Dziś apogeum protestów. Oto, jak doszło do tego, że chcą obalić rząd

Warszawę oblegają związkowcy. Do stolicy zaczęli zjeżdżać się wczoraj, ale na dziś zapowiedzieli najintensywniejsze protesty. Protestujących ma być sto tysięcy i mają obalić rząd. Dlaczego? O co poszło? Konflikt narastał stopniowo, a zaczęło się od pakietu antykryzysowego.

Ogólnopolskie Dni Protestu przeciwko polityce rządu organizują trzy największe centrale związkowe - NSZZ Solidarność, OPZZ i Forum Związków Zawodowych. W Warszawie zostanie zorganizowanych 17 manifestacji. Tylko wczoraj było ich sześć, powstało też miasteczko namiotowe przed Sejmem. Słowem, związki walczą z całą determinacją.

Od Syzyfa do pętakaDlaczego Piotr Duda (Solidarność), Jan Guz (OPZZ) i Tadeusz Chwałka (FZZ) postanowili w końcu dać upust rosnącemu niezadowoleniu z działań rządu? Ostatecznym powodem była nowelizacja Kodeksu Pracy.

Podpisana w czerwcu przez prezydenta ustawa wydłuża okres rozliczeniowy czasu pracy z 4 do 12 miesięcy, _ jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy _. Nowe zasady rozliczania i rozkładu czasu pracy mogą zostać wprowadzone w firmie w układzie zbiorowym lub w porozumieniu ze związkami zawodowymi albo przedstawicielami pracowników.

Związki rozjuszył też fakt, że nowe prawo zostało wprowadzone bez konsultacji w Komisji Trójstronnej - co było jednym z powodów, dla których związki zawodowe zawiesiły swój udział w jej pracach w czerwcu tego roku. Ten sprzeciw to był kolejny krok do wojny na linii związkowcy-rząd, która właśnie się rozpętała. Drugim powodem był postulat usunięcia z Komisji Trójstronnej ministra pracy Władysława Kosiniaka-Kamysza, którego związki uznały za winnego podniesienia wieku emerytalnego w kraju do 67 lat.

Oliwy do ognia dolały też wcześniejsze przepychanki i sprzeczki personalne. Waldemar Pawlak - jeszcze gdy był wicepremierem - obwieścił, że ma już dość przewodniczenia w Komisji, bo minister finansów i tak nie respektuje jej ustaleń. Wieloletnim problemem była na przykład kwestia corocznego ustalenia płacy minimalnej. Gdy okazało się, że nikt nie chce Pawlaka zastąpić, związki poczuły się urażone i zaczęły głośno utyskiwać na sposób pracy w Komisji.

Do tego wszystkiego Donald Tusk w trakcie debaty sejmowej nad podniesieniem wieku emerytalnego nazwał szefa Solidarności Piotra Dudę pętakiem. To był definitywny kres jako takich stosunków szefa związku i prezesa Rady Ministrów.

Psuć się jednak zaczęły one dużo wcześniej - a mianowicie w czerwcu 2009 roku, kiedy to rząd wprowadził pakiet antykryzysowy. To właśnie on doprowadził do większego rozluźnienia stosunków pracy i jeszcze większej popularności tak zwanych umów śmieciowych. To właśnie przeciw nim związki skierowały swoją pierwsza dużą ofensywę pod wodzą Piotra Dudy. Kampania _ Stop umowom śmieciowym _, której symbolem był Syzyf daremnie wpychający na górę wielką skałę, była też pierwszym dużym starciem Solidarności Dudy i rządu.

Związki frontem, rząd flankujeNa dotychczasowych starciach się nie kończy. Poseł Michał Jaros z Platformy, który jest przewodniczącym Zespołu Parlamentarnego ds. Wolnego Rynku, szykuje ustawę mającą jeszcze bardziej ograniczyć rolę związków zawodowych w sferze publicznej. Jak? Poprzez likwidację tzw. etatów związkowych w przedsiębiorstwach, pozbawienie związków prawa do pomieszczeń na terenie zakładu pracy i wreszcie zabronienie pracodawcy pobierania składek związkowych i odprowadzania ich na rachunki związków zawodowych.

To mógłby być gwóźdź do trumny związków. Od początku lat 90., zarówno Solidarność i OPZZ, sukcesywnie się kurczą. Tuż po przełomie roku 89. suma członków obu organizacji wynosiła 7,5 miliona. Dziś oba związki mają ich 1,5 miliona. To pięć razy mniej. W ogóle wszystkich związkowców - łącznie z szacunkową liczbą ponad 300 niezrzeszonych w trzech największych centralach - jest około 2 milionów.

*Dane za 2011 rok
Źródło: Historia i teraźniejszość związków zawodowych w Polsce, Money.pl i dane CBOS

Dwie trzecie Polaków uważa, że związki zawodowe to organizacje o niskiej skuteczności, jeśli chodzi o obronę praw pracowniczych. Przeciwnego zdania jest tylko jedna czwarta badanych. Większość respondentów CBOS uznaje też, że związki zawodowe mają zbyt mały wpływ na decyzje polityczne.

Źródło: CBOS

Fatalnie wypadamy też na tle Europy. Jeśli chodzi o procent zatrudnionych, którzy są zrzeszeni w związkach zawodowych, to jesteśmy w ogonie Starego Kontynentu. Gorzej jest tylko w Estonii, Litwie i Francji.

Źródło: worker-participation.eu

Atakując słabe już związki, Platforma pokazuje nakłady, jakie ponoszą zakłady utrzymujące związki zawodowe. Roczne utrzymanie związków zawodowych w spółkach z udziałem Skarbu Państwa kosztuje ponad 50 mln zł.

Jak ustalił Money.pl Piotr Duda zarabia 10 936 zł brutto. Poborów Jana Guza OPZZ nie podaje do wiadomości publicznej. W Solidarności natomiast przewodniczący zarządu regionu, który liczy powyżej 100 tys. członków zarabia 9051 złotych brutto. Członek prezydium komisji krajowej - 8749 złotych brutto.

Komentarz Money.pl Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej