Niepodległość Katalonii. Już niebawem referendum

Prezydent hiszpańskiego regionalnego rządu Katalonii Artur Mas ogłosił, że 9 listopada 2014 roku przeprowadzi referendum w sprawie niepodległości Katalonii. Madryt zaprotestował.

Reakcja premiera centroprawicowego rządu hiszpańskiego Mariano Rajoya na deklarację Masa była natychmiastowa i kategoryczna. Rajoy oświadczył, że wyklucza zgodę na takie referendum jako niezgodne z konstytucją Hiszpanii i wymierzone przeciwko suwerenności wszystkich Hiszpanów.

Ze swej strony hiszpański minister sprawiedliwości, Alberto Ruiz Gallardon, oświadczył, że konstytucja nie pozwala na poddawanie konsultacji w rodzaju referendum kwestii suwerenności narodowej, o których decydują wszyscy obywateli Hiszpanii.

_ - Próby podejmowania przez wspólnotę autonomiczną decyzji w sprawach, które należą do kompetencji wszystkich Hiszpanów, takich jak nasza suwerenność i integralność terytorialna, godzą we wszystkich Hiszpanów i ich decydowania _ - dodał minister.

Oficjalne źródła, na które powołuje się hiszpańska agencja EFE, podkreślają, że rząd nie pozwoli na tego typu inicjatywę.

Artur Mas zapowiedział referendum w porozumieniu ze swymi sojusznikami w parlamencie katalońskim. Jego inicjatywę jako przywódcy partii rządzącej w Katalonii - Konwergencja i Związek (CiU) - zyskała poparcie trzech innych ugrupowań: Inicjatywy na rzecz Katalonii (ICV), Republikańskiej Lewicy Katalonii (ERC) oraz Kandydatów Jednosci Ludowej (CUP).

Zapewnia to planom przeprowadzenia referendum poparcie 88 deputowanych (64,2 proc.) w 135-osobowym parlamencie Katalonii, najlepiej rozwiniętego gospodarczo regionu Hiszpanii o bardzo silnym poczuciu odrębności kulturowej, który już obecnie korzysta z szerokiej autonomii. Została ona rozszerzona w zatwierdzonym w 2006 roku Statucie Katalońskim, np. 80 proc. wykładów na wyższych uczelniach w Katalonii odbywa się obecnie w języku katalońskim, mimo że jeszcze do 1962 r. posługiwanie się nim w miejscach publicznych było surowo zakazane przez władze frankistowskie.

Jednak w debacie publicznej, jaka toczy się w Katalonii w związku z referendum, na pierwszy plan zaczyna się wysuwać sprawa gospodarczych i politycznych następstw ewentualnej niepodległości tego regionu Hiszpanii.

Unia Europejska i NATO ostrzegały regionalny rząd w Barcelonie, że Katalonia zostanie wykluczona z tych wspólnot, jeśli oderwie się od Hiszpanii.

Katalonia po hipotetycznym odseparowaniu się od Hiszpanii zapewne mogłaby nadal - podobnie jak Czarnogóra, Kosowo, Monako czy Watykan - posługiwać się walutą euro, ale musiałaby jako nowe państwo przejść cały skomplikowany proces akcesyjny do Unii Europejskiej.

Sam Artur Mas powtarza nieustannie, że Katalonia poza strefą europejskiej integracji _ nie miałaby sensu _.

Uczestnicy referendum, jak ogłosił w czwartek Mas, mieliby odpowiedzieć na dwa pytania: _ Czy chcesz, aby Katalonia stała się państwem? _ i _ Czy chcesz, aby Katalonia stała się państwem niepodległym? _.

Inicjatorzy tej inicjatywy wyjaśnili we wspólnej deklaracji ogłoszonej w czwartek przez regionalny rząd (generalitat), że formułując dwa pytania chcieli zadowolić wszystkie sektory ludności Katalonii, które chcą wziąć udział w referendum.

Najbardziej radykalna z sojuszu w sprawie referendum Republikańska Lewica Katalonii zagroziła, że wycofa się z poparcia dla inicjatywy Masa, jeśli zrezygnuje on z pytania o _ niepodległą Katalonię _.

Rzecznik katalońskiej organizacji regionalnej rządzącej w Hiszpanii Partii Ludowej (PP), Enric Millo, skomentował inicjatywę referendalną jako _ fikcję _.

_ Wszyscy wiedzą - oświadczył - że referendum się nie odbędzie (nie pozwoli na to rząd), co ma wywołać w Katalonii falę niezadowolenia i doprowadzić do społecznej konfrontacji _.

Przeciwko referendum wypowiedzieli się również liderzy opozycyjnej partii socjalistycznej i jej organizacji katalońskiej - Socjalistycznej Partii Katalonii (PSC).

Według sondażu przeprowadzonego pod koniec listopada przez hiszpańskie Centrum Badań Socjologicznych (CIS) za oderwaniem się od Hiszpanii opowiada się 54,7 proc. ankietowanych w Katalonii, dokładnie tyle samo, co w lutym tego roku.