Samorządowa armia to prawie ćwierć miliona urzędników

Premier Donald Tusk ogłosił, termin wyborów samorządowych. Polacy zdecydują o tym, komu przypadną mandaty ponad 46 tysięcy radnych:

• gminnych - *39 tys. 540 *
  • powiatowych - *6290 *
  • i sejmików wojewódzkich - 561

Do tego dochodzi blisko dwa i pół tysiąca urzędników wybieranych w wyborach bezpośrednich. To:

• wójtowie (1576),
  • burmistrzowie (796),
  • i prezydenci miast (107).

Ci, którzy zdobędą największe poparcie przez najbliższe cztery lata będą rządzić w:

• *314 *powiatach,
  • 65 *miastach na prawach powiatu
  • oraz 2478 *gminach.

| ILE GMIN, MIAST NA PRAWACH POWIATU I POWIATÓW JEST W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH |
| --- |

123 | 4 | 16

116 | 2 | 19

118 | 3 | 14

83 | 2 | 12

226 | 4 | 31

144 | 4 | 19

314 | 5 | 37

169 | 3 | 26

177 | 3 | 21

213 | 4 | 20

71 | 1 | 11

167 |
19 |

182 | 3 | 19

102 | 1 | 13

159 | 4 | 21

źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

• kolor czerwony - gminy
  • kolor niebieski - miasta na prawach powiatu
  • kolor czarny - powiaty

W rękach nowowybranych samorządowców znajdzie się nie tylko władza polityczna, ale też możliwość decydowania o tym co dzieje się z ogromnymi kwotami pieniędzy. W ubiegłym roku wydatki samorządów sięgnęły poziomu 167 mld zł. Ponad 40 proc. tej kwoty wydały gminy, aż jedną trzecią miasta na prawach powiatu, czyli przede wszystkim największe metropolie.

W tym roku wydatki mają sięgnąć poziomu 196 mld zł. To niemal dwa razy tyle co w roku 2005. Duży skok nastąpił między 2008 i 2009 rokiem, kiedy pula zwiększyła się o ponad 20 mld zł, co stanowiło ponad 15-procentowy wzrost.

Dochody samorządów nie nadążają za wydatkami. O ile jeszcze pięć lat temu różnica wynosiła nieco ponad miliard, o tyle w ubiegłym roku deficyt urósł do przeszło 13 mld zł.

źródło: Ministerstwo Finansów, * - plan na 2010 r.

Niepokoić może fakt, że systematycznie zmniejsza się udział dochodów własnych w całej puli wpływów do gminnych i powiatowych kas. Do 2008 roku stanowiły one ponad połowę, ale w ubiegłym roku ich odsetek po raz pierwszy był mniejszy niż 50 procent. Więcej gminy i powiaty czerpią za to z dotacji i subwencji. Według prognoz ministerstwa finansów w tym roku ta tendencja utrzyma się i udział własnych źródeł w dochodach samorządów zmniejszy się jeszcze bardziej.

źródło: Ministerstwo Finansów (plan na 2010 rok)

Samorządy wszystkich szczebli wydają też coraz więcej na utrzymanie administracji publicznej. Tylko w przeciągu roku (między 2008 a 2009 r.) według danych resortu finansów kwota na ten cel wzrosła o prawie miliard złotych. W ubiegłym roku koszty te stanowiły czwarty (8,6 proc.) pod względem wielkości wycinek z _ tortu samorządowych wydatków. _

*157 mln 841 tys. 27 zł *
ttyle będzie kosztować zorganizowanie wyborówWydatki na biurokratyczną machinę rosną między innymi dlatego, że choć liczba urzędników, których wybierzemy jest niemal identyczna jak cztery lata temu to armia osób pracujących w administracji samorządowych systematycznie rośnie.

Dziesięć lat temu zatrudnionych było w niej 178,7 tys. osób. W 2009 roku było ich już o blisko 66 tysięcy więcej.

źródło: Ministerstwo Finansów

Najwięcej bo blisko 168 tys. osób pracuje w rzędach gmin i miast na prawach powiatu. 55,3 tys. to pracownicy starostw powiatowych. A nieco ponad 21 tys. to zatrudnieni w urzędach marszałkowskich w 16 województwach. W sumie w samorządach pracuje niemal 62 tys. osób więcej niż w administracji rządowej.

źródło: GUS

Ale większe wydatki na urzędników to także pochodna wzrostu pensji. W 2000 roku średnia pensja samorządowca była na poziomie 2202 zł. W ubiegłym roku zarabiał on średnio 3466 zł. Czyli o ponad 53 proc. więcej niż przed dekadą. Z szacunków *Money.pl *wynika, że w sumie na urzędnicze pensje idzie około 10 mld zł rocznie.

Najlepiej zarabiają pracownicy urzędów marszałkowskich. Tam średnia pensja to 4236 zł. W gminach średnia pensja jest niższa o 715 zł, a w starostwach powiatowych aż o 1186 zł.

źródło: GUS

Przez 10 lat średnie pensje samorządowców urosły o 57,4 proc. Jednak w tym samym czasie średnia krajowa rosła szybciej - bo o 63,8 proc. Dynamika wzrostu jest jednak większa niż w przypadku średniej pensji urzędników z administracji centralnej. Ta w ciągu dekady urosła o 52 proc. z 2887 do 4440 zł.

Choć samorządowcy zarabiają mniej niż ich koledzy z urzędów centralnych, to w przeciwieństwie do nich mogą liczyć na to, że w przyszłym roku uda im się nieco zniwelować dzielącą ich różnicę. W Wieloletnim Planie Finansów Państwarząd zaplanował zamrożenie podwyżek pensji w sferze budżetowej.

Na dodatek samorządowcy mogą się cieszyć z tego, że nie będą dotyczyć ich redukcje, które już w ubiegłym roku zapowiadał Michał Boni. Ostatecznie plan cięcia zatrudnienia w urzędach i agencjach centralnych o 10 proc. został porzucony. Ale ostatnio powrócił i ma być realizowany w przyszłym roku.

KOMENTARZ MONEY.PL Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej

ROZMOWA O WYBORACH SAMORZĄDOWYCH Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej