Szkocja przygotowuje się do niepodległości

Według przygotowanego przez autonomiczny szkocki rząd planu, po ogłoszeniu niepodległości w marcu 2016 r. w maju odbyłyby się wybory parlamentarne.

_ - Przyszłość Szkocji. Od referendum po spisaną konstytucję _ - tak zatytułowany jest plan przewidujący, że negocjowanie warunków niepodległości z rządem Zjednoczonego Królestwa prowadzić będą szkoccy ministrowie razem z przedstawicielami szkockiego społeczeństwa obywatelskiego.

Ma to w rezultacie doprowadzić do wyłonienia _ legalnej platformy konstytucyjnej _ obejmującej podział aktywów i zobowiązań, nowe globalne relacje, w tym z Unią Europejską i zachowanie przez Szkocję ustroju monarchicznego.

Dokument wzywa ministrów Zjednoczonego Królestwa do otwartych rozmów o przejściu Szkocji do niepodległości, ale brytyjski premier David Cameron mówi, że nie będzie negocjować przed czasem w tej sprawie.

Jak wskazuje komentator polityczny BBC Brian Taylor, rola brytyjskiego parlamentu polegałaby na unieważnieniu ustawy z 1707 roku, która połączyła realną unią polityczną królestwo Szkocji z królestwem Anglii w Wielką Brytanię nazywaną również Zjednoczonym Królestwem. De facto parlament szkocki przestał istnieć na trzy wieki. Szkocki organ ustawodawczy reaktywowano po referendum w 1998 r., kiedy za powołaniem go opowiedziało się 79 proc. wyborców.

Przywódcy postulującej całkowitą odrębność kraju Szkockiej Partii Narodowej (SNP), zaznaczają, że przygotowanie nowej konstytucji powinno rozpocząć się _ pod auspicjami niezależnego parlamentu szkockiego _ i chcą, by prawo ustanawiające niezależną Szkocję uchwalono w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem w szkockim parlamencie naprzeciwko pałacu Hollyrood (siedziby monarchów brytyjskich w Szkocji) w Edynburgu.

Premier Szkocji i szef SNP Alex Salmond twierdzi, że ramy czasowe planu przejścia do niepodległości są zgodne z podobnymi doświadczeniami na świecie. Zaznacza, że skoro udało się to kilkudziesięciu krajom wcześniej, dlaczego nie miałoby się powieść Szkocji.

Porozumienie w sprawie niepodległościowego referendum podpisano 15 października zeszłego roku i na nie powołują się ministrowie szkoccy, wzywając ministrów Zjednoczonego Królestwa do rozmów o procesie w wyniku wygranej w referendum opcji niepodległościowej.

Ministrowie Zjednoczonego Królestwa podkreślają jednak, że SNP za bardzo koncentruje się na samym procesie i że zwolennicy niepodległości nie zdają sobie sprawy z ogromu komplikacji. Podobną nutę słychać też w wypowiedziach szkockich zwolenników pozostania w Zjednoczonym Królestwie.

Brytyjski sekretarz stanu ds. Szkocji Michael Moore zapowiedział serię analiz, z których pierwsza ma się ukazać w tym miesiącu. Skrytykował szkocki rząd, mówiąc, że powinien się skoncentrować na istotnych kwestiach debaty niepodległościowej, a nie na jej ramach. _ Poświęcają energię samej ramie obrazu, podczas gdy nie mają farby, by go namalować _ - ocenił. I dodał: _ ludzie w Szkocji doceniają korzyści z pozostawania częścią rodziny Zjednoczonego Królestwa i dlatego pozostają zdecydowanie przeciwni niepodległości _.

Brytyjski polityk z Partii Pracy, były kanclerz skarbu Alistair Darling, stojący na czele kampanii _ Better Together _ (Razem Lepiej) na rzecz pozostania Szkocji w Zjednoczonym Królestwie, powiedział radiu BBC, że planom szkockiego rządu brak wiarygodności. _ - Mówią, że w mniej niż rok można zerwać wszelkie więzy przeszłości, i ustanowić coś zupełnie nowego - powiedział. - Kiedy wziąć pod uwagę walutę, podział emerytur, alokację długu, wydatki na obronę, nie mówiąc o Unii Europejskiej, wszystko są to kwestie, w których szkocki rząd nie przedstawi nam swego stanowiska aż do końca tego roku, na mniej niż 10 miesięcy przed referendum _ - podkreślił.

Z kolei poseł Willie Rennie, przywódca szkockich liberalnych demokratów, mówi: _ SNP beznadziejnie nie docenia skali i złożoności tego. Musieliby (re)negocjować ponad 14 tys. traktatów międzynarodowych, członkostwa w NATO i udziału w organizacjach międzynarodowych. Mówić, że uporają się z tym w 16 miesięcy, to absurd _.

Ale szkoccy Zieloni z zadowoleniem przyjęli opublikowanie propozycji szkockiego rządu w sprawie przekazania władzy i opracowania konstytucji. Współzałożyciel partii Patrick Harvie powiedział: _ podejście sugerowane przez rząd szkocki pomoże i wyborcom i politykom wziąć pod uwagę praktyczne kroki, jakie trzeba będzie podjąć w razie głosowania za niepodległością Szkocji, i będzie jeszcze jaśniejsze, że niepodległość otworzy nowe możliwości ulepszania Szkocji _.

Temat niepodległości Szkocji wzbudza emocje - sądząc z gwałtownie rosnącej liczby wpisów pod poświęconymi mu tekstami na stronach BBC. Jak zwraca uwagę jeden z internautów: _ chodzi o suwerenne prawo narodu do samostanowienia. A co do tego absurdu z subsydiowaniem, Szkocja wpłaca więcej, niż otrzymuje w ramach formuły Barnetta _. Chodzi o mechanizm stosowany od końca lat 70. przez rząd w Londynie w celu obliczania kwot na wydatki publiczne w różnych częściach Zjednoczonego Królestwa.