kierunku tzw. unii bankowej. KE przekonuje, że jej propozycja będzie otwarta dla wszystkich 27 krajów UE. Polska jak dotąd nie złożyła deklaracji o przystąpieniu do wspólnego nadzoru, choć jak zaznaczał minister finansów Jacek Rostowski, wspólny nadzór eurolandu - pod pewnymi warunkami - może być dla Polski _ nawet pożądany _.