Finanse Kościoła. Co roku płynie z budżetu 720 mln zł

Rząd przymierza się do reformy Fundusz Kościelnego. Minister Michał Boni będzie rozmawiał o tym, z przedstawicielami Episkopatu. Co roku Fundusz jest zasilany dotacją budżetową - w ubiegłym roku było to 89 mln zł - i jest jedną z najważniejszych pozycji w gronie tych, które ilustrują finansowe wsparcie Kościoła rzymskokatolickiego przez państwo.

Na co idą pieniądze z Funduszu? Są wydawane na dopłaty do składek emerytalnych, rentowych i wypadkowych duchownych. Księżom fundusz finansuje je w 80 procentach. Misjonarze i członkowie zakonów kontemplacyjnych klauzurowych dostają 100 proc. dofinansowania.

Rząd chce to zmienić. Szef resortu administracji cyfryzacji podkreśla, że chodzi o _ usamodzielnienie płacenia składek: emerytalnej, rentowej i zdrowotnej _.

Co o planach rządu sądzi Kościół? - _ Dialog między Kościołem a rządem był zapowiadany przez ministra Boniego. Jesteśmy więc zaskoczeni monologiem w mediach. Mogę tylko powiedzieć, że na spotkanie z ministrem przygotowane będą analizy prawne zagadnienia. Z naszej strony już nie raz padała zapowiedź propozycji, by Fundusz Kościelny przekształcić na dobrowolny odpis tak zwanego jednego procenta. To zmiana, którą można by przeprowadzić na wzór innych, europejskich krajów. Inna wstępną propozycją było uszczelnienie Funduszu, z którego dziś korzysta ponad 170 kościołów i związków - nie tylko my _ - podkreśla ksiądz Józef Kloch, rzecznik Konferencji Episkopatu Polski.

Zadeklarowanym przeciwnikiem likwidacji Funduszu jest Tomasz Terlikowski, katolicki publicysta, szef portalu fronda.pl. - _ Jeśli Tusk zlikwiduje Fundusz Kościelny to zalegalizuje kradzież. W latach pięćdziesiątych komuna ukradła Kościołowi ogromny majątek i ta kradzież miała być rekompensowana poprzez Fundusz. Jeśli Tuskowi znudziło się sukcesywne spłacanie długu, to niech zwróci na raz cały ekwiwalent zgodny z jego wartością rynkową i już. Jeśli tego nie zrobi, a Fundusz zlikwiduje, oznaczać to będzie, że państwo Polskie spłaca długi, dopóki ma na to ochotę - _ podkreśla.

Ubogi, jak ksiądz-emeryt?

Z danych ZUS - na które w opublikowanym ostatnio raporcie o finansach Kościoła powołuje się Katolicka Agencja Informacyjna - wynika, że z Funduszu finansowane są składki 23 tys. duchownych i 1,5 tys. kleryków. Przedstawiciele Kościoła podkreślają, że składki są płacone od płacy minimalnej. W efekcie emerytury, które w tej chwili otrzymuje około 6,6 tys. duchownych to średnio zaledwie 1050,9 zł. Średnia emerytura w Polsce to dziś około 1800 zł.

Kolejną zmianą, która ma dać oszczędności, jest planowane zmniejszenie o połowę liczby kapelanów wojskowych. Ministerstwo Obrony Narodowej podkreśla, że wraz z uzawodowieniem armii i spadkiem liczby żołnierzy, nie zmieniła się liczba duchownych niosących posługę duchową w wojsku.

W 2011 roku na funkcjonowania zatrudniającego 171 kapelanów Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego MON wydał 19,2 mln zł.

źródło: Ministerstwo Obrony Narodowej,*prognoza

Na pensje 137 kapelanów rzymskokatolickich - oprócz nich są kapelani: prawosławni, ewangeliccy i grekokatoliccy - poszło 10,3 mln zł. Ewentualne oszczędności zamkną się więc w kwocie kilku milionów złotych.

Ewentualna likwidacja Funduszu Kościelnego i redukcja liczby kapelanów w armii nie zmienią faktu, że strumień pieniędzy, które płyną z kieszeni podatników do kościelnej kasy wciąż będzie bardzo szeroki.

Czy to dobry model finansowania Kościoła? - _ Kościół powinien być finansowany tylko z tacy. Wtedy odbywałoby się to według zasad wolnego rynku. Polacy płaciliby księżom, gdyby byli zadowoleni z działalności Kościoła - _postuluje Roman Kotliński, poseł Ruchu Palikota, były ksiądz i szef antyklerykalnego pisma _ Fakty i Mity _.

Z takim spojrzeniem nie zgadza się Terlikowski. - _ Model finansowania Kościoła w naszym kraju jest najlepszym z możliwych. Poza składkami do ZUS cała jego działalność opłacana jest z dobrowolnych datków od wiernych. Nie ma sensu niczego zmieniać, bo te ofiary to też narzędzie, za pomocą którego wierni mogą wpływać na swojego proboszcza. Gdy coś im się nie podoba, mogą mu to dać do zrozumienia, uszczuplając datki. Proste - _ripostuje.

Edukacja z religią w tle kosztuje setki milionów

Najwięcej wydajemy na pensje dla księży i zakonnic, które uczą religii w szkole. Przedstawiciele Kościoła i katoliccy publicyści twierdzą, że nie można mówić o dotacji, a jedynie jednym z kosztów systemu edukacji, bo nauka religii to prawo, które państwo gwarantuje tym, którzy sobie tego życzą.

- _ Zupełnie nie rozumiem, dlaczego wydatki na duchownych katechetów uznawać za dotacje dla Kościoła. Przecież oni swoją pracą realizują postanowienia ustawowe. To tak jakby nagle uznać wszystkie fundusze przeznaczona na wychowanie seksualne jako pieniądze przeznaczone na dofinansowanie działalności Wandy Nowickiej. To absurd - mówi Tomasz Terlikowski. _

Nie zmienia to faktu, że na pensje dla 11 tys. księży, 2610 zakonnic i 1152 zakonników, którzy - jak wynika z danych Komisji Episkopatu Polskiego ds. Wychowania Katolickiego - pracują na około dziewięciu tysiącach etatów idzie około 350 mln zł.

Ile zarabia ksiądz w szkole? Jak informuje Bożena Skomorowska z biura prasowego Ministerstwa Edukacji Narodowej tyle samo, co zwykły nauczyciel. Wszyscy pracujący w szkole muszą mieć odpowiednie uprawienia, a pensje są uzależnione od stopnia awansu zawodowego. Nauczyciel stażysta zarabia 2618 zł. Nauczyciel kontraktowy - 2906 zł, mianowany - 3770 zł, a dyplomowany - 4817 zł. To bulwersuje posła Ruchu Palikota. - _ Sprawa jest prosta, nie powinno być religii w szkole. To jest propaganda jednej doktryny w państwowych szkołach. Sytuacja rodem z Sudanu czy Arabii Saudyjskiej - _mówi Kotliński.

Państwo hojną ręką wspiera też kościelne uczelnie. W ubiegłym roku dostały one około 221 mln zł dotacji m.in. na: kształcenie studentów i doktorantów, utrzymanie uczelni, zakup książek, podróże służbowe i stypendia.

Najwięcej - bo aż 135 mln zł - dostał Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Akademia _ Ignatianum _ w Krakowie dostała 22,3 mln zł. Papieskie Wydziały Teologiczne we Wrocławiu i Warszawie oraz wydziały teologiczne na siedmiu uczelniach dostały średnio po około 5,5 mln zł.

Z raportu KAI wynika, że wysokość dotacji dla tych ostatnich waha się od 7,9 mln zł dla wydziału teologicznego UAM w Poznaniu do 3 mln zł dla analogicznego wydziału na Uniwersytecie Śląskim.

Na drugiej stronie czytaj o tym, ile zarabiają kapelani w służbach mundurowych i szpitalach

Kasa z Unii i na zabytki ratuje kościołyInstytucje kościelne dostają też pieniądze na renowację i konserwację zabytków. Z danych resortu kultury i dziedzictwa narodowego - na które powołuje się w swoim raporcie KAI - wynika, że w ubiegłym roku rzymskokatolickie parafie, zakony, klasztory, opactwa i archidiecezje dostały 26,6 mln zł.

800 tys. zł
Tyle - najwięcej z wszystkich parafii - dostała w ubiegłym roku parafia św. Michała Archanioła w Binarowej. Wydała pieniądze na stabilizację posadzki kościoła wpisanego na listę UNESCO.

Najczęściej pieniądze wydawane były na montaż instalacji antywłamaniowych i przeciwpożarowych, osuszanie fundamentów, remonty elewacji i dachów oraz konserwację polichromii i malowideł.

Remonty świątyń są także finansowane ze środków unijnych. Z danych KAI wynika, że średnio co roku instytucje kościelne pozyskują z Brukseli 121 mln zł.

Kapelani dbają o mundurowych i chorychKapelani są zatrudnieni nie tylko w armii. W Policji pracuje w tej chwili 16 kapelanów. Większość nie pracuje na pełen etat. Zarabiają średnio 2300 zł.

184 duchownych pracuje na 86 etatach w Służbie Więziennej. Zarabiają od 1370 do 2240 zł. Przez cały rok ich pensje kosztują państwo około 2,4 mln zł. 11 kapelanów rzymskokatolickich w Straży Granicznej kosztuje państwo 1,3 mln zł rocznie. Średnio zarabiają 5400 zł brutto. Z kolei o duchową równowagę strażaków troszczy się 18 kapelanów. Zarabiają średnio 3450 zł.

Także Biuro Ochrony Rządu zatrudnia dwóch duchownych rzymskokatolickich. W sumie zarabiają 12,4 tys. zł miesięcznie.

Około 1500 kapelanów pracujących w: szpitalach i domach opieki społecznej zatrudnionych jest na podstawie Konkordatu, czyli umowy między Stolicą Apostolską, a Rzeczpospolitą Polską. Zarabiają średnio 2000 zł na pełnym etacie.

Państwowe wsparcie dostaje też Caritas Polska. W sumie dzięki dotacjom, które przekazały m.in.: Kancelaria Senatu, MSWiA, i urzędy wojewódzkie w województwach Pomorskim i Kujawsko-Pomorskim przekazały w 2011 roku organizacji zajmującej się działalnością charytatywną 5,5 mln zł.

Zdaniem posła Ruchu Palikota prawdziwa skala państwowego dofinansowania Kościoła może być dużo większa od tej, o której piszą autorzy raportu KAI. -_ On nie ujmuje pieniędzy, które Kościół dostaje od prywatnych firm czy dotacji od samorządów. Pieniądze od radnych są zawsze skrzętnie są ukrywane w księgach, by nikt nie zorientował się, że właśnie tak lokalni politycy walczą o głosy. Poprzez przychylność księży zachęcających do głosowania z ambony - podkreśla Kotliński . _

Czy Kościół obawia się, że za sprawą takich głosów strumień państwowych pieniędzy może zostać radykalnie ograniczony? - _ Nie podejmuję się interpretacji intencji rządu. Zdaje się on jednak nie zauważać pozytywnej i potrzebnej pracy wielu ludzi z kręgu Kościoła dla ludzkich sumień, edukacji, nie dostrzega jego działalności charytatywnej. Rządy na całym świecie wspierają działania Kościołów – nie te związane z kultem, ale te, które służą społeczeństwu – w edukacji, dobroczynności czy dbałości o dobra kultury narodowej. Pieniądze idą bowiem nie tylko w jedna stronę. Sam Caritas, instytucja charytatywna Kościoła w Polsce, przeznacza na programy pomocowe rokrocznie 480 milionów złotych. To pięć razy więcej niż wartość Funduszu Kościelnego - _podkreśla ks. Józef Kloch.

O finansach kościoła czytaj raport Money.pl Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej