Awarię usuwają nawet dwa lata. Kolej igra z życiem pasażerów

_ - Linie kolejowe, rozjazdy i stacje są w złym stanie - _ alarmuje rzecznik NIK Paweł Biedziak. Jak wylicza 60 proc. linii kolejowych i 30 proc. rozjazdów funkcjonuje tylko pod warunkiem, że przejeżdżające po nich pociągi znacznie zwalniają. _ - Zamiast zapewnienia bezpieczeństwa na najwyższym poziomie, używane są procedury awaryjne o najmniejszym stopniu ochrony przed wypadkami, na przykład tak zwane sygnały zastępcze - _ tłumaczy Biedziak. Jeśli już jakiekolwiek kontrole stanu technicznego są przeprowadzane, to realizacja zaleceń przeciąga się nawet do 1,5 roku. Z kontroli Izby wynika też, że awarie PKP PLK usuwa nawet po dwóch latach od zgłoszenia!

Kontrola NIK na kolei cały czas trwa, a szczegółowy raport na temat stanu bezpieczeństwa ujawniony zostanie w maju. Za to już teraz Izba informuje o źle zorganizowanych służbach ratownictwa w PKP PLK. Co roku na kolei dochodzi do ponad 800 wypadków, co wiąże się także z fatalnym stanem technicznym. Za usuwanie skutków wypadków i katastrof odpowiada zarządca linii. Zdaniem kontrolerów, zespoły ratownicze są źle zorganizowane, tylko co trzeci (z 24 jednostek działających w kraju) miał w ubiegłym roku kompletną obsadę. Trzy istniały tylko na papierze. Obowiązkowe szkolenia ukończył zaledwie co trzeci pracownik, przy czym aż w siedmiu jednostkach żaden ratownik nie ukończył kursów udzielania pierwszej pomocy. Do tego ich podstawowe wyposażenie pochodzi z lat 60. ubiegłego wieku.

_ - Jeszcze niedawno, minister Sławomir Nowak, przyznając, że na kolei istnieją duże zaniedbania, zapewniał, że o bezpieczeństwo się dba. Tymczasem pasażerowie muszą mieć świadomość, że zespoły ratownicze są w stanie pojawić się na miejscu wypadku dopiero po czterech godzinach od zgłoszenia - _mówi Jakub Madrjas, ekspert z zespołu Doradców Gospodarczych TOR.

Co na to kolejarze? _ - Trwa uzupełnianie Zespołów Ratownictwa Technicznego, pracownikami utrzymania infrastruktury kolejowej, po odpowiednim ich przeszkoleniu - _ tłumaczy Robert Kuczyński, szef biura prasowego PKP PLK S.A. - _ Niebawem spółka ogłosi przetarg na dostawę 10 specjalistycznych pojazdów - _dodaje.

Polska kolej w ruinie i jest coraz gorzejStan infrastruktury kolejowej systematycznie się pogarsza. Mimo szumnych zapowiedzi rządu o kolejnych inwestycjach, w porównaniu z innymi w Europie wciąż wypadamy słabo. Jeżeli chodzi o nakłady na remonty i budowę to w przeliczeniu na jeden kilometr linii rocznie wydajemy około 130 zł, podczas gdy średnia europejska to równowartość około 200 zł na kilometr.

W Polsce mamy niewiele ponad 19 tys. km czynnych linii kolejowych. 20 lat temu było ich ponad 24 tys. Z danych Ministerstwa Transportu wynika, że zaledwie w przypadku 36 proc. z nich, można mówić o dobrym stanie. Niewiele mniej linii wymaga napraw i remontów, a aż blisko 30 proc. nadaje się do zamknięcia. W lutym PKP PLK wstępnie zapowiedziała _ czasowe wyłączenie _ 90 odcinków linii kolejowych o łącznej długości 2 tys. kilometrów. - _ To czasowe wyłączenie to taki eufemizm stosowany przez spółkę, by nie mówić wprost o likwidacji _ - komentuje Michał Litwin ze Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych.

Według symulacji samego resortu transportu - przy założeniu, że inwestycje kolejowe znacznie nie przyspieszą - do 2015 roku długość odcinków torów na których trzeba będzie zatrzymać ruch wzrośnie ponad dwukrotnie do 4100 km.

Bezpośrednią konsekwencją stanu torowisk i rozjazdów jest właśnie ograniczanie prędkości na kolejnych odcinkach. Gdyby nie to, że pociągi coraz częściej jeżdżą z prędkością mniejszą niż 60 km/h, a często zdarza się, ze nawet 20 km na godzinę, takich katastrof jak pod Szczekocinami przed rokiem, mielibyśmy dużo więcej.

Trzeba zaznaczyć, że to średnie prędkości dla wszystkich pociągów kursujących po Polsce - osobowych, jak i towarowych. Katastrofalnie jest jeśli przyjrzeć się tylko składom towarowym. Średnia prędkość tych pociągów w 2012 roku wyniosła niewiele ponad 25 km/h. Tymczasem w Unii Europejskiej pociągi towarowe jeżdżą średnio dwa razy szybciej. We Francji ich średnia prędkość przekracza nawet 60 km/h.

Resort transportu przekonuje, że ostatnio więcej pociągów przyspieszyło niż musiało zwolnić. Jak wskazuje rzecznik resortu Mikołaj Karpiński _ od 2007 roku oddano do użytku ponad 3 700 km torów po modernizacji na liniach kolejowych _.

Za to gęstość czynnych linii kolejowych zbliża się do 6 km linii na 100 km kwadratowych powierzchni kraju, co sprawia, że Polska jest państwem z niedoborem sieci kolejowej już nie tylko w stosunku do najlepiej rozwiniętych krajów europejskich (np. Niemcy 9,73), ale również do krajów naszego regionu (Czechy - 12,04, Węgry - 8,55; Słowacja - 7,47).

Jest drogo, a ma być jeszcze drożejMimo fatalnego stanu infrastruktury, PKP PLK zapowiada kolejną podwyżkę opłat za korzystanie z torów. To oznacza nic innego jak wzrost kosztów transportu, a także cen biletów. Oficjalnie, spółka zapowiada podwyżkę na poziomie blisko 4 proc., jednak przewoźnicy po przyjrzeniu się szczegółom alarmują, że będą musieli płacić nawet 10 proc. więcej niż teraz. _ - Nie wiem jak PKP PLK to wyliczyła, ale nam wychodzi, że podwyżka będzie znacznie wyższa niż się to oficjalnie zapowiada - _mówi Michał Litwin. Już teraz za dostęp do torów firmy przewozowe muszą płacić stawki jedne z najwyższych w Europie.

Źródło: Money.pl na podstawie danych z European Environment Agency

Zdaniem ekspertów i przedstawicieli przewoźników, dalsze podwyżki opłat za korzystanie z torów jeszcze bardziej pogorszą konkurencyjność polskich kolei. Ciągle wzrastające koszty dostępu do infrastruktury hamują rozwój przewozów intermodalnych (z wykorzystaniem kolei) w Polsce, które w innych krajach europejskich są siłą napędową przewozów kolejowych i na które stawia Bruksela w swoich strategiach jako na transport ekologiczny.

Tymczasem udział przewozów kolejowych w Polsce nadal wynosi zaledwie 4,5 proc., podczas gdy średnia europejska to 30 proc. _ - Dalszy rozwój transportu kolejowego w Polsce wymaga obniżenia stawek, a w najgorszym razie ich zamrożeniu na najbliższe lata. Można odnieść wrażenie, że PKP PLK nie bierze pod uwagę faktu, że podcina gałąź, na której siedzi - _komentuje Christian Schreyer, Prezes Zarządu polskiej firmy DB Schenker Rail Polska.

Od miesięcy przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości toczy się postępowanie przeciwko Polsce, za to, że od lat zwleka z wdrażaniem unijnych dyrektyw transportowych. Jedna z nich mówi, że nadzorujący infrastrukturę, ustalając stawki za korzystanie z niej, może uwzględniać tylko koszty związane z jej utrzymaniem. _ - Tymczasem PKP PLK, upycha w nich koszty swojej rozbuchanej administracji - _ mówi Michał Litwin. Jego zdaniem, najprawdopodobniej Polska przegra przed Trybunałem i będzie musiała płacić wysokie kary.

Jakby tego było mało, to wciąż rosną budżetowe dotacje dla PKP PLK, które teoretycznie powinny być przeznaczane na utrzymanie infrastruktury. Podczas gdy w 2010 roku było to 900 mln, to już w tym roku, spółka ma dostać w sumie 1,27 mld zł. Niestety w biurze prasowym spółki nie uzyskaliśmy odpowiedzi na zarzuty wysuwane przez przewoźników.

Przepadną inwestycje za 6 mld złotych?Brak dostatecznej liczby szybko i sprawnie prowadzonych inwestycji to główna przyczyna złego stanu infrastruktury kolejowej w Polsce. NIK alarmuje, że ponad połowa skontrolowanych inwestycji prowadzonych przez PKP PLK ma opóźnienia. _ - Sięgają nawet 29 miesięcy - _ mówi Paweł Biedziak, rzecznik Izby.

Unijne pieniądze w latach 2007-13 dawały szansę na powstrzymanie degradacji infrastruktury kolejowej. Nie udało się jej jednak tej szansy wykorzystać z powodu opóźnień. Najczęstsze przyczyny to błędy w przygotowywaniu projektów oraz niewłaściwa koordynacja prac przez PLK. Średni czas od złożenia dokumentów do podpisania umowy o dofinansowanie wynosił 383 dni. PLK nie miały też przygotowanych projektów zapasowych w razie wystąpienia trudności przy realizacji już przyjętych.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/111/124015.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/komentarze/artykul/kolej;wyjedzie;z;prl;jesli;wygramy;w;pilke;z;anglia,6,0,1284614.html) *Kolej wyjedzie z PRL, jeśli wygramy w piłkę z Anglią * O reliktach komunizmu pisze Maciej Czujko.

Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych został przyjęty przez rząd z czteroletnim opóźnieniem. NIK alarmuje w raporcie, że wciąż nie podpisano umów o dofinansowanie 18 z 32 zaplanowanych zadań o łącznej wartości prawie 6 mld zł. Jak podkreślono, wynika to z _ dokonywanych zmian w projektach, nierzetelnego przygotowania dokumentów niezbędnych do uzyskania pozwoleń administracyjnych, czy też opóźnień w przeprowadzaniu przetargów _.

_ - Do końca marca zawarto już 32 umowy o dofinansowanie dla projektów kolejowych o wartości 25 mld zł, w tym prawie 12 mld zł wkładu unijnego. Kolejne umowy są w przygotowaniu - _odpowiada na zarzuty NIK Mikołaj Karpiński, rzecznik ministerstwa transportu.

PKP PLK tłumaczy sytuację wieloletnimi zaniedbaniami i przekonuje, że wzrost wydatków na remonty i modernizację jest bardzo dynamiczny. Nakłady finansowe na inwestycje w linie kolejowego wzrosły z 2,6 mld zł w 2010 roku do 3,6 mld rok później. Wieloletni plan przewiduje, że w tym roku spółka wyda na inwestycje blisko 6,7 mld zł.

_ - Także dzięki wprowadzanym zmianom organizacyjnym udało się znacznie przyspieszyć wykorzystanie środków przyznanych na kolej przez Komisję Europejską, których obecny poziom sięga 60 proc - _ podkreśla Robert Kuczyński, szef biura prasowego PKP PLK S.A. Ożywienie na kolei widać też od innej strony. Po latach spadków, liczba pasażerów w pociągach zaczęła wyraźnie rosnąć. Najwyraźniej powolny skutek dają remonty i stopniowa wymiana taboru.

Źródło: Urząd Transportu Kolejowego

Eksperci też przyznają, że widać zmiany na lepsze w PKP PLK S.A., jednak są one zdecydowanie za małe w stosunku do potrzeb. _ - Wykonuje się dziwne ruchy z obcinaniem przywilejów biletowych kolejarzy, co przynosi mizerne skutki finansowe, a nie przynosi wyraźnego pomysłu na kolej _ - mówi Jakub Madrjas, ekspert z zespołu Doradców Gospodarczych TOR. By w pełni zahamować dewastację torów, już teraz trzeba by było wydać ponad 50 mld zł. _ - Za dużo w tym taniego PR-u, a za mało spójnej strategii - _dodaje. Eksperci i przedstawiciele przewoźników żartują ponuro, że na PKP odbywa się już prywatyzacja, ale przeprowadzana jest przez złomiarzy.

_ - Najlepiej byłoby gdyby PKP PLK przekształcono w urząd na kształt Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Niech po znaczącym odchudzeniu i reorganizacji zarządza infrastrukturą kolejową, ale niech nie wymaga się od niej bycia spółką, która ma przynosić dochody. To się na pewno nie uda. PKP PLK w takiej formie jak teraz, musi zniknąć - _ podsumowuje Jakub Madrjas.