*W ustawie o podatkach dochodowych przewidziane zostały kryteria, które różnicują skutki umów leasingu w zależności od kształtu samej umowy leasingu. *
Powszechnie stosowany podział na umowy leasingu operacyjnego i finansowego wynika z kształtu zawieranych umów i skutków jakie wywołują. W przepisach podatkowych nie pojawiają się natomiast sformułowania takie jak leasing operacyjny czy finansowy. Na podstawie praktyki stosowania można je jednak wyróżnić.
Jak informuje Związek Polskiego Leasingu, umowa kwalifikowana na gruncie ustaw o podatkach dochodowych jako umowa leasingu operacyjnego musi spełniać poniższe wymagania:
- jeżeli przedmiotem umowy są podlegające amortyzacji rzeczy ruchome umowa musi być zawarta na czas oznaczony, wynoszący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji;
- jeśli przedmiotem umowy są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, umowa ta musi być zawarta na czas oznaczony, wynoszący co najmniej 10 lat,
- suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny podatek VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych.
Jeśli umowa leasingu spełnia powyższe warunki, to opłaty wynikające z umowy leasingu ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy stanowią odpowiednio:
- przychód po stronie finansującego, który dokonuje również odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego,
- koszt uzyskania przychodów po stronie korzystającego.
Pewnego wyjaśnienia wymagają sformułowania użyte dla określenia warunków jakie musi spełniać umowa. Przede wszystkim chodzi tu o tzw. _ normatywny okres amortyzacji _, którym jest, w dużym uproszczeniu, okres amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych pozwalający na pełne zamortyzowanie ich wartości początkowej dla celów podatkowych (a więc jest to okres amortyzacji wynikający z ustaw o podatkach dochodowych).
Jeśli okres, na który została zawarta umowa leasingu nie spełnia określonych wymogów, umowa taka nie będzie umową leasingu dla celów podatkowych (pomimo, iż może być taką umową np. dla potrzeb prawa cywilnego).
Jeśli chodzi o sumę opłat netto ustalonych w umowie leasingu, to musi ona odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu umowy.
W przeciwieństwie jednak do rozwiązań wynikających z kodeksu cywilnego, dla potrzeb rozstrzygnięcia czy umowa jest, czy też nie, umową leasingu na gruncie podatkowym, do sumy tych opłat dolicza się cenę wykupu, po której korzystający ma prawo nabyć środek trwały po zakończeniu umowy.
Do sumy tych opłat nie są z kolei doliczane płatności dokonywane przez korzystającego na rzecz finansującego z tytułu świadczeń dodatkowych (np. serwis przedmiotu umowy, karty paliwowe, etc.), pod warunkiem, że zostały one wyodrębnione z opłat leasingowych. Nie dolicza się do sumy opłat również podatków, do zapłaty których zobowiązany jest finansujący w związku z posiadaniem lub własnością środków trwałych (np. podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu), a także składek na ubezpieczenie tych środków trwałych.
Warunkiem jest jednak by w umowie zastrzeżone zostało, iż korzystający będzie ponosił ciężar opłat z tym związanych niezależnie od opłat leasingowych. Stąd też standardowym działaniem ze strony firm leasingowych jest wyodrębnianie płatności związanych zarówno z ubezpieczeniem, jak i kosztami podatków płaconych w związku z własnością środka trwałego - co z jednej strony daje korzystny efekt na gruncie podatków dochodowych, z drugiej budzi wiele wątpliwości na gruncie podatku VAT, o czym w dalszej części opracowania.
| Kaucja firmy leasingowej |
| --- |
| Dość powszechnym, szczególnie w ostatnim czasie zjawiskiem jest również pobór przez firmę leasingową kaucji. Również kaucja ta nie jest wliczana do sumy opłat wynikających z umowy dla potrzeb ustalenia, że mamy do czynienia z umową leasingu. Warto przypomnieć, iż kaucja, jako że co do zasady jest ona zwrotna, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów korzystającego. Nie zmienia to faktu, iż następnie, w toku trwania umowy leasingu, wzajemne zobowiązania wynikające z jednej strony z obowiązku zwrotu kaucji przez finansującego oraz, z drugiej, z obowiązku zapłaty poszczególnych rat leasingowych przez korzystającego, mogą ulec kompensacie. Raty leasingowe natomiast stanowią dla korzystającego koszt podatkowy. |