Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), inflacja konsumencka wyniosła 1,1% r/r w grudniu ub. r. wobec 1,3% r/r w listopadzie ub. r. W ujęciu miesięcznym inflacja pozostała bez zmian.
Część analityków ocenia, że w styczniu inflacja spadnie poniżej 1% r/r. Większość spodziewa się, że w kolejnych miesiącach przyspieszy, natomiast inflacja bazowa w grudniu ub.r. sięgnęła 0,6% r/r. Analitycy oceniają, że spadki cen paliw, przy wyższych bazach odniesienia utrzymają indeks CPI na niskich poziomach w 2019 roku.
Dzisiejsze dane nie powinny zmienić najświeższej retoryki Rady Polityki Pieniężnej (RPP), zakładającej stabilizację stóp procentowych przez cały 2019 rok. Większość analityków spodziewa się, że pierwsza podwyżka stóp procentowych może nastąpić najwcześniej w I kw. 2020 r.
Poniżej przedstawiamy najciekawsze komentarze analityków:
"Biorąc pod uwagę wyraźny spadek ryzyka gwałtownego wzrostu cen energii elektrycznej i stabilizację cen ropy naftowej na światowych rynkach na relatywnie niskich poziomach oczekujemy, że w 2019 r. średnioroczna inflacja nie przekroczy 2%. W efekcie na przestrzeni całego roku stopy procentowe pozostaną bez zmian, a do pierwszej podwyżki dojdzie w 1Q20" - starszy ekonomista Banku Pekao Adam Antoniak.
"Niższe ceny energii traktujemy jako przejściowy fenomen. Uważamy jednak, że średnia dynamika CPI będzie zbliżona do 2%r/r w 2019. Czynnikiem hamującym wzrost cen będzie w naszej ocenie niska inflacja ze strefy euro (efekt spowolnienia w europejskich gospodarkach) i rządowa interwencja na rynku energii. Nasz bazowy scenariusz, zakłada, że CPI nie osiągnie celu NBP (2,5%r/r) w bieżącym roku" - główny ekonomista Rafał Benecki ING Banku Śląskiego i ekonomista ING Banku Śląskiego Jakub Rybacki.
"W konsekwencji, w całym 2019 r. inflacja utrzyma się na poziomie wyraźnie poniżej celu RPP, a punkt startowy (I kw. 2019 r.) dla marcowej projekcji inflacji NBP znajdzie się znacząco poniżej wartości oczekiwanej w projekcji listopadowej. Spodziewane przez nas wyraźne obniżenie ścieżki inflacji w marcowej projekcji NBP jest zgodne z naszym scenariuszem stabilizacji stóp procentowych NBP w całym 2019 r. (pierwsza podwyżka w marcu 2020 r.)" - ekonomista Credit Agricole Bank Polska Jakub Olipra.
Poniżej przedstawiamy najciekawsze wypowiedzi ekonomistów in extenso:
"W grudniu inflacja CPI obniżyła się do 1,1% r/r, z 1,3% r/r w listopadzie. Roczny wskaźnik CPI obniżył się względem poziomu odnotowanego w listopadzie przede wszystkim za sprawą niższego tempa wzrostu cen paliw do prywatnych środków transportu (wzrost o 7,6% r/r, wobec wzrostu o 10,6% r/r w listopadzie). Kontrybucja cen paliw do rocznego wskaźnika CPI była w grudniu o 0,15 pkt. proc. niższa niż w listopadzie. W oparciu o dostępne dane szacujemy, że inflacja bazowa z wyłączeniem cen żywności i energii obniżyła się w grudniu do 0,6% r/r z 0,7% r/r w listopadzie. Nasze wstępne szacunki wskazują, że początek 2019 r. przyniósł dalszy spadek inflacji, a roczne tempo wzrostu indeksu CPI prawdopodobnie obniżyło się poniżej 1%. Niskiej presji ze strony cen żywności towarzyszy słabnąca presja ze strony cen paliw, czemu sprzyjają niższe ceny ropy naftowej na światowych rynkach. Głównym źródłem niepewności w krótkim terminie pozostaje kształtowanie się cen energii elektrycznej. Biorąc pod uwagę wyraźny spadek ryzyka
gwałtownego wzrostu cen energii elektrycznej i stabilizację cen ropy naftowej na światowych rynkach na relatywnie niskich poziomach oczekujemy, że w 2019 r. średnioroczna inflacja nie przekroczy 2%. W efekcie na przestrzeni całego roku stopy procentowe pozostaną bez zmian, a do pierwszej podwyżki dojdzie w 1Q20" - starszy ekonomista Banku Pekao Adam Antoniak.
"Ostateczny szacunek GUS potwierdził, że wskaźnik inflacji w grudniu 2018 r. wyniósł 1.1%r/r, osiągając poziom najniższy w całym roku i jednocześnie najniższy od grudnia 2016 r. Tym samym średnioroczna inflacja w 2018 r. wyniosła 1.6% wobec 2.0% w 2017 r. Niski poziom wskaźnika CPI w grudniu 2018 r. to przede wszystkim efekt dużego spadku (w ujęciu miesięcznym) cen paliw oraz odzieży i obuwia (w związku z przedświątecznymi promocjami oraz rozpoczętymi wyprzedażami sezonowymi). Niektóre kategorie zanotowały wzrosty cen m/m, gdzie najsilniejsze miały miejsce w kategorii ,,żywność i napoje bezalkoholowe" oraz ,,rekreacja i kultura". Pierwszy miesiąc 2019 r. przyniesie prawdopodobnie przyspieszenie inflacji, chociażby ze względu na dalszy prawdopodobny wzrost cen żywności, ale jednocześnie ze względu na zamrożenie cen energii dla gospodarstw domowych, jak również brak podwyżek cen gazu (URE jest w trakcie rozpatrywania wniosków), będzie to przyspieszenie symboliczne. Inflacja na razie nadal utrzymywać się będzie
poniżej dolnej granicy odchyleń od celu NBP, tj. poniżej 1.5%. Aktualne prognozy wskazują, że wskaźnik CPI w 2019 r. kolejny rok z rzędu nie przekroczy 2.0%. To z kolei wpisuje się w aktualny scenariusz kreślony przez RPP, tj. scenariusz braku zmian stóp procentowych w tym roku, a nawet braku ich zmian do końca kadencji Rady, czyli do 2022 r" - główna ekonomistka Banku Pocztowego Monika Kurtek.
"CPI: Małe zmiany w inflacji bazowej w grudniu. Dalszy spadek CPI w styczniu. Finalny szacunek inflacji CPI w grudniu potwierdził spadek dynamiki CPI z 1,3% do 1,1%r/r. Dane sugerują, że inflacja bazowa kształtuje się pomiędzy 0,6-0,7%r/r (co oznacza niewielką zmianę względem listopada). Struktura inflacji jest podobna do ubiegłego miesiąca - większość wahań była zbliżona do sezonowych wzorców. Nieco wyższy wzrost odnotowała kategoria rekreacja i kultura, co jednak według komentarza GUS związane jest z cenami wyjazdów zagranicznych. W styczniu spodziewamy się spadku CPI poniżej 1%r/r. Według URE ustawa regulująca ceny energii elektrycznej efektywnie zamroziła stawki opłaty przesyłowej oraz dystrybucyjnej, a obniżyła opłaty związane z akcyzą oraz opłatą przejściową. Oznacza to niższe rachunki dla klientów 4 spółek państwowych. Szacujemy, że utrzymanie bieżącego stanu prawnego do 23 stycznia (kiedy GUS kończy zbierać ceny) obniży CPI o ok. 0,1-0,2pp. Z drugiej strony ceny prądu istotnie wzrosły w Warszawie,
gdzie stołeczny dystrybutor nie podlega regulacji przez URE (ale to niewielka część gospodarstw domowych). Zaskoczenia w górę generować mogą podwyżki kosztów utrzymania mieszkania czy cen usług samorządowych (bieżąca ustawa nie obejmuje rekompensat dla samorządów). Niższe ceny energii traktujemy jako przejściowy fenomen. Uważamy jednak, że średnia dynamika CPI będzie zbliżona do 2%r/r w 2019. Czynnikiem hamującym wzrost cen będzie w naszej ocenie niska inflacja ze strefy euro (efekt spowolnienia w europejskich gospodarkach) i rządowa interwencja na rynku energii. Nasz bazowy scenariusz, zakłada, że CPI nie osiągnie celu NBP (2,5%r/r) w bieżącym roku" - główny ekonomista Rafał Benecki ING Banku Śląskiego i ekonomista ING Banku Śląskiego Jakub Rybacki.
"Inflacja w grudniu wyniosła 1,1% r/r, zgodnie ze wstępnym odczytem. Spadek inflacji w stosunku do listopada (1,3% r/r) wynikał głównie z niższych cen paliw (-3,3% m/m). Tendencje w pozostałych kategoriach wskazywały lekko w dół - nasz szacunek inflacji bazowej to 0,6% r/r wobec 0,7% r/r w listopadzie. Spodziewamy się stopniowego wzrostu inflacji bazowej w 2019 r. Naszym zdaniem proces kompresji marż w firmach jest na tyle zaawansowany, że powinien zacząć przekładać się na ceny. Uważamy, że grudzień wyznaczył dołek w ścieżce inflacji i w kolejnych miesiącach będzie ona się piąć w górę. Szczytu spodziewamy się w grudniu, nieco poniżej celu. W 2019 r. powinna jednak średnio pozostać poniżej 2%, co nie będzie wywierało na RPP presji na wzrost stóp procentowych. Żywność podrożała w grudniu o 0,7% m/m, co jest mniej więcej zgodne ze średnim odczytem w tym miesiącu. Wartość ta ukrywa jednak znaczną zmienność w ramach kategorii - efekty suszy i niższej podaży pchają w górę ceny warzyw i pieczywa (wzrost odpowiednio
o 10,1% r/r i 9,1% r/r), w drugą stronę natomiast poruszają się ceny owoców (-12% r/r), jaj (-14,5% r/r) i cukru (-17,3% r/r). Spodziewamy się, że w 2019 r. tendencje na rynku żywności będą podobne, tzn. średnio lekki wzrost przy zróżnicowanych tendencjach w ramach kategorii. Ceny energii elektrycznej nie zmieniły się w grudniu. Trudno przewidzieć, co stanie się w kolejnych miesiącach: z jednej strony, przedsiębiorstwa poza kontrolą URE już wysłały wyższe rachunki do klientów, z drugiej strony, URE ostatnio ostrzegał, że ustawowy obowiązek utrzymania cen prądu dla klientów bez zmian może oznaczać de facto spadek płatności za prąd przy spadku opłaty przejściowej i akcyzy. W każdym razie, pozostałe surowce energetyczne powinny drożeć (może z wyjątkiem paliwa wobec spadku ceny ropy), a opłaty za gaz już od kilku miesięcy rosną o ok. 0,5% m/m. Według naszych szacunków, inflacja bazowa nieco się obniżyła w grudniu, ale w zasadzie w poszczególnych kategoriach nie wydarzyło się wiele. W rocznym ujęciu nieco spadła
dynamika w kategoriach łączność oraz alkohol i tytoń, ale to głównie zasługa efektu bazy. My spodziewamy się jednak stopniowego wzrostu inflacji bazowej w 2019 r. Inflacja cen usług wyniosła 0,9% r/r, bez zmian wobec listopada, a cen towarów 1,2% r/r wobec 1,4% r/r w listopadzie" - analitycy Santander Bank Polska.
"Ostateczne dane GUS potwierdziły szacunek flash: inflacja CPI spadła w grudniu do 1,1% r/r z 1,3% r/r w listopadzie (kons. 1,2% r/r, PKOe: 1,0% r/r) i była najniższa od dwóch lat. Główną przyczyną wyhamowania były spadki cen paliw, wynikające z obserwowanych pod koniec 2018 spadków cen ropy naftowej. Dane potwierdzają, że w gospodarce nie ma presji inflacyjnej. Inflacja bazowa, po wyłączeniu cen żywności i energii wyhamowała wg naszego szacunku do 0,6% r/r z 0,7% r/r przed miesiącem. Najnowsza słabość cen w kategoriach bazowych wynikała ze spadku rocznej dynamiki cen wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego (częściowe odwrócenie listopadowego wzrostu), łączności oraz transportu (bez paliw). W przypadku łączności mamy do czynienia ze spowodowaną postępem technicznym zmianą strukturalną, która objawia się spadkami cen sprzętu (-13,0% r/r) oraz usług (-5,9% r/r) telekomunikacyjnych. Spośród głównych kategorii towarów i usług konsumpcyjnych podwyższoną inflację widać jedynie w edukacji,
zdrowiu i hotelach i restauracjach, jednak i tutaj nie widać przyspieszenia w porównaniu z poprzednim miesiącem. Pomimo rosnących wynagrodzeń, ceny usług rosną wolniej (0,9% r/r) niż ceny towarów (1,2% r/r), co jest konsekwencją wyraźnego spadku cen usług telekomunikacyjnych, finansowych oraz transportowych. Na początku 2019 kluczowe dla kształtowania inflacji będą ceny energii elektrycznej. W styczniu inflacja prawdopodobnie spadnie poniżej 1,0% r/r, ze względu na obniżkę akcyzy na prąd, przy prawdopodobnym braku podwyżek cennikowych cen energii elektrycznej. Tendencje na rynku ropy naftowej sugerują, że końcówka stycznia przyniesie odwrócenie spadkowego trendu cen paliw na stacjach. W tym samym kierunku będą działały ceny żywności. Inflacja w całym roku będzie się wg naszej prognozy kształtowała poniżej celu NBP. Kształt procesów inflacyjnych w Polsce uzasadnia postawę RPP, która komunikuje stabilizację stóp co najmniej do 2020" - analitycy PKO Banku Polskiego.
"Grudniowa inflacja zgodna ze wstępnym szacunkiem GUS. Zgodnie z finalnymi danymi GUS inflacja CPI obniżyła się w grudniu do 1,1% r/r wobec 1,3% w listopadzie, co było zgodne ze wstępnym szacunkiem GUS oraz naszą prognozą równą konsensusowi rynkowemu. Tym samym inflacja ukształtowała się na najniższym poziomie od grudnia 2016 r. Do obniżenia inflacji (o 0,1 pkt. proc.) przyczyniła się niższa dynamika cen paliw (7,6% r/r w grudniu wobec 10,6% w listopadzie). Jej zmniejszenie wynikało z obniżenia cen paliw w ujęciu miesięcznym (o 3,3% m/m) związanego z obserwowanym w ostatnich miesiącach spadkiem cen ropy naftowej na światowym rynku. W kierunku zmniejszenia inflacji oddziaływała także niższa dynamika cen nośników energii (1,1% r/r w grudniu wobec 1,2% w listopadzie). Do spadku inflacji przyczyniło się również obniżenie inflacji bazowej, która zgodnie z naszymi szacunkami wyniosła w grudniu 0,6% r/r wobec 0,7% w listopadzie. Zmniejszenie inflacji bazowej wynikało ze spadku dynamiki cen w kategoriach "napoje
alkoholowe i wyroby tytoniowe", "wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego", "łączność" oraz "inne wydatki na towary i usługi". Dane o inflacji bazowej wskazują na brak presji inflacyjnej w gospodarce mimo szybkiego wzrostu popytu konsumpcyjnego, co w znacznym stopniu wynika z utrzymującej się silnej presji konkurencyjnej w sektorze usług i sygnalizowanej w badaniach koniunktury malejącej presji płacowej w sektorze przedsiębiorstw. W kierunku wzrostu inflacji ogółem oddziaływała natomiast wyższa dynamika cen żywności i napojów bezalkoholowych (0,9% r/r w grudniu wobec 0,7% w listopadzie). Wyższe tempo wzrostu cen żywności wynikało ze zwiększenia dynamiki cen w kategoriach "pieczywo" (efekt wzrostu cen zbóż oraz rosnących kosztów pracy), "ryby i owoce morze", "oleje i tłuszcze" (efekt niskiej bazy sprzed roku związany z silnym spadkiem cen masła pod koniec 2017 r.), "owoce" oraz "warzywa" (skutek ubiegłorocznej suszy). Przeciwny wpływ miało przyspieszenie tempa spadku cen w kategoriach
"mięso" (efekt niższej dynamiki cen drobiu) oraz "mleko, sery i jaja" (efekt wysokiej bazy sprzed roku w przypadku cen jaj związany z wykryciem fipronilu w jajach w Europie Zachodniej). W IV kw. 2018 r. inflacja zmniejszyła się do 1,4% r/r wobec 2,0%. W całym 2018 r. wyniosła ona 1,6% wobec 2,0% w 2017 r. W najbliższych miesiącach oczekujemy łagodnego zwiększenia rocznej dynamiki cen do 1,6% r/r w II kw. (lokalne maksimum), wspieranej przez stopniowy wzrost inflacji bazowej i przyspieszenie wzrostu cen żywności (por. MAKROmapa z 07.01.2019 oraz 14.01.2019). W kierunku zmniejszenia wskaźnika inflacji będzie natomiast oddziaływał spadek cen paliw, będący efektem znaczącego obniżenia cen ropy naftowej. W konsekwencji, w całym 2019 r. inflacja utrzyma się na poziomie wyraźnie poniżej celu RPP, a punkt startowy (I kw. 2019 r.) dla marcowej projekcji inflacji NBP znajdzie się znacząco poniżej wartości oczekiwanej w projekcji listopadowej. Spodziewane przez nas wyraźne obniżenie ścieżki inflacji w marcowej
projekcji NBP jest zgodne z naszym scenariuszem stabilizacji stóp procentowych NBP w całym 2019 r. (pierwsza podwyżka w marcu 2020 r.). Dzisiejsze dane o grudniowej inflacji są neutralne dla kursu złotego i rentowności obligacji" - ekonomista Credit Agricole Bank Polska Jakub Olipra.
"Tak jak pisaliśmy w komentarzu do wstępnych danych nt. CPI, decydującym czynnikiem wpływającym na spadek grudniowego indeksu CPI było silne obniżenie cen paliw w reakcji na notowany w trakcie IV kw. 2018 wyraźny spadek cen ropy naftowej. W pozostałych kategoriach można wskazać na różnokierunkowe zmiany kontrybucji, jednocześnie przy nieznacznej ich skali. Po listopadowych nietypowo niskich dynamikach cen owoców i warzyw, w grudniu faktycznie doszło do silniejszego wzrostu cen w tych grupach towarów. Jednocześnie jednak notowane pod koniec roku obniżki cen masła (po już kilku miesiącach spadków cen hurtowych) ograniczyły skalę wzrostu cen żywności ogółem i tym samym wzrostu kontrybucji tej składowej w indeks CPI. Dokładniejsza struktura danych dot. grudniowej inflacji wskazuje natomiast na spadek grudniowej inflacji bazowej (inflacji CPI po wykluczeniu cen żywności i energii) do 0,6% r/r z 0,7% r/r w listopadzie, wobec naszych pierwotnych oczekiwań stabilizacji indeksu (publikacja miar inflacji bazowej
planowana jest na 16.01). Choć w grudniu odnotowano jeszcze minimalny spadek cen łączności (ta kategoria, obok opłat za telewizję w głównej mierze odpowiedzialna za spadek inflacji bazowej w IV kw. 2018 r.), to do spadku indeksu w samym grudniu przyczyniło się już nieco więcej kategorii, choć z drugiej strony skala tego spadku była już niewielka. Biorąc pod uwagę utrzymujące się z początkiem roku spadki cen paliw oczekujemy stabilizacji indeksu CPI w styczniu na poziomie lekko powyżej 1,0% r/r.Spadki cen paliw, przy sporo wyższych bazach odniesienia będą skutkowały dalszym solidnym spadkiem kontrybucji tej kategorii we wzrost indeksu CPI ograniczając wpływ na inflację ewentualnych wzrostów rocznej dynamiki cen żywności oraz inflacji bazowej. Powyższa prognoza zakłada stabilizację cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. W prognozie przyjęliśmy także założenie o jedynie stopniowej skali tzw. ,,noworocznych" podwyżek cen w większości kategorii towarów i usług przy z jednej strony wciąż sprzyjających
podwyżkom efektach popytowych i kosztów pracy, z drugiej strony przy ograniczeniu wcześniejszych obaw przed silnym wzrostem cen energii dla przedsiębiorstw (ceny energii elektrycznej oraz paliw). Zakładamy także umiarkowaną skalę wzrostu cen w grupach towarów i usług o istotnym wpływie decyzji administracyjnych na ceny z uwagi na brak przyzwolenia politycznego na wzrost kosztów w okresie wyborczym, przy nieco wyższej niepewności dot. skali i harmonogramu ewentualnych podwyżek kosztu wywozu śmieci. Do ,,standardowych" czynników niepewności styczniowej prognozy inflacji CPI (który jednak zostanie zweryfikowany dopiero w marcu) należy także zaliczyć coroczną zmianę koszyka inflacyjnego dokonywaną przez GUS. Biorąc pod uwagę informacje dot. silnego pogorszenia warunków atmosferycznych w Europie, nie można także wykluczyć okresowego silniejszego wzrostu cen importowanych owoców i warzyw, niemniej dopiero publikacje danych z hurtowego rynku cen żywności pokażą czy ten efekt silniej wpłynie na ceny konsumpcyjne w
już w styczniu, czy dopiero w lutym. W średnim okresie oczekujemy stabilizowania się inflacji CPI w przedziale 1,5% - 2,0% r/r. Szacujemy, że średnioroczny poziom inflacji w 2019 r. lekko wzrośnie do 1,8%. W 2019 r. oczekujemy systematycznego wzrostu inflacji CPI po wykluczeniu cen żywności, energii oraz pozostałych kategorii o istotnym wpływie decyzji administracyjnych na ceny. Analizując dane dot. tej miary inflacji można wskazać na stopniowy wzrost cen w większości kategorii w 2018 r., który z drugiej strony niwelowały w II poł. 2018 r.) solidne spadki w wybranych kategoriach (opłaty za telewizję, telefonię komórkową, ubezpieczenia). Zakładając, że warunki makroekonomiczne w dalszym ciągu będą wspierać bardzo stopniowy trend wzrostu inflacji, a ceny w tych wybranych kategoriach nie będą już obniżać indeksu, oczekujemy stopniowego wzrostu inflacji bazowej w kolejnych kwartałach. Zakładając wyhamowanie dotychczasowego spadku cen ropy naftowej oczekujemy także ograniczenia dotychczasowego spadku cen paliw,
niemiej podwyższone bazy odniesienia w szczególności w połowie roku, mogą będą przekładać się jeszcze na lekkie spadki rocznego indeksu cen paliw. W trakcie roku oczekujemy także stopniowego wzrostu indeksu cen żywności. Przy obserwowanej i oczekiwanej stabilizacji bieżących indeksów cen surowców żywnościowych na roczny indeks cen żywności silniej wpływać będą zmiany efektów bazy tj. wygasanie podwyższonej bazy dla cen żywności przetworzonej (które skutkowały solidnym spadkiem rocznej dynamiki cen w tej grupie w 2018 r.) oraz silne obniżenie baz odniesienia w grupie owoców w połowie roku (bardzo dobry urodzaj w 2018 r.)" - główny ekonomista BOŚ Banku Łukasz Tarnawa.
