UE powinna złagodzić warunki umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą?

_ - Nie chodzi tu bowiem o prezydenta Wiktora Janukowycza czy ukraińskie elity, tylko o cały naród. Umowa stowarzyszeniowa ma poparcie wszędzie, nawet na wschodniej Ukrainie. Jeżeli Europa chce, żeby Ukraina zintegrowała się z Europą, wprowadziła lepsze standardy demokracji, poprawiła warunki dla biznesu, to stowarzyszenie z UE będzie do tego ogromną zachętą. Czy Ukraina obecnie spełnia te standardy, to inna sprawa, ale nie powinna być karana blokowaniem umowy stowarzyszeniowej. Pamiętajmy, że np. Maroko ma umowę stowarzyszeniową z UE, a nie jest to przecież kraj specjalnie demokratyczny _ - powiedział Karatnycky związany obecnie z waszyngtońskim think tankiem Atlantic Council.

Ekspert przyznał, że w zamian za stowarzyszenie z UE _ Europa powinna domagać się pewnych koncesji od Ukrainy _, np. reform konstytucyjnych, które zagwarantują choćby odpowiednią liczbę obserwatorów międzynarodowych podczas wyborów.

Jego zdaniem sensowne byłyby też ewentualne sankcje skierowane przeciw wybranym przedstawicielom rządu ukraińskiego odpowiedzialnym za łamanie praworządności i _ wybiórczą sprawiedliwość _, czyli wytaczanie procesów z motywów politycznych. Jej przykładem był proces i uwięzienie Julii Tymoszenko.

W orędziu o stanie państwa wczoraj prezydent Janukowycz ponownie wezwał Unię Europejską do podpisania umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą. Nie wspomniał jednak ani słowem o warunkach stawianych przez UE, w tym o sprawie Tymoszenko.

Komentując jego wystąpienie, Karaktyncky wyraził opinię, że ukraiński prezydent blefuje. _ Janukowycz prowadzi grę, balansuje między warunkami UE a wymaganiami wewnętrznej polityki ukraińskiej. Liczy na to, że Unia ustąpi pierwsza _ - powiedział.

Co przewiduje? _ Rząd ukraiński zwolni Julię Tymoszenko, aby mogła wyjechać za granicę na leczenie, z założeniem, że jeśli wróci, to do więzienia _.

Ukraina uzyskała ostatnio status obserwatora w tzw. Unii Celnej łączącej Rosję, Białoruś i Kazachstan, ale według eksperta Atlantic Council Janukowycz _ nigdy nie zgodzi się na wejście Ukrainy do tego związku _.

_ - W Unii Celnej wszystkie reguły są ustalane de facto przez Rosję. To nie jest organizacja rządzona zasadami konsensu, ale zasadą większości, a Rosja w niej dominuje. Ukraina nie pójdzie na ograniczenie suwerenności. Po drugie, ukraińscy oligarchowie są temu przeciwni, bo obawiają się rosyjskiego kapitału i rosyjskich oligarchów _ - powiedział Karatnycky.

_ Ukraina nie ma więc wyboru: integracja z Europą czy z Rosją _, może wybierać tylko między _ integracją z UE albo pozostaniem w szarej strefie, co byłoby najgorsze _ - podsumował ekspert.

Jego zdaniem UE oprócz zawarcia umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą powinna także zachęcać ją do _ dywersyfikacji źródeł energii, aby zmniejszyć jej zależność od Rosji _.

Karatnycky, który był w zeszłym tygodniu na Ukrainie, zwraca uwagę na liczne problemy jej gospodarki i rozczarowanie rządami Janukowycza.

_ - Sytuacja ekonomiczna Ukrainy nie jest dobra. Jest mało prawdopodobne, by doszło do umowy z MFW o refinansowaniu długu ukraińskiego. Rząd utrzymuje wysokie stopy procentowe, aby wspierać hrywnę i przez to zniechęcać do wymiany jej na dolary, ale sprawia to, że wysoki koszt zaciągania kredytów hamuje działalność biznesu _ - powiedział ekspert.

_ - Janukowycz ma zespół młodych doradców ekonomicznych, którzy przekazują mu tylko dobre wiadomości. Początkowy wzrost PKB za jego rządów zawdzięcza on odbiciu po zapaści za kadencji Julii Tymoszenko. Elity biznesu i oligarchowie oczekiwali od niego znacznie więcej. Liczyli, że stworzy lepsze warunki dla zagranicznych inwestycji. Janukowycz przeprowadził częściową deregulację, ale na prywatyzacji skorzystali głównie jego najbliżsi stronnicy polityczni _ - powiedział.

Przypomniał, że nie wykorzystuje swego potencjału także rolnictwo Ukrainy, m.in. dlatego, że większość rolników uprawia ziemię dzierżawioną na długie okresy, ale nie posiada jej na własność.

_ - Odniosłem wrażenie, że nikt nie jest obecnie zadowolony z rządów Janukowycza, nawet w jego Partii Regionów. Potwierdzają to sondaże popularności kandydatów prezydenckich. Prowadzi w nich Witalij Kliczko - bokser, który wkroczył do polityki, a przed prezydentem jest nawet lider opozycji Arsenij Jaceniuk _ - dodał.

Adrian Karatnycky dostrzega jednak i optymistyczne sygnały mogące wskazywać na wolę uzdrowienia aparatu sprawiedliwości, takie jak zmiana na stanowisku szefa Biura ds. Szczególnie Ciężkich Przestępstw.

_ - Jest nadzieja, że to może być sygnał zmiany kursu, pozytywny dla Julii Tymoszenko _ - powiedział.

Podkreślił też, że mimo korupcji i kumoterstwa Ukraina _ nie jest państwem autorytarnym , a media są kontrolowane przez rząd w mniejszym stopniu niż w Rosji . - Stacje telewizyjne na Ukrainie kontrolują oligarchowie, a nie grupy wpływu Janukowycza _ - powiedział.